Władysław Odonic książę wielkopolski. Wygnaniec i protektor kościoła (ok.1190-1239)

Autor: Sławomir Pelczar

Rok wydania: 2018

Ilość stron: 511

Oprawa: miękka

Format: 14,00 cm x 20,00 cm

Biografia Władysława Odonica jednego z mniej znanych Piastów doby rozbicia dzielnicowego, którego działalność przypada na I połowę XIII wieku. Omawia przebieg walk tego księcia o Wielkopolskę toczonych ze zmiennym szczęściem najpierw ze stryjem Władysławem Laskonogim a później z władcą Śląska Henrykiem Brodatym.

"Walki te to skutek upadku pryncypatu i dążeń zwaśnionych potomków Bolesława Krzywoustego do umacniania własnej pozycji politycznej poprzez zwiększenie swego stanu posiadania kosztem najbliższych krewnych, często wbrew obowiązującym zasadom rodowego dziedziczenia. Ofiarą takiej polityki padł Władysław Odonic, którego praw do Wielkopolski nie respektował ani Laskonogi, ani powołujący się na zapis tego ostatniego, Brodaty.

W niniejszej pracy  istnieje również konieczność odtworzenia relacji księcia wielkopolskiego z Kościołem za pontyfikatu współczesnych mu arcybiskupów gnieźnieńskich: Henryka Kietlicza (1199-1219), Wincentego z Niałka (1220-1232) i Pełki (1232-1258). (...).

Należy zauważyć, że to właśnie za jego życia (Odonica) do Wielkopolski zaczęły docierać z zachodu Europy nowoczesne sposoby gospodarowania. Książę, poprzez udzielanie zwolnień immunitetowych oraz zgody na lokację wsi i miast na prawie niemieckim miał realną możliwość wpływania na intensywność i szybkość zachodzących procesów kolonizacyjnych w swej dzielnicy"

(ze Wstępu)

Interesująco przedstawiają się także rozważania na temat udziału Władysława Odonica w V wyprawie krzyżowej, pochodzenia jego żony Jadwigi oraz tzw. wydarzeń gąsawskich z 1227 roku. 

Spis treści:

Wstęp /5

Rozdział I. Droga do samodzielnych rządów(1190-1208) /17

1.1. Pod opieką rodziców i najbliższych krewnych /17

1.2. Problem patrimonium Władysława Odonica /32

1.3. Pierwszy spór kościelno-polityczny  /58

A. W obozie arcybiskupa gnieźnieńskiego Henyka Kietlicza /58

B. Władysław Odonic księciem kaliskim /73

Rozdział II. Zmienne losy księcia (1208-1223)  /83

2.1. Rządy Władysława Odonica w dzielnicy kalisko-przemęckej 1208-1217 /83

A. Urzędnicy i stronnicy polityczni Władysława Odonica  /83

B. Fundacje i nadania na rzecz Kościoła /87

2.2. O utrzymanie ojcowskiego dziedzictwa 1208-1217 /107

2.3. Na wygnaniu 1217-1223 /131

Rozdział III. O panowanie nad całą Wielkopolską(1223-1231) /147

3.1. Zdobycie Ujścia i dalsze wojny ze stryjem 1223-1227 /147

3.2. Władysław Odonic a Gąsawa /155

3.3. Ostatnie walki z Laskonogim 1228-1231  /176

Rozdział IV. Nowy rywal - wojny z Henrykiem Brodatym o Wielkopolskę/199

4.1. Stosunki wielkopolsko-śląskie w latach 1231-1238 /199

4.2. Zasięg terytorialny dzielnicy Władysława Odonica w 1239 roku /233

Rozdział V. Wielkopolska pod rządami Władysława Odonica (1223-1239)/245

5.1. Urzędnicy i otoczenie księcia /245

A. Zaplecze polityczne Władysława Odonica do 1231 roku /245

B. Zmiany na urzędach i w otoczeniu księcia po śmierci Laskonogiego /254

5.2. Miejsce kościoła w polityce Władysława Odonica po 1223 roku /276

A. Arcybiskupstwo gnieźnieńskie i biskupstwa poznańskie /276

B. Duchowieństwo zakonne /289

C. Zakony rycerskie /303

5.3. Działalność gospodarcza /313

Rozdział VI. Władysław Odonic w opinii historiografii/317

Zakończenie /325

Wykaz skrótów /331

Bibliografia /335

1. Źródła /335

A. Źródła rękopiśmienne /335

B. Źródła drukowanie /335

2. Opracowania /340