Kamienieccy herbu Pilawa. Z dziejów kariery i awansu szlachty polskiej do 1535/1536 roku

Autorka: Katarzyna Niemczyk

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 360

Oprawa: miękka

Format: 17,0 cm x 24,5 cm

Książka poświęcona jest średniowiecznym dziejom rodziny Kamienieckich herbu Pilawa. Historia tej familii, której najwybitniejszym przedstawicielem jest pierwszy w dziejach Polski hetman wielki koronny Mikołaj Kamieniecki, obfituje we wzloty i w upadki. Protoplasta rodziny ­­­­– Klemens z Moskorzewa – wywodził się z drobnej, niewiele znaczącej szlachty. Jednak dzięki wiernej służbie u Władysława Jagiełły zdołał uzyskać tytuł podkanclerzego królestwa i awansować do grona znamienitych dostojników. Niestety jego syn Marcin nie odziedziczył zmysłu politycznego i gospodarczego po ojcu. Sprzeniewierzył majątek i popadł w niełaskę u Jagiellonów. Dopiero jego potomkowie zaczęli mozolną odbudowę pozycji rodziny, a ostatnie opisywane w książce pokolenie nie tylko nawiązało do świetności protoplasty familii, ale znacznie ją przewyższyło. To w gronie tej generacji znaleźli się: pierwszy w historii Polski hetman koronny Mikołaj, jego brat Marcin, hetman „polny” (vicecampiductor),i Jan – rotmistrz.

Spis treści:

Wykaz skrótów  /7

Wstęp  /13

Rozdział 1. Herb i pochodzenie Kamienieckich

1.1. Herb /27

1.2. Początki Moskorzewskich /30

1.3. Zarys genealogiczny /33

Rozdział 2. Klemens (2) z Moskorzewa († 1408) – protoplasta rodziny Kamienieckich Jego znaczenie polityczne i działalność gospodarcza

2.1. Kariera polityczna Klemensa z Moskorzewa /59

2.2. Gospodarka i fundacje kościelne Klemensa z Moskorzewa /83

2.2.1. Dobra dziedziczne  /83

2.2.2. Nadanie klucza dobczyckiego  /84

2.2.3. Nadanie Kamieńca. Klucz odrzykoński (kamieniecki)  /85

2.2.4. Wsie nieprzynależące do wymienionych kluczy  /88

2.2.5. Domy w Krakowie  /90

2.2.6. Fundacje kościelne  /91

Rozdział 3. Pierwsze i drugie pokolenie Kamienieckich Od kryzysu do odbudowy pozycji rodziny

3.1. Pokolenie pierwsze: Marcin (1) (1390–1439) /97

3.2. Pokolenie drugie – odbudowa pozycji rodziny /106

3.2.1. Najstarszy potomek Marcina (1) – Piotr  /106

3.2.2. Henryk (2) – znakomity gospodarz  /115

Rozdział 4. Pokolenie trzecie Okres świetności rodziny (XV/XVI wiek)

4.1. Mikołaj (2) Kamieniecki, pierwszy hetman wielki koronny, i rotmistrz Jan (2) Kamieniecki /133

4.1.1. Początki kariery Mikołaja Kamienieckiego /133

4.1.2. Pierwsze kroki w karierze Jana Kamienieckiego /137

4.1.3. Na dworze Jana Olbrachta /138

4.1.4. W służbie Aleksandra /161

4.1.5. Pod panowaniem Zygmunta Starego  /197

4.2. „Hetman polny”: Marcin (3) Kamieniecki /217

4.2.1. Pierwsze wzmianki źródłowe  /217

4.2.2. Początki kariery  /219

4.2.3. Rozkwit kariery  /222

4.2.4. Schyłek kariery  /226

4.3. Pozostali bracia: Klemens (4), Henryk (3) i Stanisław /234

4.3.1. Klemens (4) Kamieniecki /234

4.3.2. Henryk (3) Kamieniecki /235

4.3.3. Stanisław Kamieniecki /236

4.4. Działalność gospodarcza i wkład w rozwój kultury /237

4.4.1. Działalność braci na niwie gospodarczej /237

4.4.1.1. Okres przed podziałem majątku (1488–1512). Dobra prywatne /237

4.4.1.2. Okres przed podziałem majątku (1488–1512). Dobra królewskie /246

4.4.1.3. Okres po podziale majątku (1512–1535 / 1536) /256

4.4.2. Fundacje /267

Zakończenie /271

Aneksy /275

Aneks 1. Pozostali Kamienieccy /275

Aneks 2. Itineraria /277

Aneks 3. Mapy majątków /304

Bibliografia /307

Indeks osobowy /339

Summary /355

Zusammenfassung  /357