Tomasza z Akwinu teoria afektywnego poznania Boga oraz jej filozoficzne i teologiczne założenia

Autor: Ks. Tomasz Huzarek

Rok wydania: 2012

Liczba stron: 236

Okładka: miękka

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

Seria: Prace Wydziału Filozoficznego nr 112

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami, brzegi stron nieznacznie przykurzone

W powszechnej opinii przeważa stereotyp, iż między Tomaszem z Akwinu a Bonawenturą, dwoma filarami średniowiecznej myśli chrześcijańskiej oraz reprezentowanymi przez nich systemami, istnieje ogromny hiatus. W tym uproszczonym schemacie nauczanie Bonawentury miałoby być przeznaczone dla przeciętnego człowieka poszukującego Boga, a wskazywana przez niego droga doświadczenia Bożej słodkości poprzez miłość dostępna jest każdemu. Tomasz z kolei uważany jest za intelektualistę najwyższych lotów, a lektura jego dzieł - zobowiązująca i wymagająca znajomości wysoce wysublimowanych spekulacji filozoficznych - nie może mieć znaczącego wpływu na „przeciętnego chrześcijanina”. Stąd przeznaczona jest dla wybranych, którzy jedynie drogą spekulacji rozumowych mogą zbliżyć się do Boga. Tymczasem okazuje się jednak, że myśl Tomasza jest znacznie bogatsza i zniuansowana, niż to mówią stereotypy. Akwinata bowiem przypisywał szeroko rozumianej sferze afektywnej ogromne znaczenie i cenił niezwykle doświadczenie mistyczne, które przekracza spekulatywny dyskurs.

Spis treści:

Wykaz skrótów   /7 

Źródła cytowań   /7 

Wstęp    /9 

Rozdział I 

Afektywne poznanie Boga  /25 

1. Konteksty problematyki afektywnego poznania Boga     /29 

1.1. Oczyszczenie serca i afektywne poznanie Boga    /29

1.2. Kontemplacja i afektywne poznanie Boga    /32

1.3. Passio divinorum i afektywne poznanie Boga     /38

1.4. Dary Ducha Świętego i afektywne poznanie Boga     /44

Podsumowanie    /48

2. Natura afektywnego poznania Boga    /49

2.1. Określona kondycja podmiotu poznającego    /50

2.2. Zbieżność aktów intelektu i woli     /54

2.3. Doświadczalny charakter poznania     /61

2.4. Punkt wyjścia afektywnego poznania Boga    /66

Podsumowanie    /77

Rozdział II

Filozoficzne założenia teorii afektywnego poznania Boga    /83

1. Struktura ludzkiego bytu    /84

1.1. Jedność cielesno-duchowa    /84

1.2. Władze duszy   /92

1.2.1 Władze poznawcze duszy    /93

1.2.1.1. Charakterystyka funkcji poznawczej zmysłów zewnętrznych    /94

1.2.1.2. Charakterystyka funkcji poznawczej zmysłów wewnętrznych     /96

1.2.1.3. Poznanie intelektualne     /100

1.2.2. Władze pożądawcze duszy    /105

1.3. Relacje władz duszy   /111

1.3.1. Władze zmysłowe a władze umysłowe   /112

1.3.2. Relacje intelektu i woli    /117

Podsumowanie    /129

2. Teoria poznania per connaturalitatem    /130

2.1. Cognito per ąuandam connaturalitatem - próby interpretacji   /130

2.2. Struktura poznania per connaturalitatem   /138

2.2.1. Connaturalitas    /138

2.2.2. Inclinatio    /142

2.2.3. Iuditium per modum inclinationis    /149

Podsumowanie    /166

Rozdział III

Teologiczne założenia teorii afektywnego poznania Boga   /171

1. Warunki afektywnego poznania Boga modyfikujące sposób bytowania podmiotu poznającego    /172

1.1. Łaska uświęcająca    /172

1.2. Zamieszkanie Osób Bożych w duszy   /182

Podsumowanie     /190

2. Warunki afektywnego poznania Boga modyfikujące sposób działania podmiotu poznającego   /191

2.1. Cnoty teologalne    /191

2.2. Cnoty moralne wlane    /198

2.3. Dary Ducha Świętego    /202

Podsumowanie   /217

Zakończenie   /221

Bibliografia   /227

Summary   /235