Życie codzienne pod rządami Stalina. Rosja radziecka w latach trzydziestych XX wieku

Autorka: Sheila Fitzpatrick

Rok wydania: 2012

Liczba stron: 440

Okładka: miękka

Format: 14,0 cm x 20,5 cm

Uwaga: nieznacznie przykurzone brzegi i nieznaczne zagięcia okładki

Pionierskie studium codziennego życia pod rządami Stalina, napisane przez wybitny autorytet w dziedzinie współczesnej historii Rosji. Skupiając się na mieszkańcach miast, Fitzpatrick pokazuje dramatyczne zmiany warunków życia i codziennych zachowań, jakie nastąpiły w okresie „rewolucji stalinowskiej” na początku lat trzydziestych. Po likwidacji wolnego rynku braki żywności, odzieży i innych towarów konsumpcyjnych przybrały charakter endemiczny. Wskutek napływu chłopów uciekających z kolektywizowanych wsi największe miasta stanęły w obliczu ostrego kryzysu mieszkaniowego – całe rodziny żyły latami stłoczone w komunałkach. Był to czas niedoborów, przeludnienia, niekończących się kolejek i rozbitych rodzin, w którym pusto brzmiały składane przez władze obietnice przyszłej socjalistycznej obfitości. Czytelnik dowiaduje się o działaniu biurokracji państwowej, która zmieniała codzienne życie w koszmar, i o sposobach, jak zwykli obywatele próbowali ją obchodzić. Książka mówi też o służbie bezpieczeństwa, zajmującej się ciągłą inwigilacją obywateli i o falach terroru, od czasu do czasu wstrząsających społeczeństwem, jak wielka czystka 1937 roku. Odwołując się do licznych źródeł archiwalnych, dostępnych historykom dopiero od niedawna, autorka przedstawia prawdziwą, pasjonującą opowieść o zwykłych ludziach, którzy starali się żyć normalnie w ekstremalnie trudnych warunkach.

Spis treści:

Podziękowania  /IX

Wprowadzenie  /1

Kamienie milowe  /4

Narracje  /11

Uwagi o podziale klasowym  /15

1. "Partia ma zawsze rację"  /19

Bojownicy rewolucji  /20

Sygnały Stalina  /33

Biurokraci i szefowie /40

Dziewczyna z charakterem  /49

2. Ciężkie czasy  /57

Braki na rynku  /59

Uciążliwości miejskiego życia  /72

Zakupy jako szkoła przetrwania  /76

Dojścia i znajomości  /89

3. Poniedziałkowe pałace /97

Budowanie nowego świata  /99

Bohaterowie  /103

Przerabianie człowieka  /108

Kultura pod kontrolą  /115

4. Czarodziejski obrus  /129

Wyobrażenia obfitości  /130

Przywileje  /138

Oznaki statusu  /154

Patroni i klienci  /158

5. Skrzywdzeni i poniżeni  /167

Wykluczeni  /168

Przesiedlenia i zsyłki  /177

Wyrzekanie się przeszłości  /184

Maski  /191

6. Problemy rodzinne  /209

Umykający mężowie  /215

Ustawa o przerywaniu ciąży  /227

Ruch żon  /234

7. Rozmowy i ich słuchacze  /245

Podsłuchiwanie /251

Listy do władz  /261

Rozmowy publiczne  /265

Przekora i bunt  /272

8. Czas grozy  /283

Rok 1937  /288

Kozły ofiarne i "zwykli podejrzani"  /296

Szerzenie się zarazy  /305

Życie w czasie wielkiej czystki  /311

Wnioski  /323

Przypisy  /337

Bibliografia  /395

Indeks  /415