Służew średniowieczny. Dzieje parafii i wsi Służew w ziemi warszawskiej

Autorka: Marta Piber

Rok wydania: 2001

Liczba stron: 280

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Uwagi - okładka i brzegi stron z zabrudzeniami, narożnik okładki lekko naddarty

"Parafia Najświętszej Maryi Panny i św. Katarzyny w Służewie do roku 1793 znajdowała się w granicach diecezji poznańskiej, wchodząc w skład archidiakonatu warszawskiego i dekanatu piaseczyńskiego. Przez cały omawiany okres wieś ta znajdowała się w posiadaniu rodu Wierzbowów-Radwanów. Praca niniejsza na temat historii parafii i wsi służewskiej obejmować na w założeniu okres pojawienia się najwcześniejszych śladów osadnictwa na tym obszarze do schyłku średniowiecza. Cezurą końcową jest rok 1509, na której ro dacie kończy się ważne źródło do historii parafii - IV księga Akt czynności biskupich prowadzonych przez biskupa poznańskiego Jana Lubrańskiego. Wielokrotnie jednak, zwłaszcza do celów porównawczych bądź też uzupełniających, przywoływane są i późniejsze fakty z dziejów Służewa"

(z wprowadzenia)

Spis treści:

Wprowadzenie   /7

1.1. Źródła   /7

1.1.1. Źródła rękopiśmienne, nie opublikowane  /8

1.1.2. Źródła opublikowane   /11

1.1.3. Źródła kartograficzne   /14

1.1.4. Źródła archeologiczne   /15

1.2. Literatura   /15

Przypisy   /18

2. Najwcześniejsze dzieje Służewa (do XIII w.)    /24

2.1. Położenie geograficzne, warunki naturalne i sieć komunikacyjna     /24

2.2. Początki osadnictwa na obszarze Służewa  /33

2.3. Przynależność własnościowa Służewa we wczesnym średniowieczu    /37

Przypisy   /44

3. Erekcja kościoła w Służewie   /58  

3.1. Dokument erekcyjny – dwa różnobrzmiące przekazy    /58

3.2. Fundator i motywy jego działania    /64

3.3. Obszar parafii. Parafia służewska na tle sieci parafialnej tej części archidiakonatu czerskiego   /68

3.4. Wezwanie kościoła  /75

3.5. Budynek kościoła  /79

3.6. Uposażenie kościoła    /80

Przypisy    / 81

4. Służew jako włość rycerska   /104

4.1. Nadania dla komesa Gotarda – spory o autentyczność zapisów   /104

4.1.1. Dokument nadania przez Konrad I rycerzowi Gotardowi osady Rakowo (1231 r.)  /105

4.1.2. Nadanie Służewa komesowi Gotardowi – dwa dokumenty  Konrada I  z lat  1241 i 1245   /105

4.1.3. Sprzedaż Gotardowi połowy dóbr Jakać z przyległościami i nadanie dla tych dóbr immunitetu – dwa dokumenty Bolesława I z 1230 i 1240 r.   /151

4.1. Komes Gotard – członek elity rycerskiej trzynastowiecznego Mazowsza     /159

Przypisy     /166

5. Parafia i kościół w Służewie w późnym średniowieczu   /203

5.1. Obszar parafii służewskiej w XIV-XV w.   /166

5.2. Stosunki dziesięcinne      /214

5.3. Plebani, wikariusze i niższy personel duchowny i kościelny  /217

5.4. Szkoła parafialna    /226

5.5. Kościół i jego otoczenie    /227

5.5.1. Budynek kościoła    /227

5.5.2. Otoczenie kościoła    /230

5.5.3. Ruchomy majątek kościelny   /231

5.6. Patroni kościoła w Służewie. Potomkowie komesa Gotarda – Wierzbowie h. Radwan ze Służewa w późnym średniowieczu  /232

Przypisy      /236

6. Podsumowanie   /256 

Wykaz skrótów   /260

Dodatki:

Parafia Służew pod koniec XV w. (mapa)     /265

Plebani i wikariusze kościoła  (od początku XV w. do polowy XVI w.)    /266

Wierzbowie herbu Radwan ze Służewa w XV w. (tablica genealogiczna)   /267

Dochody kościołów parafialnych archidiakonatu warszawskiego w połowie XVI w.   /269

Bibliografia   /271