Wszędzie i zawsze… Żydzi. Obraz społeczności żydowskiej w prasie i publicystyce obozu narodowego w Polsce w latach 1930–1939

Autor: Bohdan Głębocki

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 546

Okładka: miękka

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

W okresie międzywojennym Żydzi stanowili drugą pod względem liczebności mniejszość narodową w Rzeczypospolitej. Mniejszość żydowska nie miała charakteru terytorialnego, jej przedstawicieli można było spotkać na terenie całego państwa, choć oczywiście ich rozmieszczenie nie było równomierne.

Tak zwana kwestia żydowska stanowiła jedno z istotniejszych zagadnień w ówczesnej Polsce, dotykających wszystkich sfer życia. Z pewnością była zagadnieniem pierwszoplanowym dla zwolenników szeroko rozumianego obozu narodowego. Rzecz jasna tematyka żydowska zajmowała również poczesne miejsce w ówczesnej prasie i publicystyce narodowej – nieprzypadkowo mówi się o żydocentryzmie przekazu narodowców. Liczba publikacji dotyczących społeczności żydowskiej gwałtownie wzrosła po 1931 roku i utrzymała się na wysokim poziomie do schyłku roku 1938. Pole badawcze jest zatem niezwykle szerokie, także z powodu podziału obozu narodowego w latach 30. na liczne grupy, nierzadko nastawione do siebie nieprzychylnie. Opinie – brzmiące dla współczesnego czytelnika często dość egzotycznie – wyrażane na łamach prasy i w publicystyce, dotyczące tak licznej społeczności żydowskiej w ostatnim okresie jej istnienia w warunkach polskiej niepodległości pozwalają lepiej zrozumieć skomplikowane relacje polsko-żydowskie oraz wielonarodowe społeczeństwo, którego już nie ma.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wykaz skrótów  /9

Wstęp  /9

1. „Żydoznawstwo”  /29

1.1. Żydzi w dziejach powszechnych  /31

1.2. Żydzi w dziejach Polski  /45

1.3. Żydzi w ujęciu socjologicznym i etnograficznym  /79

1.4. Stereotyp Żyda  /102

2. Żydzi w życiu politycznym i społecznym  /135

2.1. Komunizm  /136

2.2. Syjonizm  /148

2.3. Międzynarodowy kontekst kwestii żydowskiej  /161

2.4. Związki z masonerią  /189

2.5. Relacje Żydów z polskimi stronnictwami politycznymi  /198

2.5.1. Sanacja  /198

2.5.2. Polska Partia Socjalistyczna  /207

2.5.3. Obóz narodowy  /212

2.5.4. Pozostałe ugrupowania na polskiej scenie politycznej  /217

2.6. Stosunek Żydów do Kościoła katolickiego  /219

2.7. Żydzi a zagadnienia obronności państwa /230

2.8. Żydzi w dyplomacji, administracji państwowej i samorządowej  /243

2.9. Zagadnienie asymilacji Żydów  /252

2.10. Relacje Żydów z państwem polskim i Polakami  /259

3. Żydzi w życiu gospodarczym  /281

3.1. Handel i usługi  /293

3.2. Rzemiosło i przemysł  /349

3.3. Rolnictwo /379

3.4. Bankowość i finanse  /392

3.5. Wolne zawody  /409

4. Żydzi w życiu kulturalnym  /425

4.1. Prasa  /425

4.2. Radio  /437

4.3. Sztuka  /444

4.3.1. Literatura  /445

4.3.2. Teatr  /460

4.3.3. Kino  /467

4.3.4. Muzyka  /475

4.3.5. Sztuki plastyczne  /482

4.4. Szkolnictwo  /487

4.4.1. Powszechne i średnie  /487

4.4.2. Wyższe uczelnie  /500

4.5. Sport i wypoczynek  /507

Zakończenie  /517

Bibliografia  /523

Indeks osób  /533

Everywhere and always... Jews. The image of the Jewish community in national camp press and journalism in Poland from 1930-1939 (Summary)  /545