Wierni królowi. Szwedzi i Finowie na uchodźstwie w Rzeczpospolitej Obojga Narodów w pierwszej połowie XVII wieku

Autor: Wojciech Krawczuk

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 292

Okładka: miękka 

Format: 15,0 cm x 21,0 cm

Rzeczpospolita Obojga Narodów, z pozoru tak odległa, trwa w naszej pamięci, choć pewne więzi uległy już zerwaniu. Wielkość tego państwa w wiekach złotym i srebrnym, w stuleciach XVI i XVII, brała się z wielości narodów i religii współistniejących w trudnej równowadze. Taka różnorodność jest dla nas dziś niełatwa do przyjęcia i zrozumienia. Ówczesna tolerancja, którą z dumą przywołujemy, była pojmowana inaczej niż obecnie: jako akceptacja odmienności, podejmowanie dialogu, a nie uznawania wszystkich światopoglądów za równorzędne. Waśnie i tumulty religijne nierzadko zakłócały spokój, lecz przeważała troska o wspólne dobro. Tylko w takim państwie udać się mogła integracja rozmaitych grup etnicznych i religijnych. Przykładem, zbyt rzadko przywoływanym są Tatarzy, osiadli na Litwie już w XIV wieku, którzy zachowali religię muzułmańską, a patriotyzm ich był i jest najwyższej próby. […]

Książka ta poświęcona jest grupie uchodźców ze Szwecji i Finlandii, którzy w czasie wojny domowej w swej ojczyźnie  pod koniec XVI wieku dochowali wierności prawowitemu królowi, Zygmuntowi z dynastii Wazów i ratowali się ucieczką przed terrorem księcia Karola Sudermańskiego

Spis treści:

Wstęp  /5

Podziękowania  /12

Stan spraw w Szwecji i w Finlandii pod koniec XVI wieku  /14

Schronienie - Rzeczpospolita Obojga Narodów  /24

Stan badań  /27

1. Spisy uchodźców - okoliczności powstania, znaczenie  /37

Pozew Riksdagu z Linkoping z 8 marca 1600 /39

Spis oddziałów Szwedów i Finów z lipca 1600 /40

Wykaz z druku Hertigh Carls Slaktarebenck z roku 1617  /41

Wykaz  z registratury Karola IX za rok 1609  /43

Wykaz sporządzony około roku 1620  /46

2. Strategia działania i struktura grupy  /47

Plan  /47

Dwór szwedzki  /51

Armada Bałtyku  /58

Wojna w Inflantach  /72

Działania propagandowe, przedsięwzięcia szpiegów  /79

Kobiety  /85

3. Instytucje Kościoła katolickiego  /89

Klasztor Brygidek w Gdańsku  /90

Kolegium jezuickie w Braniewie  /92

Kartuzja kaszubska  /96

Kapituła warmińska  /97

4. Królewska pomoc  /99

Pensje z dochodów portów Gdańska i Elbląga  /100

Kaduki, pastwiska, karczmy, zapisy  /111

Faktor królewski Szymon Bahr  /115

5. Powroty, asymilacja, wspomnienia  /119

Inskrypcje /125

Podsumowanie  /131

Summary  /135

Aneksy źródłowe  /141

Wykaz skrótów  /143

Aneks 1  /147

Aneks 2  /159

Aneks 3  /167

Aneks 4  /223

Aneks 5  /233

Aneks 6  /241

Bibliografia  /245

Indeks osób  /265

Indeks nazw geograficznych  /285