Repatriacja amerykańskich jeńców wojennych i cywilów z radzieckich jednostek repatriacyjnych na terenie Polski w latach 1944...

Autorka: Aleksandra Arkusz

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 287

Okładka: miękka

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

II wojna światowa drastycznie zmieniła dotychczasowy międzynarodowy układ sił. Spowodowało to również daleko idące zmiany w stosunkach dwustronnych między Stanami Zjednoczonymi Ameryki a Związkiem Radzieckim. Ich sojusz, wymuszony okolicznościami wojennymi, zakładał współpracę na płaszczyźnie dyplomatycznej, wojskowej, politycznej i gospodarczej. Jednym z obszarów współpracy amerykańsko-sowieckiej była także wzajemna repatriacja jeńców wojennych i cywilnych internowanych wyzwolonych z niewoli niemieckiej. Problem pojawił się już w 1944 roku wraz z aliancką ofensywą i zmusił aliantów do podjęcia konkretnych działań. Priorytetem stało się wypracowanie mechanizmów koncentracji więźniów i internowanych, prowadzenia ich ewidencji, ochrony, zapewnienia im odpowiednich warunków bytowych, medycznych i sanitarnych (do czasu przekazania ich przedstawicielom swoich państw) oraz przygotowania konkretnych procedur repatriacyjnych zarówno w zakresie przerzucania kontyngentów, jak i organizowania środków transportu i dróg ewakuacyjnych. Miesięczne negocjacje doprowadziły do ​​podpisania porozumienia na konferencji w Jałcie 11 lutego 1945 r.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wprowadzenie     /9

ROZDZIAŁ I. AMERYKAŃSKA MISJA WOJSKOWA W MOSKWIE (1943-1945)    /19

I.1. Powstanie i struktura organizacyjna     /19

I.2. Zasady współpracy z organami radzieckimi     /22

ROZDZIAŁ II. PEŁNOMOCNY ZARZĄD RADY KOMISARZY LUDOWYCH / RADY MINISTRÓW ZSRR DO SPRAW REPATRIACJI (1944-1952)   /29

II.1. Powstanie i struktura organizacyjna    /29

II.2. Sieć terytorialna jednostek repatriacyjnych    /32

II.3. Współpraca z organami resortowymi i wojskowymi ZSRR    /36

 ROZDZIAŁ III. RADZIECKIE ORGANY ODPOWIEDZIALNE ZA REPATRIACJĘ CUDZOZIEMCÓW    /39

ROZDZIAŁ IV. PIERWSZE AMERYKAŃSKO-RADZIECKIE POROZUMIENIE W SPRAWIE WZAJEMNEJ REPATRIACJI – JAŁTA 11 LUTEGO 1945 ROKU   /61

IV.1. Droga do wypracowania porozumienia    /61

IV.2. Porozumienie    /72

IV.3. Amerykanie w niemieckich nazistowskich obozach jenieckich     /74

ROZDZIAŁ V. RADZIECKIE KOMENDANTURY REPATRIACYJNE NA TERENIE POLSKI – LICZEBNOŚĆ REPATRIANTÓW     /81

V.1. Komendantura nr 130 w Rembertowie     /82

V.2. Komendantura nr 129 w Łodzi     /86

V.3. Komendantura nr 125 w Katowicach    /91

 V.4. Komendantura nr 124 w Krakowie     /96

 V.5. Komendantury nr 88 i 106 w Częstochowie    /100

V.6. Komendantura nr 110 w Lublinie     /103

V.7. Inne komendantury    /108

V.8. Punkty zborno-przesyłowe    /110

ROZDZIAŁ VI. RADZIECKIE KOMENDANTURY REPATRIACYJNE NA TERENIE POLSKI – ŻYCIE CODZIENNE   /113

ROZDZIAŁ VII. AMERYKAŃSCY OFICEROWIE ŁĄCZNIKOWI W POLSCE – GRUPA WILMETHA (27 LUTEGO – 28 MARCA 1945 ROKU)   /127

VII.1. Przygotowania do wyjazdu    /127

VII.2. Pobyt w Polsce    /135

VII.3. Złamanie zapisów porozumienia z Jałty w trakcie pobytu grupy Wilmetha w Polsce   /147

VII.4. Przygotowania do wyjazdu do Polski szefa amerykańskiej Misji Wojskowej    /152

VII.5. Pomoc Polskiego Czerwonego Krzyża w opiece nad jeńcami    /155

VII.6. Korespondencja na linii Moskwa – Waszyngton     /160

ROZDZIAŁ VIII. KOMENDANTURY I OBOZY TRANZYTOWE NA TERENIE ZSRR   /171

VIII.1. Komendantury    /171

VIII.2. Obozy tranzytowe w Odessie   / 174

ROZDZIAŁ IX. DRUGIE AMERYKAŃSKO-RADZIECKIE POROZUMIENIE W SPRAWIE WZAJEMNEJ REPATRIACJI – HALLE, 22 MAJA 1945 ROKU    /207

 IX.1. Porozumienie    /207

IX.2. Liczba wyzwolonych i repatriowanych Amerykanów    /213

ROZDZIAŁ X. OGÓLNA LICZBA REPATRIOWANYCH    /219

X.1. Cudzoziemcy    /219

X.2. Obywatele radzieccy    /226

X.3. Obywatele radzieccy repatriowani przez Amerykanów    /228

ROZDZIAŁ XI. STOSUNEK SOWIETÓW DO REPATRIOWANYCH AMERYKANÓW    /228

XI.1. „Listy dziękczynne”    /237

XI.2. Zeznania repatriantów    /240

Zakończenie   /247

Wykaz skrótów i akronimów   /251

Bibliografia  /255

Spis tabel   /275

Spis wykazów  /276

Spis map  /276

Summary   /277

Indeks osobowy   /281