Świadek dziejów narodu. Kardynał Adam Stefan Sapieha (1867-1951) w dokumentach archiwalnych. Tom V. Działalność polityczna

Redakcja: Cecylia Kuta, Rafał Opulski

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 682

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Świadek Dziejów Narodu Kardynał Adam Stefan Sapieha (1867-1951) w dokumentach archiwalnych to licząca pięć tomów publikacja, zawierająca łącznie 553 teksty źródłowe. To próba przypomnienia Księcia Niezłomnego, Wielkiego Jałmużnika oraz pierwszego metropolity krakowskiego, którego geniusz i szerokie horyzonty umysłowe były niepoślednie. Adam Stefan Sapieha był hierarchą, który miał znaczący wpływ na życie religijne oraz społeczne wielu Polek i Polaków, doprowadził do odrodzenia Kościoła krakowskiego, otoczył opieką kleryka Karola Wojtyłę w “ciemną noc okupacji”, udzielił mu święceń kapłańskich i wysłał na studia do Rzymu…

Edytowane dokumenty powstawały w latach 1888-1967, a więc w znacznej rozpiętości czasowej, w której zmieniały się np. zasady pisowni, interpunkcji, używania dużych liter czy sposobu zapisywania tytułów grzecznościowych.

Z kart archiwalnych wyłania się postać hierarchy stopniowo “dojrzewającego” do później nałożonych nań funkcji i obowiązków. Zdobywał doświadczenie duszpasterskie początkowo w parafii jazłowieckiej i we Lwowie, później u boku m.in. Piusa X, który włączył go do grona najbliższych współpracowników. Dzięki temu nawiązał liczne kontakty, które pozwalały mu na późniejszą szeroką działalność, co odnotowywano w prezentowanej edycji źródłowej. Jako krakowski ordynariusz i metropolita wywierał znaczący wpływ na życie religijne, kościelno-organizacyjne oraz polityczne. Źródła archiwalne jednoznacznie ukazują abpa Adama Stefana Sapiehę nie tylko jako duszpasterza, ale także działacza patriotycznego, charytatywnego oraz społecznika.

Dzięki analizie źródeł możemy dokonać próby ukazania osobistych cech charakteru pierwszego metropolity krakowskiego, jego duchowej sylwetki i przymiotów religijnych. Dokumenty archiwalne, zarówno te, które zostały opublikowane, jak i pozostałe, ukazują także środowisko rodzinne, w którym dorastał i kształcił się oraz arystokratyczne i kościelne, które kształtowały oraz weryfikowały jego późniejszą działalność. To także polska scena polityczna, którą tworzył i zmieniał. To świat wartości, które cenił i propagował. Dzięki zachowanym źródłom archiwalnym wszystko powyższe nie obumarło w lipcowy dzień 1951 roku, lecz nadal żyje jako dziedzictwo jednego z najwybitniejszych Polaków I połowy XX wieku.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp     /17 

Józef Marecki. Kardynał Adam Stefan Sapieha    /29 

Cecylia Kuta, Rafał Opulski. Działalność polityczna Adama Stefana Sapiehy   /53 

DOKUMENTY 

Nr 1 Pismo premiera Karla von Stürgkh zapraszające bp. Adama Stefana Sapiehę do objęcia członkostwa w Izbie Panów Rady Państwa, Wiedeń, 8 marca 1912 r.   / 67 

Nr 2 Notatka bp. Adama Stefana Sapiehy z dwóch spotkań z posłem Janem Zamorskim dotycząca możliwości porozumienia między stojałowczykami a środowiskiem skupionym wokół ks. Andrzeja Mytkowicza, b.m., 24-25 marca 1912 r.    /70 

Nr 3 Notatka bp. Adama Stefana Sapiehy ze spotkania z ks. Józefem Waligórą dotycząca polskich partii politycznych, Kraków, 1 kwietnia 1912 r.    /74 

Nr 4 Pismo episkopatu przeciwko projektowi reformy ordynacji wyborczej do galicyjskiego Sejmu Krajowego podpisane przez abp. Józefa Bilczewskiego, abp. Józefa Teodorowicza,bp. Józefa Pelczara, bp. Adama Stefana Sapiehę i bp. Leona Wałęgę, b.m., ok. 1913 r.    /78

