Średniowieczna broń palna w Polsce. Studium archeologiczne

Autor: Piotr Strzyż

Rok wydania: 2011

Liczba stron: 277, ilustracje, tabele

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Uwaga - przetarta okładka, przybrudzenia

Pod koniec XIV stulecia w wielu krajach Europy środkowej, w tym w Polsce, pojawia się nowy oręż - broń palna. Nie wyparła ona od razu dawnych machin miotających i kuszy, i obie bronie współwystępowały na równych prawach jeszcze w stuleciu następnym. Początkowy okres rozwoju, przypadający na czasy średniowiecza, charakteryzuje wielość form i projektów technicznych, które były wynikiem poszukiwania rozwiązań optymalnych. Nieustające próby i eksperymenty doprowadziły do skonstruowania broni coraz bardziej niezawodnej i skutecznej. W udoskonaleniach prym wiedli puszkarze z krajów Europy łacińskiej, niemniej jednak każde państwo próbowało własnymi drogami ulepszyć nową broń. Ślady tych procesów odnajdujemy również w materiałach polskich, a szczególnie są one widoczne w przypadku różnorodności amunicji artyleryjskiej. Bez wątpienia ten wczesny okres prób i błędów zaowocował późniejszym wspaniałym rozwojem artylerii polskiej w czasach ostatnich Jagiellonów.

Spis treści:

I. Wstęp /5
I.1 Cel pracy /5
I.2 Zakres chronologiczny i terytorialny pracy /6
I.3 Stan badań nad początkami broni palnej w Polsce /7
I.4. Charakterystyka materiału zabytkowego /10
I.4.a Zabytki broni palnej /10
I.4.b. Pociski broni palnej /12
II. Średniowieczne zabytki broni palnej w polskich zbiorach /15
II.1. Ręczna broń palna /15
II.1. a. Piszczele /15
II. 1. b. Hakownice /21
II.1.c. Zabytki zachowane fragmentarycznie /26
II. 2. Ciężka broń palna /30
II.2.a. Broń komorowa /30
II. 2. b. Bombardy (murołomy) /33
II. 2. c. Armaty /38
II.3. Zabytki o niepewnej chronologii /41
III. Amunicja broni palnej /49
III.1 Pociski ręcznej broni palnej /49
III.1.a Pociski kamienne /49
III.1.b. Pociski ołowiane /50
III.1.c Pociski żelazne /52
III.1.d Pociski szklane /53
III.1.e Pociski gliniane /55
III. 2. Amunicja artyleryjska /59
III. 2 a. Kule kamienne /59
III. 2. b. Kule ołowiane /70
III. 2. c. Kule żelazne /71
IV. Archeologia a historia, czyli znaleziska kul w świetle dostępnych źródeł /77
IV. 1 Działania wojenne /77
IV. 2 Piwnice i zbrojownie /112
V. Podsumowanie i perspektywy badawcze /119
VI. Katalog /121
VII. Bibliografia /193
VIII. Aneks (Dr Piotr Czubla) /209
IX. Spis ilustracji /213
X. Tablice /217
XI. Mapy /261
Indeks nazw osobistych i miejscowości /265
Streszczenie /269