Redakcja: Zbigniew Girzyński, Jarosław Kłaczkow
Rok wydania: 2022
Liczba stron: 512
Okładka: twarda
Format: 15,5 cm x 24,0 cm
Seria: Monografie Instytutu de Republica
Publikacja ukazuje przyczyny, okoliczności podpisania i konsekwencje dla Polski oraz innych krajów europejskich traktatu ryskiego, który formalnie kończył konflikt polsko-bolszewicki oraz ustalał granicę zwaną później ryską.
Wprawdzie od zawarcia traktatu ryskiego upłynęło już przeszło 100 lat, to jednak w tym czasie nie zawsze panowały sprzyjające warunki do prowadzenia debaty historycznej nad znaczeniem tego dokumentu. W okresie Drugiej Rzeczypospolitej zbyt mały dystans czasowy i namiętności polityczne sprawiały, że zagadnienie to nie zostało w sposób właściwy opisane. Okres PRL już zupełnie nie sprzyjał poważnym badaniom nad relacjami Polski ze Związkiem Sowieckim. Dopiero w ostatnim trzydziestoleciu sytuacja się zmieniła, zwłaszcza przy okazji okrągłych rocznic odbywały się ważne konferencje naukowe na ten temat, których publikowany dorobek jest cennym uzupełnieniem badań w tym zakresie.
Oddawana do rąk Czytelników praca [...] wpisuje się w tę tradycję. Należy podkreślić, iż z punktu widzenia bezpieczeństwa Polski ten traktat był niesamowicie ważny, bo zabezpieczał naszą wschodnią granicę przed pokonanym, ale cały czas potężnym państwem. Mimo że spotykał się z różnymi ocenami to chronił nas przed Sowietami przez niemal 20 lat.
(opis wydawcy)
Spis treści:
Z. Girzyński, J. Kłaczkow - Wstęp /7
M. Wołos - Kilka reflekcji na temat politycznych aspektów walki o kształt polskiej granicy wschodniej /19
Z. Girzyńki - Geopolityczny wymiar traktatu ryskiego /43
M. Sioma - Udział posłów Sejmu Ustawodawczego w pracach polskiej delegacji pokojowej na rokowania z bolszewikami w roku 1920 /67
M. Kornat - Mocarstwa zachodnie a pokój ryski /109
A. Stempin - Niemiecka dyplomacja wobec traktatu ryskiego /155
B. Martin - Niemiecko-rosyjska konfrontacja polityczna, gospodarcza i militarna oraz próby nawiązywania kontaktów na granicy Prus Wschodnich podczas wojny polsko-radzieckiej 1920 r. /171
E.C.Król - Narodowy socjalizm wobec Europy Środkow-Wschodniej (1921-1941) /191
J. S. Ciechanowski - Traktat ryski i granica polsko-sowiecka z perspektywy hiszpańskiej /221
G. Zackiewicz - Prasa polskich konserwatystów w II RP wobec traktatu ryskiego /237
J. Mierzwa - Krakowscy syjoniści wobec traktatu ryskiego /257
G. Kulka - Relacje pomiędzy członkami Komisji Rozjemczej i Komisji Granicznej w kontekście sprawy karnej gen. Jana Hempela /275
M. Hubner - Traktat ryski a kwestia rewindykacji polskich dóbr kultury i nauki z Rosji sowieckiej /295
J. Szczepański - Restytucja polskich archiwaliów po traktacie ryskim /327
A. Smoliński - Na straży traktatu ryskiego. Polski wywiad wojskowy nakierowany na Związek Sowiecki w latach 1921-1939. Próba oceny efektywności działania /353
P. Cichoracki - Granica przekroczona. Nielegalne pokonywanie granicy polsko-sowieckiej w okresie międzywojennym /435
M. Białokur - "Wielki tydzień" w polskiej polityce czyli marcowa kumulacja ważnych wydarzeń 1921 r. Propozycja wzbogacenia przekazu w edukacji historycznej i narracji historiograficznej /455
Noty o autorach /483
Indeks osób /493