Nr 5 List posła Wacława Zaleskiego do bp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący niezadowolenia cesarza Franciszka Józefa I ze sprzeciwu polskich biskupów wobec projektu ordynacji wyborczej do galicyjskiego Sejmu Krajowego, Wiedeń, ok. 1913 r.    /87

Nr 6 Notatka bp. Adama Stefana Sapiehy z rozmowy z premierem Karlem von Stürgkh i ministrem Maxem Hussarkiem dotyczącej projektu ordynacji wyborczej do galicyjskiego Sejmu Krajowego, b.m., 7 kwietnia 1913 r.   /91

Nr 7 List abp. Andrzeja Szeptyckiego do bp. Adama Stefana Sapiehy krytykujący stanowisko polskich biskupów wobec projektu ordynacji wyborczej do galicyjskiego Sejmu Krajowego, Lwów, 8 kwietnia 1913 r.   /94

Nr 8 List bp. Józefa Sebastiana Pelczara do bp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący odroczenia rozpatrywania ordynacji wyborczej do galicyjskiego Sejmu Krajowego, Ika, 18 kwietnia 1913 r.    /97

Nr 9 Notatka bp. Adama Stefana Sapiehy z rozmowy z Władysławem Grabskim dotycząca narodowej demokracji, b.m., 8 września 1913 r.    /102

Nr 10 List bp. Adama Stefana Sapiehy do nieznanego biskupa z prośbą o interwencję w Rzymie w sprawie ludowców, Kraków, 12 października 1913 r.    /105

Nr 11 List prezydenta Juliusza Lea zapraszający bp. Adama Stefana Sapiehę na zaprzysiężenie legionistów, Kraków, 3 września 1914 r.    /109

Nr 12 Notatka bp. Adama Stefana Sapiehy dotycząca odmowy udziału biskupów w konferencji konserwatystów, b.m., październik 1916 r.     /113

Nr 13 List abp. Józefa Teodorowicza do bp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący sytuacji politycznej na ziemiach polskich, Lwów, grudzień 1916 r.    /115

Nr 14 List abp. Józefa Teodorowicza do bp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący spotkania z podolakami, Lwów, 1917 r.    /120

Nr 15 List bp. Adama Stefana Sapiehy do nieznanego biskupa dotyczący pierwszego zjazdu biskupów z ziem polskich, Kraków, 22 maja 1917 r.     /124

Nr 16 List bp. Adama Stefana Sapiehy do cesarza Karola I Habsburga dotyczący spotkania z Józefem Piłsudskim w sprawie Legionów, Kraków, 12 czerwca 1917 r.    /131

Nr 17 List abp. Józefa Teodorowicza do bp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący relacji z konserwatystami i sytuacji politycznej na ziemiach polskich, Lwów, 27 grudnia 1917 r.     /137

Nr 18 Memoriał biskupów Galicji do cesarza Karola I Habsburga z prośbą o zmniejszenie ciężarów wojennych ludności, b.m., 27 stycznia 1918 r.    /146

Nr 19 List Ministerstwa Obrony Narodowej Austro-Węgier do bp. Adama Stefana Sapiehy z odpowiedzią na memoriał biskupów Galicji dotyczący zmniejszenia ciężarów wojennych ludności, Wiedeń, 15 października 1918 r.    /165

Nr 20 List Żydowskiej Rady Narodowej w Wiedniu do bp. Adama Stefana Sapiehy z prośbą o wydanie apelu przeciwko prześladowaniu Żydów w Galicji, Wiedeń, 23 listopada 1918 r.    /173

Nr 21 List bp. Adama Stefana Sapiehy w odpowiedzi na pismo Żydowskiej Rady Narodowej w Wiedniu dotyczący prześladowania Żydów w Galicji, Kraków, po 23 listopada 1918 r.    /179

