Tapiserie w dawnej Rzeczypospolitej

Autorka: Agnieszka Bender

Rok wydania: 2004

Liczba stron: 348 + zdjęcia

Okładka: miękka

Format: 16,5 x 23,5 cm

Uwagi - okładka z zatarciami, brzegi stron przykurzone

Celem badań przedstawionych w niniejszej rozprawie było uzupełnienie i usystematyzowanie dotychczasowej wiedzy na temat tapiserii powstałych w Polsce i w Europie Środkowej. Badania przeprowadzone zostały w trzech kolejnych etapach. Za najistotniejsze ustalenia uznać należy, po pierwsze - uporządkowanie terminologii dotyczącej tapiserii, umożliwiające właściwe ustawienie badań źródłowych oraz tekstów drukowanych, po drugie - wyraźne określenie różnic technicznych i stylistycznych miedzy tapiseriami i kilimami, co pozwoliło z kolei na uniknięcie niejasności w wyselekcjonowaniu obiektów będących przedmiotem podjętych badań naukowych, i wreszcie po trzecie - zebranie możliwie obszernego materiału, publikowanego i źródłowego, na temat wytwórni tapiserii, ich mecenasów i artystów oraz podjęcie pierwszej na tak szeroką skalę próby określenia liczby istniejących i zaginionych obiektów.

(z zakończenia)

Spis treści:

Wstęp   /7

I. Stan badań   /11

II. Terminologia   /25 

1. Terminy odnoszące się do tapiserii   /30
Arras    /30
Aulea     /32
Cortina    /35
Gobelin    /37
Obicie    /39
Opona   /40
Peristomata   /43
Race    /44
Szpaler    /45
Tapetia    /59
Tapiseria    /61
Inne   /62 

2. Terminy używane do określonych typów tapiserii   /63 

3. Terminy odnoszące się do twórców tapiserii   /65

III. Technika tkania tapiserii   /67

IV. Historia wyrobu tapiserii w dawnej Rzeczypospolitej  /81 

1. Tapiserie jako typ tkaniny ukształtowany przez ośrodki zachodnioeuropejskie   /81 

2. Najwcześniejsze przejawy zainteresowania tapiseriami w dawnej Rzeczypospolitej i rozwój ich kolekcji    /82

3. Początki i przypuszczalne próby podejmowania wyrobu tapiserii    /93
Wilno   /97
Gdańsk   /107
Brody   /114
Ośrodki śląskie i pomorskie   /116

4. Rozpowszechnienie tapiserii w XVIII wieku i powstanie specjalistycznych warsztatów /117

A. Pracownie tapiserii potwierdzone źródłowo /177
Biała Podlaska, Kodeń, Mir, Alba k. Nieświeża, Kamieniec, Korelicze - Anny z Sanuguszków Radziwiłłowej, Konstancji z Radziwiłłów Sapieżyny, Urszuli z Wiśniowieckich Radziwiłłowej, Michała Kazimierza Radziwiłła i Karola Stanisława Radziwiłła / / Warszawa, Kraków - pracownie tapiserskie Francois Glaize'a / / Bieździadka - Ale¬ksandra Romera / / Słonim - Michała Kazimierza Ogińskiego / / Sokołów Podlaski - Michała Kleofasa Ogińskiego / / Horochów - Waleriana Strojnowskiego

B. Pracownie niepewne    /218
Łańcut - Izabeli Elżbiety z Czartoryskich i Stanisława Lubomirskich / / Grodno -manufaktury zorganizowane przez Antoniego Tyzenhauza / / Januszpol - Adama Bukara

C. Pracownie nieznane   /229
Tapiserie z herbami Olizarów / / Ornaty i antependia z kościoła OO. Kapucynów w Sędziszowie / / Ornat z Łowicza

Zakończenie    /249

Katalog    /255

Bibliografia    /297

Summary    /319

Resume    /325

Spis ilustracji    /327

Indeks osób  /333

Indeks miejscowości   /345