Wielka Wojna na Bałkanach. Działania militarne podczas I wojny światowej 1914-1918

Autor: Andrzej Krzak

Rok wydania: 2016

Ilość stron: 528 plus mapy

Oprawa: twarda

 

"...  W polskiej  literaturze przedmiotu bardzo rzadko prezentowano aspekty wspomnianego konfliktu na obszarach np. Serbii, Bułgarii czy Grecji, uwagę często koncentrując  jedynie na fakcie zamachu w Sarajewie, od którego  rozpoczęła się de facto Wielka Wojna. Działania na froncie południowym w znacznym stopniu wpłynęły zarówno na bezpośredni przebieg Wielkiej Wojny, jak i na późniejszy układ stosunków politycznych na tym obszarze. To przecież z Salonik w 1918 roku rozpoczęto ofensywę, która spowodowała wyłączenie z wojny Bułgarii i Austro-Węgier, przyczyniając się do zakończenia działań wojennych..."

(z recenzji dr hab. A. Dubickiego)

 

Spis treści:

Wstęp /11/

Rozdział 1. Charakterystyka geograficzno-wojskowa Półwyspu Bałkańskiego /27/

1.1. Półwysep Bałkański, Bałkany - państwa i narody bałkańskie /27/

1.2. Granice państw bałkańskich w pierwszej i drugiej dekadzie XX wieku /27/

1.3. Charakterystyka geograficzna  Półwyspu Bałkańskiego /32/

1.3.1. Położenie i ukształtowanie terenu /35/

1.3.2. Hydrogafia /42/

1.3.3. Komunikacja /43/

1.3.4. Klimat /49/

1.3.5. Państwo i ludność /50/

1.4. Geostrategiczne  geopolityczne położenie Półwyspu /52/

1.4.1. Bałkański Teatr Działań Wojennych /60/

1.4.2. Główne kierunki strategiczne BTDW w pierwszej i drugiej dekadzie XX wieku /65/

1.4.3. Lądowe kierunki strategiczne i operacyjne /66/

1.4.4. Morskie kierunki strategiczne i operacyjne /67/

Rozdział 2. Działania na froncie serbskim do końca 1914 roku /73/

2.1. Stosunki polityczno-wojskowe na Półwyspie Bałkańskim przed I wojną światową /73/

2.2. Siły i plany stron konfliktu /85/

2.2.1. Armia Austro-Węgier /85/

2.2.2. Plany wojny Austro-Węgier /97/

2.3. Armia Serbska  /104/

2.3.1. Organizacja i wyposażenie armii serbskiej /104/

2.3.2. Plan serbski /107/

2.4. Siły zbrojne Czarnogóry /112/

2.5. Kampania serbska 1914-1915 roku /113/

2.5.1. Pierwsza ofensywa armii austro-węgierskiej na froncie bałkańskim 12-14 sierpnia 1914 roku. Bitwa nad Cerem /113/

2.6. Druga ofensywa armii austro-węgierskiej na froncie serbskim 7 września - 15 grudnia 1914 roku /119/

2.6.1. Operacje na południowym odcinku frontu oraz w Bośni i Hercegowinie /119/

2.6.2. Operacja sremska /121/

2.6.3. Obrona Macvy /124/

2.6.4. Walki obronne w pasie 3A. Bitwa o Mackovy Kamen /127/

2.6.5. Walki w Bośni i na prawym skrzydle frontu serbskiego /132/

2.7. Trzecia ofensywa austriacka /133/

2.7.1. Walki w Macvie /133/

27.2. Odwrót znad Driny /135/

2.8. Bitwa pod Kolubarą /140/

2.8.1. Faza defensywna 23-28 listopada 1914 roku   /140 /

2.8.2. Faza ofensywna 28 listopada-15 grudnia 1914 roku /143/

 

Rozdział 3. Kampania 1915-1916. Klęska Serbii i Czarnogóry /155/

3.1. Sytuacja polityczno-wojskowa na froncie bałkańskim od grudnia 1914 do lata 1915 roku /155/

3.2. Przygotowania niemieckiego dowództwa do agresji na Serbię /165/

3.3. Armia serbska w październiku 1915 roku /170/

3.4. Ofensywa sił państw centralnych jesienią 1915 r. na froncie serbskim /175/

3.4.1. Działania 11 Armii na lewym skrzydle frontu północno-zachodniego do 23 października 1915 roku /182/

3.4.2. Operacje bułgarskich 1 i 2 Armii bułgarskich na wschodnim odcinku do 23 października 1915 roku /186/

3.4.3. Działania Grupy Armii "Mackensena" i bułgarskiej 2 Armii od 23 października do 23 listopada 1915 roku /190/

3.4.4. Walki w południowej Serbii, Sandaku i Kosovie od 23 listopada do końca grudnia 1915 roku /198/

3.5. "Serbska Golgota" - manewr wycofania wojsk serbskich przez Albanię i Czarnogórę oraz ewakuacja na Korfu /200/

3.6. Walki na froncie czarnogórskim - upadek Czarnogóry /213/

3.7. Działania morskie na Adriatyku w latach 1914-1915 /220/

3.8. Podsumowanie kampanii 1915 roku na Bałkanach /224/

 