Nr 22 List abp. Eulogiusza do bp. Adama Stefana Sapiehy z prośbą o interwencję na rzecz uwolnienia trzech biskupów prawosławnych, Kraków, 28 lipca 1919 r.   /189

Nr 23 List Komisariatu Rad Ludowych na Śląsku do bp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący przeciwdziałania nominacji ks. Ludwika Tunkla na wikariusza generalnego na terenie plebiscytowym, Sosnowiec, 19 listopada 1919 r.   /201

Nr 24 List bp. Adama Stefana Sapiehy do abp. Bonaventury Cerrettiego przeciw nominacji ks. Ludwika Tunkla na wikariusza generalnego na terenie plebiscytowym, Kraków, 29 listopada 1919 r.    /205

Nr 25 List bp. Adama Stefana Sapiehy do nuncjusza apostolskiego w Wiedniu abp. Teodora Valfrégo di Bonzo przeciw nominacji ks. Ludwika Tunkla na wikariusza generalnego na terenie plebiscytowym, Kraków, listopad 1919 r.      /210

Nr 26 List Ministerstwa Spraw Zagranicznych do bp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący pomocy polskiego duchowieństwa podczas plebiscytu na Górnym Śląsku, Warszawa, 15 września 1920 r.    /214

Nr 27 List kard. Pietra Gasparriego do bp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący zarzutów abp. Józefa Teodorowicza o stronniczość polityki prowadzonej przez Sekretariat Stanu StolicyApostolskiej w czasie plebiscytu na Górnym Śląsku, Watykan, 8 kwietnia 1921 r.     /216

Nr 28 List bp. Adama Stefana Sapiehy do kard. Pietra Gasparriego z prośbą o odwołanie ks. Giovanniego Battisty Ogny Serry z Górnego Śląska, Kraków, 5 sierpnia 1921 r.    /235

Nr 29 List przywódców partii prawicowych do bp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący rezygnacji biskupów z mandatów senatorskich, Warszawa, 25 stycznia 1923 r.   /241

Nr 30 List marszałka Józefa Piłsudskiego do abp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący złożenia zwłok Juliusza Słowackiego w podziemiach katedry wawelskiej wraz z odpowiedzią abp. Sapiehy, Warszawa, 7 kwietnia 1927 r.    /246

Nr 31 List Józefa Piłsudskiego do abp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący podziękowania za zgodę na złożenie zwłok Juliusza Słowackiego w podziemiach katedry wawelskiej, Warszawa, 19 kwietnia 1927 r.   /249

Nr 32 List abp. Adama Stefana Sapiehy do Józefa Kallenbacha dotyczący pozwolenia na złożenie zwłok Juliusza Słowackiego w podziemiach katedry wawelskiej, Kraków, 24 kwietnia 1927 r.    /250

Nr 33 List abp. Adama Stefana Sapiehy do kard. Augusta Hlonda dotyczący sodalicji oraz zgody na pochówek Juliusza Słowackiego w podziemiach katedry wawelskiej, Kraków, 29 kwietnia 1927 r.   /252

Nr 34 List abp. Adama Stefana Sapiehy do kard. Augusta Hlonda dotyczący rządów sanacji, Kraków, 7 stycznia 1931 r.    /257

Nr 35 List prezydenta Ignacego Mościckiego do abp. Adama Stefana Sapiehy z wiadomością o misji gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego w związku z pogrzebem marszałka Józefa Piłsudskiego, Warszawa, 13 maja 1935 r.    /260

Nr 36 Notatka abp. Adama Stefana Sapiehy o powodach wydania zgody na pochówek marszałka Józefa Piłsudskiego w podziemiach katedry wawelskiej, Kraków, 19 maja 1935 r.     /263

Nr 37 List abp. Adama Stefana Sapiehy do gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego dotyczący potrzeby zmiany miejsca złożenia zwłok marszałka Józefa Piłsudskiego, Kraków, 30 czerwca 1935 r.    /269

Nr 38 List abp. Adama Stefana Sapiehy do kard. Augusta Hlonda dotyczący udziału księży w wyborach parlamentarnych, Kraków, 15 lipca 1935 r.    /272

