Unie międzypaństwowe. Parlamentaryzm. Samorządność

Redakcja naukowa: Krzysztof Fokt, Michał Zwierzykowski, Wacław Uruszczak, Zdzisław Noga

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 528

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 23,8 cm

Niniejsza książka podejmuje problematykę Rzeczypospolitej Obojga Narodów, ze szczególnym uwzględnieniem trzech wątków tematycznych, takich jak unie międzypaństwowe, parlamentaryzm i samorządność. W gronie jej autorów są przedstawiciele nie tylko czterech państw sukcesyjnych Rzeczypospolitej Obojga Narodów, ale także czterech państw będących prawnymi następcami wieloletnich jej sąsiadów oraz innych krajów, których losy w mniejszym stopniu splecione były z historią polsko-litewskiej Rzeczypospolitej.

Publikacja ta pozwala przypomnieć i uczcić dwie doniosłe rocznice, jakie obchodzone były w 2018 oraz w 2019 r., a mianowicie 550-lecie parlamentaryzmu Rzeczypospolitej oraz 450-lecie unii lubelskiej, jednoczącej Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie.

Autorzy niniejszego tomu to uczeni o uznanym już dorobku i pozycji naukowej, jak też młodzi adepci Klio, którzy biegle posługują się językiem polskim, korzystają z dorobku polskiej literatury naukowej oraz prowadzą intensywne badania źródłowe.

Spis treści:

Wprowadzenie  /9

UNIE MIĘDZYPAŃSTWOWE

Wiktor Brechunenko - Od „ojczyzny miłej” do protektora Hetmańszczyzny: obraz Rzeczypospolitej w świadomości Kozaczyzny  /15

Robert Frost - Medicinal Herbs and Poison Plants: Reading Machiavelli in the Polish--Lithuanian Commonwealth, 1560–1700  /28

Karsten Holste - Elity w okresie unii polsko-saskiej: intensyfikacja kontaktów a retoryka odrębności  /54

Jerzy Malec - Od unii lubelskiej do „Zaręczenia wzajemnego obojga narodów”. Z dziejów ewolucji prawnoustrojowej państwa polsko-litewskiego w XVI–XVIII w.  /65

Witalij Michałowski - Od Krewa do Lublina. Unie w ujęciu Rusi i ich prezentacja w historiografii ukraińskiej /91

Aleksandr Musin - „Czernokuństwo” – nowogrodzko-litewskie kondominium w południowej części Ziemi Nowogrodzkiej w XV w.  /111

Rimvydas Petrauskas - Geneza i początek unii polsko-litewskiej: czy zmiana paradygmatu we współczesnej historiografii?  /132

Andrzej Rachuba - Co zrealizowano z treści aktu unii lubelskiej z 1569 r.? Wielkie Księstwo Litewskie w składzie Rzeczypospolitej  /147

Felicia Roșu - Our Hungarian Neighbors: The Transylvanian Connection under Stephen Báthory, 1576–1586  /166

PARLAMENTARYZM

Martin Faber - Co to było liberum rumpo?  /181

Jūratė Kiaupienė - Some Features of Parliamentary Culture of the Grand Duchy of Lithuania (until the Mid-17th Century)  /203

Monika Konrádová - Parlamentaryzm polski oczyma dyplomatów cesarskich w drugiej połowie XVII w.  /220

Izabela Lewandowska-Malec - Parlamentaryzm w Rzeczypospolitej Obojga Narodów jako przejaw demokracji deliberacyjnej  /242

Catherine McKenna - The Liberum veto, born of Constitutional Crisis /255

Olga Morozowa - Ustrój parlamentarny Rzeczypospolitej Obojga Narodów i tworzenie parlamentaryzmu na ziemiach ukraińskich /275

Ramunė Šmigelskytė-Stukienė - Życie parlamentarne na Litwie w ostatnich latach istnienia Rzeczypospolitej: sejmiki lutowe 1794 r. w województwie brzesko-litewskim /291

SAMORZĄDNOŚĆ

Cristian Antim Bobicescu - Jeden sejmik za daleko. Recepcja ustroju i pojęć politycznych Rzeczypospolitej w Mołdawii XVII w. Uwagi wstępne  /313

Jürgen Heyde - Jewish Self-Government in Medieval Poland. Aspects of Transcultural Communication  /332

Andrej Macuk - Sejmiki województwa mścisławskiego za panowania Augusta ІІІ /350

Teresa Malinowska - Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w oczach Francuzów (XVI–XVIII w.)  /377

Andrea Mariani - Przygotowanie do życia obywatelskiego w szkołach jezuickich Rzeczypospolitej XVIII w.  /403

Oleksij Vinnyczenko - Regionalne struktury polityczne i samorządowe ziem ukraińskich Rzeczypospolitej w latach 1572–1668. Różne poziomy i wzajemne relacje (zarys ogólny) /429

Michał Zwierzykowski - Między sejmem a samorządem terytorialnym. Konsekwencje ustrojowe funkcjonowania sejmików dawnej Rzeczypospolitej /453

Spis ważniejszych skrótów  /469

Indeks nazw geograficznych  /471

Indeks osobowy  /480