Słownik gwary i kultury Kujaw tom 1 A - H

Redakcja naukowa: Zofia Sawaniewska-Mochowa

Rok wydania: 2017

Ilość stron: 335

Oprawa: twarda

Format: 17,0 cm x 24,5 cm

Pierwszy tom Słownika gwary i kultury Kujaw otwiera trzytomową edycję naukowego opracowania słownictwa tego regionu, rozumianego w granicach historycznych. Gromadzeniem i analizą materiału zajmuje się zespół złożony z językoznawców z różnych placówek naukowych, a przedsięwzięciu patronuje Pracowania Polszczyzny i Kultury Regionalnej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Tom zawiera 1450 artykułów hasłowych w układzie alfabetycznym, co stanowi mniej więcej 30 procent zgromadzonej dotychczas bazy materiałowej. Głównym celem tego wydawnictwa jest wypełnienie istotnej luki w badaniach nad leksyką kujawską, a zarazem wpisanie się w nurt szerszej refleksji humanistycznej na temat potrzeby odnawiania idei regionalizmu kulturowego w sytuacji postępującej w wielu dziedzinach życia globalizacji.

Pomysł skonstruowania leksykonu, łatwo dostępnego dla wszystkich zainteresowanych, który łączyłby w swej makrostrukturze współczesne i historyczne fakty językowe z kontekstami kulturowymi oraz dokumentowałby dziedzictwo Kujaw, gromadząc w zbiorczym ujęciu wiedzę rozproszoną w unikatowych archiwaliach i cząstkowych opracowaniach folklorystycznych, zrodził się w trakcie rekonesansu badawczego, przeprowadzonego w 2008 r. wśród mieszkańców i liderów regionu. Zapisane zostały wówczas pierwsze mikronarracje na temat stosunku Kujawiaków do gwary i folkloru jako wyznacznika ich tożsamości  regionalnej. Okazało się, że młodsi respondenci, choć sami w sposób czynny gwarą już nie władali, rozumieli jednak potrzebę ocalenia od zapomnienia zasobów językowych, którymi posługiwali się ich przodkowie. Odczytaliśmy te przekazy mieszkańców jako zapotrzebowanie na opracowanie słownika, który przez słownictwo gwarowe i regionalne odzwierciedlałby w sposób możliwie pełny dorobek kulturowy Kujawiaków, tak w wymiarze symbolicznym, jak i materialnym. Praca nad przygotowaniem słownika trwała prawie 8 lat, a sama idea konstruowania takich leksykonów przeznaczonych dla szerszego adresata była poddawana pod dyskusję na konferencjach krajowych i międzynarodowych. Zaowocowała też licznymi publikacjami członków zespołu.

Spis treści:

Słowo wstępne  /9

Dotychczasowe próby gromadzenia i opisu słownictwa gwarowego z Kujaw  /13

Zasady opracowania słownika  /16

Mapy regionu  /31

Słownik  /35

Wykaz źródeł  /309

Wykaz rozmówców  /317

Wykaz skrótów określeń geograficznych przyjętych przy ustalaniu zasięgów  /321

Wykaz innych skrótów  /330

Literatura  /332