Nr 39 List abp. Adama Stefana Sapiehy do gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego dotyczący terminu złożenia zwłok marszałka Józefa Piłsudskiego w trumnie metalowej, Kraków,3 listopada 1935 r.    /275

Nr 40 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do Adolfa Szyszko-Bohusza dotyczące wykonania wejścia do krypty mającej zawierać zwłoki marszałka Józefa Piłsudskiego, Kraków, 20 lipca 1936 r.   /277

Nr 41 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do Adolfa Szyszko-Bohusza dotyczące przyspieszenia prac na zewnątrz krypty pod wieżą Srebrnych Dzwonów, Kraków, 27 sierpnia 1936 r.   /279

Nr 42 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego dotyczące sprawy podjęcia decyzji o przeniesieniu trumny marszałka Józefa Piłsudskiego do krypty pod wieżą Srebrnych Dzwonów, Kraków, 17 czerwca 1937 r.    /281

Nr 43 List Adolfa Szyszko-Bohusza do abp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący obecności asysty przy przeniesieniu trumny marszałka Józefa Piłsudskiego do krypty pod wieżą Srebrnych Dzwonów, Kraków, 20 czerwca 1937 r.    /283

Nr 44 List abp. Adama Stefana Sapiehy do gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego dotyczący decyzji o przeniesieniu trumny marszałka Józefa Piłsudskiego do krypty pod wieżą SrebrnychDzwonów, Kraków, 20 czerwca 1937 r.   /285

Nr 45 List prezydenta Ignacego Mościckiego do abp. Adama Stefana Sapiehy z prośbą o nieprzenoszenie trumny marszałka Józefa Piłsudskiego, Warszawa, 22 czerwca 1937 r.    /287

Nr 46 List abp. Adama Stefana Sapiehy do prezydenta Ignacego Mościckiego dotyczący uzasadnienia decyzji o przeniesieniu trumny marszałka Józefa Piłsudskiego do krypty pod wieżąSrebrnych Dzwonów, Kraków, 22 czerwca 1937 r.   /289

Nr 47 List nuncjusza apostolskiego abp. Filippa Cortesiego do abp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący prośby o wstrzymanie przeniesienia trumny marszałka Józef Piłsudskiego do krypty pod wieżą Srebrnych Dzwonów, Warszawa, 23 czerwca 1937 r.    /291

Nr 48 Notatka abp. Adama Stefana Sapiehy wyjaśniająca powody przeniesienia trumny marszałka Józefa Piłsudskiego do krypty pod wieżą Srebrnych Dzwonów, Kraków, 1937 r.   /296

Nr 49 List abp. Adama Stefana Sapiehy do prezydenta Ignacego Mościckiego dotyczący decyzji o przeniesieniu trumny marszałka Józefa Piłsudskiego do krypty pod wieżą SrebrnychDzwonów, Kraków, 24 czerwca 1937 r.  /301

Nr 50 List abp. Adama Stefana Sapiehy do Aleksandry Piłsudskiej wyjaśniający powody przeniesienia trumny marszałka Józefa Piłsudskiego do krypty pod wieżą Srebrnych Dzwonów,Kraków, 24 czerwca 1937 r.    /302

Nr 51 Oświadczenie prasowe abp. Adama Stefana Sapiehy dotyczące powodów złożenia trumny marszałka Józefa Piłsudskiego w kaplicy pod wieżą Srebrnych Dzwonów, 25 czerwca 1937 r.    /306

Nr 52 List abp. Adama Stefana Sapiehy do kard. Augusta Hlonda dotyczący tematów poruszanych na Konferencji Episkopatu Polski w Poznaniu, Kraków, 25 czerwca 1937 r.    /310

Nr 53 Rezolucja Związku Strzeleckiego Oddziału Gołąb przeciwko decyzji abp. Adama Stefana Sapiehy o przeniesieniu trumny marszałka Józefa Piłsudskiego bez zgody władz państwowych,Gołąb, 26 czerwca 1937 r.   /312

