Statuty Synodu Zamojskiego 1720 roku. Nowe tłumaczenie z komentarzami

Redakcja: Przemysław Nowakowski

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 432

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 24,0 cm

W 2020 roku mija trzysta lat od znaczącego wydarzenia zarówno w dziejach Kościoła greckokatolickiego, jak i w historii Polski, Ukrainy i Białorusi, jakim był Synod Zamojski, który odbył się w 1720 roku. Z tej okazji do rąk Czytelników trafia nowe polskie tłumaczenie uchwał synodalnych z języka łacińskiego, dokonane przez pana Marka Grzelaka i ks. Przemysława Nowakowskiego CM (UPJPII w Krakowie). Lekturą i zrozumienie statutów synodalnych ułatwia zastosowane w wydaniu równoległe rozmieszczenie tekstu łacińskiego i polskiego, a także towarzyszące im specjalistyczne komentarze: historyczny, prawny i liturgiczny. Statuty Synodu Zamojskiego obejmują bowiem cały szereg zagadnień z życia Kościoła greckokatolickiego, które dotyczą jego doktryny, organizacji, administracji, prawa i liturgii. Mamy nadzieję, że publikacja tekstów źródłowych Synodu nie tylko przyczyni się do rozwoju dalszych badań, dyskusji, wymiany poglądów, które umożliwią obiektywną ocenę jego dzieła po trzystu latach, ale będzie też stymulować owocny dialog miedzy różnymi dyscyplinami nauki i zbliżenie narodów tworzących kiedyś wspólny dom – wielonarodową Rzeczpospolitą.

Spis treści:

Wstęp /9

Uwagi do edycji tekstu łacińskiego /15

Wykaz skrótów łacińskich (w tekście oryginalnym) /21

Wykaz skrótów łacińskich (w przypisach do tekstu oryginalnego) /23

ACTA SYNODI ZAMOSCIENSIS ANNO MDCCXX STATUTY SYNODU ZAMOJSKIEGO 1720 ROKU /29

Oratio Synodalis /32

Mowy synodalne /33

Taxa Cancellariae /48

Taksa kancelarii /49

Professiones Fidei emissae ab omnibus, qui interfuerunt Synodo /52

Wyznania wiary wszystkich uczestników Synodu /53

Decretum Sacrae Congregationis de Propaganda Fide habitae die vigesima septima Maii 1715 /94

Dekret Świętej Kongregacji Propagandy Wiary z dnia dwudziestego siódmego maja 1715 [roku] /95

Sessio Prima /108
Sesja pierwsza /109

Sessio Secunda /124
Sesja druga /125

Sesja Tertia /128
Sesja trzecia /129

Titulus Primus. De Fide Catholica /130
Tytuł pierwszy. O wierze katolickiej /131

Titulus Secundus. De praedicatione Verbi Dei, et Catechismo instituendo /138
Tytuł drugi. O głoszeniu słowa Bożego i nauczaniu katechizmu /139

Titulus Tertius. Die Sacramentis, eorumque administratione /142
Tytuł trzeci. O sakramentach i ich udzielaniu /143

I. De Baptismo /146
I. O chrzcie /147

II. De Confirmatione /150
II. O bierzmowaniu /151

III. De Eucharystia /152
III. O Eucharystii /153

IV. De celebratione Missarum /156
IV. O sprawowaniu Mszy Świętych /157

V. De Poenitentia /162
V. O pokucie /163

VI. De Extrema Unctione /166
VI. O ostatnim namaszczeniu /167

VII. De Sacris Ordinationbus /170
VII. O święceniach /171

VIII. De Matrimonio /180
VIII. O małżeństwie /181

Titulus Quaurtus. De Reformatione /188
Tytuł czwarty. O reformie /189

Titulus Sextus. De Episcopis /192
Tytuł szósty. O biskupach /193

Titulus Septimus. De Officialibus /204
Tytuł siódmy. O oficjałach /205

Titulus Octavus. De Notario, et taxa Episcopali /206
Tytuł ósmy. O notariuszu i taksie biskupiej /207

Titulus Nonus. De Proto-Presbyteris, sive Decanis Ruralibus /208
Tytuł dziewiąty. O archiprezbiterach, czyli dziekanach wiejskich /209

Titulus Decimus. De Parochis, et Parochiis /210
Tytuł dziesiąty. O proboszczach i parafiach /211

Titulus Undecimus. De Monasteriis et Statu Monachorum /216
Tytuł jedenasty. O klasztorach i stanie mniszym /217

Titulus Duodecimus. De Monialibus /220
Tytuł dwunasty. O mniszkach /221

Titulus Decimus Tertius. De Ecclesiis, earumque Bonis non alenandis /224
Tytuł trzynasty. O kościołach i zakazie sprzedaży ich dóbr /225

Titulus Decimus Quartus. De Simonia /226
Tytuł czternasty. O symonii /227

Titulus Decimus Quintus. De Studiis instaurandis, et Seminariis /230
Tytuł piętnasty. O ustanowieniu szkół i seminariów /231

Titulus Decimus Sextus. De Ieiuniis, et Festis /234
Tytuł szesnasty. O postach i świętach /235

Titulus Decimus Septimus. De Reliquiis, Miraculis, ac veneratione Sanctorum /240
Tytuł siedemnasty. O relikwiach, cudach i czci wobec świętych /241

Titulus Decimus Octavus. De Pensionibus pro Dominis Deputatis ad Tribunal Regni /242
Tytuł osiemnasty. O pensjach dla panów deputowanych do Trybunału Koronnego /243

Titulus Decimus Nonus. De Sinodalibus Constitutionibus /244
Tytuł dziewiętnasty. O Konstytucjach Synodalnych /245

Quaesrtiones in Visitationibus indagandae /250
Pytania, które należy zadać w czasie wizytacji /251

Ex Actis originalibus Synodi Provincialis Provinciae Russiae, Ritus Graeci untiti extractum /272
Wyciąg z autentycznych akt Synodu Prowincjonalnego Prowincji Ruskiej, obrządku grecko-unickiego /273

KOMENTARZ HISTORYCZNY (ks. Stanisław Nabywaniec) - Spojrzenie na Synod Zamojski i 1720 roku po trzystu latach /275

KOMENTARZ PRAWNY (Łukasz Marzec) - PRawny wymiar latynizacji cywilizacji europejskiej w kontekście Synodu Zamojskiego /317

KOMENTARZ LITURGICZNY (Przemysław Nowakowski CM) - Rola Synodu Zamojskiego w kształtowaniu się liturgii Kościoła greckokatolickiego /343

Bibliografia /393

Summary /407

Indeks /421