Sztuka Legionów Polskich i jej twórcy 1914-1918

Autorki: Wacława Milewska, Maria Zientara

Rok wydania: 1999

Liczba stron: 535

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Seria: Biblioteka Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego tom 4

Uwagi - książka używana, okładka z zatarciami, brzegi okładki w kilku miejscach postrzępione, brzegi stron zabrudzone

"Założeniem autorek była możliwie najpełniejsza prezentacja dzieł sztuki legionowej i inicjatyw artystycznych związanym z Legionami, na szeroko zarysowanym tle historycznym i politycznym, a także upowszechnienie nie publikowanych dotąd, opartych na źródłach archiwalnych, danych biograficznych dotyczących artystów-żołnierzy. (...) Czynny udział w wojnie z Rosją ponad dwustu artystów służących w Legionach Polskich i POW, duchowe, a także artystyczne zaangażowanie dalszych kilkudziesięciu malarzy i rzeźbiarzy tworzących grono sympatyków Legionów - stanowi w przeszło stuletniej historii walk narodowowyzwoleńczych i w historii sztuki polskiej zjawisko bez precedensu".

(ze wstępu)

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział I. Artyści w ruchu niepodległościowym i w organizacjach wojskowych (ok. 1880-1914)  .16

Odradzanie się dążeń niepodległościowych na przełomie wieków. Artyści w rodzącym się ruchu socjalistycznym o narodowo-niepodległościowym w zaborze austriackim (ok. 1880-1900). Działalność niepodległościowa artystów polskich w Rosji i na terenie zaboru rosyjskiego (ok. 1880-1900). Artyści a ruch socjaldemokratyczny w Galicji w latach poprzedzających wybuch rewolucji 1905 r. Galicja wobec rewolucji w Królestwie Polskim. Artyści w rewolucji 1905 r. W organizacjach wojskowych w latach 1908-1914.

Rozdział II. Artyści w Legionach Polskich i polskiej organizacji wojskowej   /68

Wybuch wojny. Artyści w zmobilizowanych oddziałach strzeleckich. Utworzenie Naczelnego Komitetu Narodowego i powołanie do życia Legionów Polskich. Krakowscy artyści wstępują do Legionów. W Legionie Wschodnim. Z zaboru rosyjskiego do Legionów. Ustanie napływu ochotników (1916-1918). Niedoszli legioniści. Artyści-żołnierze. Lista strat. W garnizonach Królestwa. Artyści wobec kryzysu przysięgowego. W obozach Beniaminowa i Szczypiorna. Artyści zwolnieni karnie z Legionów Polskich. W Polskiej Sile Zbrojnej. W Polskim Korpusie Posiłkowym. Wobec traktatu brzeskiego. W obozach internowania na Węgrzech. Przed sądem w Marmaros-Sziget. Po drugiej stronie frontu. Artyści w II Korpusie Polskim na Wschodzie. Artyści w Polskiej Organizacji Wojskowej (1914-1918).

Rozdział III. Sztuka w Legionach Polskich w latach 1914-1918  /175

1. Na szlaku kampanii I Brygady (sierpień 1914-październik 1918)  /175

W 1914 roku. Na odpoczynku w Lipnicy Murowanej i w Kętach (styczeń-luty 1915). Nad Nidą (marzec-kwiecień 1915). Pod Konarami-Kozinkiem (maj-czerwiec 1915). W pościgu za wrogiem (lipiec-sierpień 1915). Pod Kowlem (wrzesień-październik 1915).

2. Z II Brygadą Legionów (październik-listopad 1915)  /189

Z Węgier do Galicji "Drogą Legionów". Kampania nadwórniańska (październik-listopad 1914). W Rzeczypospolitej Rafajłowskiej (grudzień-marzec 1915). Na szlaku grupy operacyjnej gen. Trzaski-Durskiego (grudzień 1914-marzec 1915). Na odpoczynku w Kołomyi (marzec-kwiecień 1915). Szarża pod Rokitną (13 czerwca 1915). Na granicy Bukowiny i Besarabii (czerwiec-październik 1915). Początek kampanii wołyńskiej II Brygady (koniec października-listopad 1915).

3. Legiony na Wołyniu (listopad 1915-wrzesień 1916)   /202

Na pozycjach nas Styrem (grudzień 1915-lipiec 1916). Wielkie portretowanie. Wystawy na froncie. Po bitwie pod Kostiuchnówką. Nad Stochodem (lipiec-wrzesień 1916).

4. Po wycofaniu z frontu  /238

Legiony w Baranowiczach (październik-listopad 1916). W garnizonach Królestwa Polskiego (grudzień 1916-lipiec 1917). Legiony po kryzysie przysięgowym. Za drutami Beniaminowa i Szczypiorna.

5. W Polskim Korpusie Posiłkowym  /256

II Brygada w Przemyślu i na Bukowinie jesienią 1917. Po buncie pod Rarańczą - w obozach na Węgrzech i w Galicji.

6. Twórczość artystów na tyłach frontu i w Komendzie Grupy Legionów Polskich  /263

W Piotrkowie - pozafrontowej stolicy Legionów w Królestwie Polskim (1915-1916). W Komendzie Grupy Legionów Polskich w Kozienicach. W szpitalach i na urlopach.

7. Uwagi o ikonografii   /273

Obraz wojny w sztuce artystów-żołnierzy. Motyw śmierci. Portret. Józef Piłsudski w sztuce artystów-żołnierzy. W krzywym zwierciadle - o legionowej karykaturze. O warsztacie legionowych artystów.

Rozdział IV. Działalność artystów w Naczelnym Komitecie Narodowym (1914-1918)  /311

1. Departament Skarbowy  /315

Oddział Drobnych Darów i Datków. Centralne Biuro Wydawnictw.

2. Departament Wojskowy  /324

Biuro prasowe. Oddział Techniczno-Fotograficzny. Muzeum Wojskowości Polskiej Departamentu Wojskowego NKN. Archiwum Wojskowe Legionów Polskich.

3. Departament Organizacyjny   /336

Komisja Konserwacji Mogił Legionistów Polskich. Komisja Artystyczna przy Komitecie Kolumny i Tarcz Legionów.

4. Departament Opieki  /342

5. Wystawy sztuki legionowej   /345

Rozdział V. Sztuka artystów-sympatyków   /356

Portrety. Brygadier Piłsudski w oczach artystów-sympatyków. Obraz kampanii Legionów w sztuce artystów-sympatyków. Ranni i polegli. Misterium odrodzenia ojczyzny przez krew przelaną na polu walki. Mściciele. Śpiący rycerze. Spadkobiercy tradycji powstańczej. Ku czci Legionów. "Święta wojna". Kilka uwag o technikach powstających prac.

Podsumowanie /410

Symbole, personifikacje i alegorie. Typizacja nurtów w sztuce legionowej w oparciu o tematyczno-ideową zawartość przedstawień. Uwagi o zagadnieniach stylistycznych sztuki legionowej. Warszawa wobec Legionów. Artyści-żołnierze w obronie granic wschodnich powstającego państwa polskiego.

Bibliografia  /431

Wykaz ilustracji  /451

Wykaz skrótów  /463

Indeks   /469