Nr 54 List Aleksandry Piłsudskiej do Adama Stefana Sapiehy dotyczący decyzji o przeniesieniu zwłok marszałka Józefa Piłsudskiego bez zgody rodziny, Pikieliszki, 27 czerwca 1937 r.      /315

Nr 55 List abp. Adama Stefana Sapiehy do ministra Wojciecha Świętosławskiego z prośbą o pośrednictwo w sprawie rozwiązania konfliktu wawelskiego, Kraków, 1937 r.    /317

Nr 56 List nuncjusza apostolskiego abp. Filippa Cortesiego do abp. Adama Stefana Sapiehy z prośbą o wstrzymanie decyzji wysłania listu do prezydenta Ignacego Mościckiego i zapowiedzią przyjazdu do Krakowa, Warszawa, 28 czerwca 1937 r.    /319

Nr 57 Uchwała Zarządu Okręgu Warszawa Związku Legionistów Polskich dotycząca konieczności zmiany konkordatu oraz wyłączenia podziemi katedry wawelskiej spod władzymetropolity krakowskiego, Warszawa, 2 lipca 1937 r.   /322

Nr 58 List abp. Adama Stefana Sapiehy do prezydenta Ignacego Mościckiego dotyczący warunku zmiany miejsca pochówku zasłużonych Polaków w podziemiach katedry wawelskiej, Kraków, 5 lipca 1937 r.   /325

Nr 59 Pismo do gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego dotyczące kazania ks. Jana Kazimierczaka w odpowiedzi na wiec protestacyjny przeciwko postępowaniu abp. Adama Stefana Sapiehy, Łysobyki, 6 lipca 1937 r.   /327

Nr 60 Wyciąg z protokołu zebrania Rady Gminy Kawęczyn dotyczący konieczności ukarania winnych odpowiedzialnych za przeniesienie trumny marszałka Józefa Piłsudskiego do kaplicy pod wieżą Srebrnych Dzwonów, Kawęczyn, 15 lipca 1937 r.    /332

Nr 61 List nuncjusza apostolskiego abp. Filippa Cortesiego do ministra spraw zagranicznych Józefa Becka dotyczący nienaruszalności grobów w katedrze wawelskiej, Warszawa, 25 sierpnia 1937 r.    /334

Nr 62 List ministra spraw zagranicznych Józefa Becka do nuncjusza apostolskiego abp. Filippa Cortesiego wyrażający satysfakcję rządu polskiego z uregulowania problemu grobów w katedrzewawelskiej, Warszawa, 25 sierpnia 1937 r.    /337

Nr 63 Notatka abp. Adama Stefana Sapiehy dotycząca wyjazdu robotników na roboty do Niemiec oraz konieczności otoczenia ich opieką duszpasterską, Kraków, 1940 r.   /340

Nr 64 List papieża Piusa XII do abp. Adama Stefana Sapiehy zapewniający o wsparciu Stolicy Apostolskiej dla Polski, Rzym, 23 grudnia 1940 r.    /343

Nr 65 Notatka abp. Adama Stefana Sapiehy dotycząca neofitów, Kraków, 15 grudnia 1941 r.   /346

Nr 66 List abp. Adama Stefana Sapiehy do nuncjusza apostolskiego w Niemczech abp. Cesarego Orseniga z prośbą o interwencję w sprawie aresztowanego ks. Stefana Mazanka, Kraków,27 maja 1942 r.    /350

Nr 67 List abp. Adama Stefana Sapiehy do generalnego gubernatora Hansa Franka z prośbą o zaprzestanie prześladowania przez Niemców okupowanej ludności, Kraków, 2 listopada 1942 r.   /354

Nr 68 Sprawozdanie Delegatury Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj opisujące spotkanie abp. Adama Stefana Sapiehy i hr. Adama Ronikiera z rządem Generalnego Gubernatorstwa dotyczące tematyki poruszanej w listach do generalnego gubernatora Hansa Franka, b.m., 14 grudnia 1942 r. /358

Nr 69 Raport Delegatury Rządu na Kraj dotyczący nastrojów i stanowiska politycznego duchowieństwa katolickiego w Polsce, b.m., przed 6 stycznia 1943 r.    /369

