Mówić ze własnym imieniu. Prasa jidyszowa a tworzenie żydowskiej tożsamości narodowej (do 1918 roku)

Auror: Joanna Nalewajko-Kulikow

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 353

Okładka: miękka

Format: 16,00 cm x 24,00 cm

Mówiąc i pisząc dzisiaj o rozkwicie prasy żydowskiej w II Rzeczypospolitej, zapomina się, że w dużej mierze odpowiedzialna była za to działalność litwaków – migrantów ze strefy osiedlenia i z głębi Rosji, którzy na początku XX w. przynieśli do Królestwa Polskiego ideę narodu żydowskiego jako wspólnoty politycznej mającej obowiązki, ale i prawa. Wspólnota ta była konstruowana na lamach i za pomocą prasy codziennej w języku jidysz, budząc zaniepokojenie polskiej opinii publicznej i środowisk asymilatorskich, które widziały w niej narzędzie rusyfikacji Żydów polskich. Fakt. ze większość czytelników sięgała po gazetę w jidysz dlatego, że nic umiała czytać po rosyjsku ani po polsku, nie miał większego znaczenia dla logiki tej wizji. Len żydowsko-rosyjsko-polski „trójkąt bermudzki”, w którym przepadały wszystkie rozsądne argumenty, stanowi nieodłączny element historii prasy jidyszowej na ziemiach polskich, podobnie jak proces stopniowego przekształcania się litwaków w Żydów polskich. Książka wypełnia lukę w dotychczasowej historiografii Żydów wschodnioeuropejskich, opisując powstanie prasy codziennej w języku jidysz jako zjawiska społecznego z pogranicza kultury masowej, historii idei i kultury politycznej. Na szeroko zarysowanym tle historii wielojęzycznej prasy żydowskiej w Cesarstwie Rosyjskim w XIX w. pokazano przełomową rolę rewolucji 1905 r. i warszawskiego dziennika „Hajnt” oraz wpływ tzw. litwaków na rozwój nowoczesnej tożsamości narodowej Żydów polskich.

Spis treści: 

Wstęp /7

Część I. Stan trzeci

Rodział I. "Peterrsburg z berdyczkowskim akcentem" /33

Rodział II. "Warszawa, ir wa-em be-Israel" /58

Rodział III. "Kto nie chciał być redaktorem?" /81

Część II. Recepta na naród

Rodział IV. "Dzień szturmu prasy żydowskiej" /113

Rodział V. "Źródło zła" /147

Rodział VI. "Jesteśmy narodem!" /183

Część III. W tyglu wojny

Rodział VII. "Kraj nieograniczonych żydowskich możliwości" /219

Rodział VIII. "Macewa na grobie asymilacji" /261

Rodział IX. "Gotowi jako naród" /282

Zakończenie /309

Bibliografia /315

Abstract /337

Spis ilustracji i map /339

Indeks osób /341

Indeks tytułów prasowych /351