Rozdział 4. Operacja dardanelska i kampania rumuńska /227/

4.1. Idea uderzenia na cieśniny tureckie /227/

4.2. Operacja morska /230/

4.2.1. Siły sojuszników /230/

4.2.2. Siły tureckie - Dardanelski Rejon Umocniony /231/

4.3. Działania floty sojuszniczej  /233/

4.4. Przygotowania do operacji lądowej  /240/

4.4.1. Powstanie i organizacja Śródziemnomorskiego /240/

4.4.2. Siły tureckie i ich system obrony na półwyspie Gallipolo /244/ 

4.4.3. Plany działania sojuszników /245/

4.5. Operacja lądowa /246/

4.5.1. Desant /246/

4.5.2. Plaża ANZAC /246/

4.5.3. Plaże X, Y, W, V, S  /247/

4.5.4. Pierwsza bitwa o Krithię /251/

4.5.5. Druga bitwa o Krithię  /254/

4.5.6. Trzecia bitwa o Krithię  /255/

4.6. Działania na froncie północnym 6-28 sierpnia 1915 roku /259/

4.6.1. Lądowanie w Zatoce Suvla i działania IX KA na równinie Anafarty /264/

4.7. Ewakuacja Śródziemnomorskiego Korpusu Ekspedycyjnego /269/

4.8. Ocena walk o cieśniny /273/

4.9. Kampania rumuńska 1916-1917 /276/

4.9.1. Armia rumuńska i jej plan działania /276/

4.9.2. Przygotowanie państw centralnych do wojny z Rumunią /281/

4.9.3. Ofensywa rumuńska  w 1916 roku /283/

4.9.4. Bitwy pod Sybinem (Hermannstadtem) i Braszowem (Kronstadtem) /285/

4.9.5. Przejście Karpat /288/

4.9.6. Bitwa nad Argesul (Ardieszem) i  zajęcie Bukaresztu /290/

4.10. Ocena kampanii 1916 roku i epilog walk na froncie rumuńskim /292/

 

Rozdział 5. Front salonicki w 1915 i 1916 roku /295/

5.1. Utworzenie frontu salonickiego i działania brytyjsko-francuskiego Korpusu Ekspedycyjnego do końca 1915 roku /295/

5.2. Sytuacja operacyjno-taktyczna na froncie salonickim do maja 1916 roku. Siły stron /304/

5.3. Armia serbska na Korfu. Reorganizacja i powrót na front salonicki /306/

5.4. Charakterystyka wojsk walczących na froncie salonickim (macedońskim) /310/

5.4.1. Państwa centralne/310/

5.4.2. Siły sojusznicze (francuskie, angielskie, serbskie, włoskie, rosyjskie) /314/

5.5. Siły zbrojne Grecji /322/

5.6. Sytuacja na froncie salonickim wiosną i latem 1916 roku /324/

5.7. Ofensywa prewencyjna państw centralnych w sierpniu 1916 roku/ 336/

5.8. Kontrofensywa sojuszników. Bitwa o Kajmakcalan i Bitolę /340/

5.8.1. Kryzys grecki wrzesień-grudzień 1916 roku /340/

5.8.2. Przygotowanie do kontrofensywy na froncie salonickim /342/

5.8.3. Bitwa o Kajmakcalan /342/

5.8.4. Operacja bitolska (monastirska) /349/

5.9. Działania morskie w 1916 roku /363/

5.10. Podsumowanie kampanii 1916 roku na Bałkańskim Teatrze Działań Wojennych /365/

 

Rozdział 6. Okupacja Serbii i Czarnogóry. Ruch oporu /369/

6.1. Podział Serbii i Czarnogóry. Sytuacja na ziemiach okupowanych /369/

6.2. Generalne Gubernatorstwo Serbii oraz Czarnogóry /370/

6.3. Bułgarska strefa okupacyjna /376/

6.4. Polityka władz okupacyjnych w austriackiej i bułgarskiej strefie /378/

6.5. Kształtowanie się ruchu oporu w Serbii i Czarnogórze /381/

6.6. Próby zorganizowania struktur ruchu oporu przez serbskie Naczelne Dowództwo /385/

6.7. Powstanie toplickie 1917 roku /388/

6.7.1. Wybuch powstania - I faza walk /390/

6.7.2. Druga faza walk - obrona wyzwolonego terytorium /393/

6.7.3. Trzecia faza walk - upadek powstania /398/

6.8. Walki w Serbii i Czarnogórze po upadku powstania /398/

 

Rozdział 7. Kampania bałkańska 1917-1918 roku /405/

7.1. Sytuacja polityczno-wojskowa w Europie i na Bałkanach w pierwszych miesiącach 1917 roku /405/

7.2. Kryzys grecki /406/

7.2.1. Powstanie i rozwój greckich sił zbrojnych /411/

7.3. Wojna pozycyjna. Siły i plany stron /414/

7.3.1. Plany działań na 1917 rok /417/

7.3.2. Ofensywa francuska w 1917 roku /419/

7.4. Podsumowanie kampanii 1917 roku na Teatrze Bałkańskim /425/

7.5. Działania sił sojuszniczych na froncie salonickim w 1918 roku /425/

7.5.1. Położenie stron w przededniu rozstrzygającej ofensywy Ententy jesienią 1918 roku. Siły Ententy /431/

7.5.2. Państwa centralne /433/

7.5.3. Plan i przygotowania do przełamania frontu salonickiego przez armie Ententy /435/

7.6. Przełamanie frontu/ Bitwa o Dobro Polje /438/

7.7. Pościg. Kapitulacja Bułgarii /441/

7.8. Rozbicie 11 Armii /446/

7.9. Wyzwolenie Serbii. Końcowe operacje sił sojuszniczych na Bałkanach /448/

7.10. Działania morskie w latach 1917-1918 /459/

7.11. Podsumowanie działań militarnych Wielkiej Wojny na Bałkanach /465/

 

Zakończenie /467/

Wykaz skrótów i akronimów /481/

Wykaz map, szkiców i tabel /485/

Bibliografia /487/

Aneksy  

Źródła zdjęć /517/

Indeks osobowy /521/

Wybrane znaki taktyczne /528/