Umieralność i jej uwarunkowania wśród katolickiej i ewangelickiej ludności historycznego Poznania

Autorka: Grażyna Liczbińska

Rok wydania: 2009

Liczba stron: 210

Okładka: miękka

Format: 17,0cm x 24,0 cm

Uwaga! Delikatne zagięcie okładki

Związek między religią i miernikami demograficznymi został dość dobrze udokumentowany tak w odniesieniu do populacji historycznych, jak i współczesnych. Religie niosły w sobie jasno sprecyzowane normy i zasady, które rzutowały na sposób życia jednostki, rodziny i społeczeństwa, na stosunek do małżeństwa, kontroli urodzeń, seksualności, przyczyniały się do tworzenia specyficznego dla danej wspólnoty sposobu postrzegania świata, odgrywały bardzo ważną rolę w tworzeniu pewnych wzorców postępowania. Wyznania poprzez normy, nakazy, zakazy, wartości, kształtowały pewien właściwy dla siebie styl życia, ten zaś przekładał się na mierniki demograficzne.

Wśród wyznawców różnych religii zamieszkujących XIX-wieczny Poznań najliczniejszą grupę stanowili katolicy i ewangelicy. Populacje te różniły nie tylko wyznanie, narodowość i język, ale również zamożność, struktura zawodowa i poziom wykształcenia. Można zatem przypuszczać, że zarówno różnice społeczno-ekonomiczne, jak i w religiach: rygorystycznej i konserwatywnej katolickiej i młodszej, bardziej otwartej ewangelickiej, wpływały na styl i jakość życia, te zaś przekładały się na różnice w miernikach umieralności. Celem pracy jest ocena fragmentu dynamiki biologicznej, jaką jest umieralność, oraz jej różnorakich uwarunkowań wśród katolików i ewangelików z Poznania w II połowie XIX wieku.

Spis treści:

I. Wstęp /5

1. Specyfika XIX-wiecznego Poznania  /5

2. Struktura wyznaniowa i narodowościowa XIX-wiecznego Poznania  /9

3. Związek między wyznaniem a miernikami demograficznymi  /11

4. Cele pracy  /14

II. Materiały  /15

1. Charakterystyka źródeł historycznych  /15

1.1. Statystyki pruskie  /15

1.2. Księgi metrykalne  /16

1.2.1. Parafie katolickie  /18

1.2.1.1. Parafia św. Małgorzaty  /18

1.2.1.2. Parafia św. Marii Magdaleny  /19

1.2.2. Ewangelicka parafia św. Krzyża  /20

2. Ocena rzetelności materiałów metrykalnych  /25

III. Struktura społeczno-zawodowa zmarłych parafian  /32

1. Katolicka parafia św. Małgorzaty  /33

2. Katolicka parafia św. Marii Magdaleny  /36

3. Ewangelicka parafia św. Krzyża  /37

IV. Ruch naturalny  /39

1. Współczynniki urodzeń, zgonów i dynamiki demograficznej  /39

2. Współczynnik przyrostu naturalnego  /42

V. Stosunki umieralności  /45

1. Współczynniki umieralności neonatalnej, postneonatalnej i umieralności niemowląt  /45

2. Współczynnik umieralności perinatalnej. Problem martwych urodzeń  /50

3. Parametry tablic wymieralności  /53

4. Mierniki sposobności do działania doboru naturalnego  /63

VI. Analiza przyczyn zgonów  /67

1. Diagnozowanie chorób i nazewnictwo przyczyn zgonów  /67

2. Charakterystyka przyczyn zgonów  /68

2.1. Katolicka parafia św. Małgorzaty  /69

2.2. Katolicka parafia św. Marii Magdaleny  /81

2.3. Ewangelicka parafia św. Krzyża  /86

VII. Analiza sezonowości zgonów  /95

VIII. Statystyczna ocena wpływu zmiennych biologicznych i kulturowych na umieralność  /107

1. Test chi kwadrat  /108

2. Analiza czynnikowa  /114

3. Analiza korespondencji  /116

IX. Uwagi końcowe  /122

X. Literatura  /125

XI. Summary  /141

XII. List of tables and figures  /148

XIII. Aneks /155