Nr 70 List bp. Adolfa Szelążka do abp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący ludobójstwa Polaków na Wołyniu, Łuck, 29 maja 1943 r.   / 376

Nr 71 Fragment sprawozdania Delegatury Rządu RP na Kraj za listopad 1943 r. dotyczący spotkania abp. Adama Stefana Sapiehy z Josefem Bühlerem    /380

Nr 72 List abp. Adama Stefana Sapiehy do generalnego gubernatora Hansa Franka z apelem o podjęcie działań przeciwko ludobójstwu Polaków dokonywanemu przez Ukraińców,Kraków, marzec-kwiecień 1944 r.    /382

Nr 73 Notatki w dziennikach służbowych generalnego gubernatora Hansa Franka sporządzone po spotkaniu z abp. Adamem Stefanem Sapiehą, Kraków, 5 kwietnia 1944 r.    /401

Nr 74 Sprawozdanie ze spotkania członków Rady Głównej Opiekuńczej u generalnego gubernatora Hansa Franka dotyczącego sytuacji w Krakowie i położenia ludności w ostatnich miesiącach wojny, Kraków, 13 listopada 1944 r.    /422

Nr 75 List Centralnego Komitetu Żydów Polskich do abp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący prośby o publiczne potępienie przemocy przeciwko Żydom, Warszawa, maj 1945 r.    /430

Nr 76 Korespondencja kard. Adama Stefana Sapiehy z prezydentem Bolesławem Bierutem dotycząca prośby o zwolnienie studentów aresztowanych podczas uroczystości 3 maja, Kraków, 8 maja 1946 r.   /434

Nr 77 Korespondencja kard. Adama Stefana Sapiehy z prezydentem Bolesławem Bierutem dotycząca prośby o ułaskawienie Mirosława Ostromęckiego, Warszawa, 4–13 grudnia 1946 r.   /437

Nr 78 Fragmenty sprawozdania okresowego kierownika Sekcji 5 Wydziału V WUBP w Krakowie za okres od 15 marca do 1 kwietnia 1947 r. dotyczącego spotkania kard. AdamaStefana Sapiehy ze Stanisławem Mikołajczykiem, Kraków, 31 marca 1947 r.    /444

Nr 79 Fragmenty sprawozdania okresowego kierownika Sekcji 5 Wydziału V WUBP w Krakowie za okres od 1 kwietnia do 15 kwietnia 1947 r. dotyczącego wizyty Stanisława Mikołajczyka u kard. Adama Stefana Sapiehy oraz zjazdu Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej w Krakowie,Kraków, 18 kwietnia 1947 r.    /448

Nr 80 Fragmenty sprawozdania okresowego kierownika Sekcji 5 Wydziału V WUBP w Krakowie za okres od 1 maja do 15 maja 1947 r. dotyczącego wyjazdu kard. Adama Stefana Sapiehy doRzymu, Kraków, 17 maja 1947 r.    /452

Nr 81 Fragmenty sprawozdania okresowego kierownika Sekcji 5 Wydziału V WUBP w Krakowie za okres od 15 maja do 31 maja 1947 r. dotyczącego sytuacji w Kurii Metropolitarnej w Krakowie oraz relacji między kard. Adamem Stefanem Sapiehą a Stanisławem Mikołajczykiem, Kraków, 6 czerwca1947 r.    /454

Nr 82 Fragmenty sprawozdania okresowego kierownika Sekcji 5 Wydziału V WUBP w Krakowie za okres od 15 sierpnia do 31 sierpnia 1947 r. dotyczącego procesu krakowskiego oraz podziałów wśród duchowieństwa, Kraków, 30 sierpnia 1947 r.    459

Nr 83 Fragmenty sprawozdania okresowego kierownika Sekcji 5 Wydziału V WUBP w Krakowie za okres od 15 września do 30 września 1947 r. dotyczącego rozmów kard. Adama Stefana Sapiehy w Kurii Metropolitarnej w Krakowie, Kraków, 6 października 1947 r.    /465

