Witold i Krzyżacy. Stosunki księcia litewskiego Witolda z zakonem krzyżackim w Prusach w czasie walki o litewskie dziedzictwo

Autor: Karl Heinl

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 249

Okładka: twarda

Format: 14,5 cm x 21,0 cm

Jedną z najwybitniejszych osobistości wśród książąt litewskich był bez wątpienia wielki książę Witold. W historii powszechnej stawia się go w jednym rzędzie z najznakomitszymi mężami stanu, jakich wydała Europa Wschodnia, postaciami tego formatu, co na przykład Piotr Wielki. Okres rządów Witolda (1401-1430) stanowi najświetniejszą epokę w dziejach Litwy. Jego znaczenie dla tego kraju polega na tym, że to dzięki niemu księstwo dojrzało politycznie do zrozumienia i uznania wyższych celów oraz dalekosiężnych interesów, a także na tym, że zrozumiał on, iż polityka mocarstwowa uprawiana być musi „wytrwałą konsekwencją i bezwzględną nieustępliwością, przede wszystkim jednak to, że zmieniające się warunki wymagają mądrze obrachowanej rozwagi”. Jego nieugięta natura władcy, zakorzeniona głęboko w pierwotnej sile ludu litewskiego, od dawna już stawiała przed sobą najwyższe i najbardziej ambitne cele, w których realizacji nie wahał się sięgnąć po wszelkie możliwe środki. Bez skrupułów i bez zawracania sobie głowy moralnością przystępował do działania – jak prawdziwe dziecko pierwotnego ludu, z którego się przecież wywodził! Zadaniem, które absorbowało wszystkie jego siły, była wpierw jedynie kontynuacja realizacji przejętych wprost planów ojca: utworzenie silnego, zjednoczonego państwa litewskiego, rozszerzenie własnej potęgi kosztem wielu słabszych państewek leżących na wschód od jego granicy oraz zachowanie odrębności i dumy narodowej Litwinów. Poza tym jednak dalekowzrocznie rozumiał konieczność podniesienia swojego narodu z niskiego poziomu jeszcze na wpół barbarzyńskiego ludu wojowników na wyższy stopień społeczeństwa kulturalnego. Dałby mu w ten sposób możliwość podjęcia walki z sąsiednimi państwami chrześcijańskimi, której stawką byłaby hegemonia w Europie Wschodniej, a przynajmniej zapewnienia sobie roli lidera regionu i zyskania w ten sposób wpływu na bieg dziejów.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wprowadzenie  /7

Część I. Stosunki Witolda z Zakonem Niemieckim w czasie walki o spadek po ojcu - dziedziczne księstwo Troki: 1382-1392  

1. Pierwsze kontakty Witolda z Zakonem w kwestii walki z Litwą 1382-1384  /17

2. Przejście Witolda na stronę Jagiełły i jego działalność na Litwie: 1384-1389  /55

3. Drugie przyłączenie się Witolda do Prus i walka o własne dziedzictwo: 1389-1391  /78

4. Drugie odstępstwo Witolda od Zakonu: 1392 /100

Część II. Stosunki Witolda z Zakonem Niemieckim w czasie walki o odbudowę jego państwa na Litwie: 1392-1401  

1. Witold i Zakon w czasie odbudowy spójności wewnętrznej  Litwy  /121

2. Polityka Witolda względem Zakonu w kontekście jego wielkomocarstwowych planów litewsko-ruskich oraz wzrastających stopniowo rozbieżności w stosunku do Korony Polskiej: 1395-1398  /137

3. Przyjacielskie stosunki Witolda z Prusami do załamania się jego polityki mocarstwowej oraz odrębna polityka wobec Polski: 1398-1399 /210

4. Późniejsza postawa Witolda wobec Zakonu aż do oficjalnego uznania przez króla i Koronę Polską niezależności Litwy: 1399-1401 /222

Zakończenie /241

Bibliografia  /245