Życie prywatne Polaków w XIX wieku "Moda i styl życia"

Redakcja: Jarosław Kita, Maria Korybut-Marciniak

Rok wydania: 2017

Ilość stron: 330

Oprawa: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

"Polskie słowo moda posiada co najmniej dwa zakresy znaczeniowe. Po pierwsze określa się tym mianem zwyczaj, przejściowy obyczaj, sposób zachowania ulegający zmianom, przeciwstawny tradycji w danej dziedzinie życia społecznego. Po drugie poprzez termin moda rozumiemy opis stylu zewnętrznej prezentacji człowieka. Głównymi cechami, jakie przypsuje się modzie są krótkotrwałość, szybkie przemijanie, zmienność [...]  W interesującym nas XIX stuleciu różnie definiowano modę i spotykamy rozbieżności w rozumieniu tego terminu. Analizując jedynie ówczesne hasła słownikowe i encyklopedyczne można wyraźnie dostrzec różne zabarwienie terminu moda, a wpływ na to miały tak poglądy społeczno-polityczne, jak i indywidualny stosunek autorów do definiowanego zjawiska. Już w pierwszym Słowniku języka polskiego Samuela Bogumiła Lindego z początku XIX wieku definicja mody jest szeroko zakreślona, jako forma zachowań, najczęściej obcego pochodzenia. W modzie widziano "nowy sposób działania wszczęty od znacznych, naśladowany przez niższych". Zwrócono tu uwagę na przemijanie mody, za główną cechę uznano jej ulotność oraz "tyranię". W wydanym kilka dekad później słowniku języka polskiego, Erazm Rykaczewski, modą określa nowy zwyczaj w stroju, jedzeniu, mieszkaniu itp. "

(ze Wstępu)

Spis treści:

Wstęp  /7

K. Ryszewska - Moda na archeologię w środowisku polskiego ziemiaństwa w XIX wieku  /13

J. Kita - Wilegiatury - moda na dziewiętnastowieczny "urlop"  /31

M. Sikorska-Kowalska - Moda na dobroczynność w wieku XIX   /51

J. Hochleitner - Modne sanktuaria. Warmińskie ośrodki pielgrzymkowe w XIX wieku  /63

I. Janicka - "Post mortem" - niezwykła moda na fotografię pośmiertną  /83

J. Kuropatwa - Moda na fotografię na ziemiach polskich (do lat sześćdziesiątych XIX wieku)  /97

Ł. Biały - Moda zegarowa - XIX-wieczne czasomierze: rodzaje i ich funkcje  /107

K. Burzyńska - Moda na witraże  /119

Z. Chojnowski - "Teraźniejsze mody"  w wierszach Mazurów pruskich  /131

M. Korybut-Marciniak - Modny urzędnik w Nowogrodzie i Petersburgu  /147

J. Załęczny - Biżuteria patriotyczna przejawem XIX-wiecznej mody czy stosunku do Ojczyzny  /163

M. Kłak-Ambrożkiewicz - Modny artysta - moda na Matejkę  /177

E. Klimus - Na pograniczu nauki i wyobraźni - XIX-wieczny fenomen hipnozy i magnetyzmu w społeczeństwie polskim  /189

M. Chudzikowska-Wołoszyn - Definicja XIX-wiecznej przystojności w parenezie Ignacego Piotra Legatowicza  /201

A. Czajka - Moda kobieca na rower (przełom XIX i XX wieku)  /217

J. Kowalik - "Nie ma nic stałego w modach..." - o damskich nakryciach głowy na podstawie wybranych polskich czasopism z I połowy XIX wieku  /231

K. Raińska - O pilności względem ubioru. Modna panna w świetle XIX-wiecznej literatury poradnikowej  /245

K. Studnicka-Mariańczyk - "Mały kawałek Europy" w świetle pamiętnikarskiej relacji z podróży Natalii Gadomskiej  /263

K. Mazur - Zakazana miłość jako plama na złotych szatach arystokratycznego rodu  ("Serce  ręka" J.I.Kraszewski)  /279

M. Sikorska-Kowalska - Ubiór codzienny i odświętny robotnic przełomu XIX i XX wieku  /287

O. S. Stadnicka - Dandys - czyli mężczyzna metroseksualny w XIX wieku  /299

Bibliografia (wybór)  /311