Nr 84 Pismo episkopatu Polski podpisane przez kard. Adama Stefana Sapiehę i kard. Augusta Hlonda do premiera Józefa Cyrankiewicza przeciwko oskarżeniu biskupów o działania antypańswowe, Warszawa, 6 listopada 1947 r. /469

Nr 85 Fragmenty sprawozdania okresowego kierownika Sekcji 5 Wydziału V WUBP w Krakowie za okres od 1 do 15 listopada 1947 r. dotyczącego zwrotu arrasów oraz wizyty kard. Adama Stefana Sapiehy w Oświęcimiu, Kraków, 17 listopada 1947 r.    /471

Nr 86 Fragmenty sprawozdania okresowego kierownika Sekcji 5 Wydziału V WUBP w Krakowie za okres od 15 do 30 listopada 1947 r. dotyczącego spotkania kard. Augusta Hlondaz kard. Adamem Stefanem Sapiehą oraz podziałów wśród duchowieństwa, Kraków, 29 listopada 1947 r.   /474

Nr 87 Fragmenty sprawozdania okresowego kierownika Sekcji 5 Wydziału V WUBP w Krakowie za okres od 15 do 29 lutego 1948 r. dotyczącego spotkania kard. Augusta Hlondaz kard. Adamem Stefanem Sapiehą na temat konkordatu, Kraków, 2 marca 1948 r.    /479

Nr 88 Pismo kard. Adama Stefana Sapiehy do Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie dotyczące używania języka słowackiego w kościołach na Spiszu i Orawie, Kraków,14 marca 1948 r.   /484

Nr 89 List kard. Adama Stefana Sapiehy do Ministerstwa Administracji Publicznej z apelem o zaprzestanie działań przeciwko Caritasowi, Kraków, 16 marca 1948 r.    /486

Nr 90 Pismo sędziego Najwyższego Trybunału Narodowego Henryka Cieśluka do pierwszego sekretarza Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Partii Robotniczej Stanisława Łapotadotyczące zachowania kard. Adama Stefana Sapiehy w czasie wojny oraz możliwości wzmocnienia podziałów wśród polskiego duchowieństwa, Łódź, 7 kwietnia 1948 r.    /488

Nr 91 List Tadeusza Ludwinowskiego do kard. Adama Stefana Sapiehy dotyczący sytuacji więźniów w Polsce, Kraków, 7 kwietnia 1948 r.    /493

Nr 92 List prezydenta Bolesława Bieruta do kard. Adama Stefana Sapiehy w sprawie listu papieża Piusa XII do biskupów niemieckich, Warszawa, 10 maja 1948 r.    /496

Nr 93 List kard. Augusta Hlonda do prezydenta Bolesława Bieruta dotyczący szkół katolickich z uwagami kard. Adama Stefana Sapiehy, Warszawa, 23 czerwca 1948 r.   /498

Nr 94 List prezydenta Bolesława Bieruta do kard. Adama Stefana Sapiehy dotyczący nauki religii w szkołach, Warszawa, 1 września 1948 r.   /500

Nr 95 Memoriał episkopatu Polski do prezydenta Bolesława Bieruta podpisany przez kard. Adama Stefana Sapiehę i bp. Zygmunta Choromańskiego dotyczący ograniczenia praw Kościoła w Polsce, Kraków, 22 grudnia 1948 r.    /502

Nr 96 List prezydenta Bolesława Bieruta do kard. Adama Stefana Sapiehy z podziękowaniem za wiadomość o nominacji bp. Stefana Wyszyńskiego na prymasa Polski, Warszawa, 25 stycznia 1949 r.   /506

Nr 97 Fragmenty sprawozdania okresowego kierownika Sekcji 5 Wydziału V WUBP w Krakowie za okres od 1 do 31 marca 1949 r. dotyczącego siedziby krajowej centrali Caritasu oraz podziału wśród duchowieństwa, Kraków, 5 kwietnia 1949 r.    /508

Nr 98 Fragmenty sprawozdania okresowego kierownika Sekcji 5 Wydziału V WUBP w Krakowie za okres od 1 do 30 czerwca 1949 r. dotyczącego planowanego protestu przeciwko upaństwowieniu drukarń kościelnych, Kraków, 30 czerwca  1949 r.    /514

Nr 99 Fragmenty sprawozdania okresowego kierownika Sekcji 5Wydziału V WUBP w Krakowie za okres od 1 do 31 lipca 1949 r. dotyczącego aresztowania ks. Władysława Gurgacza oraz obciążeń fiskalnych Kościoła, 2 sierpnia 1949 r.    /518

Nr 100 Pismo kard. Adama Stefana Sapiehy i abp. Stefana Wyszyńskiego do rządu dotyczące dekretuo stowarzyszeniach, Jasna Góra, 21 września 1949 r.   /524

Nr 101 Fragmenty sprawozdania okresowego kierownika Sekcji 5 Wydziału V WUBP w Krakowie za okres od 1 do 30 października 1949 r. dotyczącego podziałów wśród duchowieństwa oraz budowy kościoła w Nowej Hucie, Kraków, 4 listopada 1949 r.    /532

Nr 102 Fragment telegramu kard. Adama Stefana Sapiehy do prezydenta Bolesława Bieruta protestującego przeciwko kontroli działalności Caritasu, Kraków, 30 stycznia 1950 r.    /538

Nr 103 Fragmenty listu premiera Józefa Cyrankiewicza do kard. Adama Stefana Sapiehy w odpowiedzi na pismo episkopatu dotyczące Caritasu, Warszawa, 15 lutego 1950 r.    /540

Nr 104 Pismo Episkopatu Polski do prezydenta Bolesława Bieruta podpisane przez kard. Adama Stefana Sapiehę i abp. Stefana Wyszyńskiego protestujące przeciwko zwalczaniu przezwładzę państwową religii i Kościoła, Kraków, 16 lutego 1950 r.   /543

Nr 105 List szefa Kancelarii Cywilnej Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Kazimierza Mijala w odpowiedzi na pismo kard. Adama Stefana Sapiehy i abp. Stefana Wyszyńskiegoprotestujące przeciwko zwalczaniu przez władzę państwową religii i Kościoła katolickiego w Polsce, Warszawa, 27 lutego 1950 r.   /553

Nr 106 Fragmenty sprawozdania okresowego kierownika Sekcji 5 Wydziału V WUBP w Krakowie za okres od 1 do 28 lutego 1950 r. dotyczącego stosunku kard. Adama Stefana Sapiehy do księży popierających komunistyczny rząd, Kraków, 3 marca 1950 r.    /555

Nr 107 Fragmenty sprawozdania okresowego kierownika Sekcji 5 Wydziału V WUBP w Krakowie za miesiąc sierpień 1950 r. dotyczącego działań kard. Adama Stefana Sapiehywobec księży popierających komunistyczny rząd, Kraków, 5 września 1950 r.   /558

Nr 108 Pismo do prezydenta Bolesława Bieruta dotyczące sytuacji Kościoła katolickiego w Polsce podpisane w imieniu biskupów przez kard. Adama Stefana Sapiehę i abp. StefanaWyszyńskiego, Częstochowa, 12 września 1950 r.    /563

Nr 109 List kard. Adama Stefana Sapiehy do prezydenta Bolesława Bieruta w obronie bp. Czesława Kaczmarka, Warszawa, 9 lutego 1951 r.    /584

Nr 110 Pismo prymasa Stefana Wyszyńskiego do prezydenta Bolesława Bieruta zawiadamiające o śmierci kard. Adama Stefana Sapiehy, Warszawa, 24 lipca 1951 r.    /587

Nr 111 Pismo Stefana Pachołka do Urzędu do Spraw Wyznań w Warszawie informujące o przebiegu uroczystości pogrzebowych kard. Adama Stefana Sapiehy, Kraków, 4 sierpnia 1951 r.   /589

Wykaz skrótów     /593

Bibliografia    /597

Indeks osób   /633

Indeks geograficzny   /653

Spis ilustracji    /665

Summary     /669

Zusamenfassung     /673

Riassunto    /679