Rodzina magnacka w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI-XVIII wieku. Studium demograficzno-społeczne

Autor: Marzena Liedke

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 436

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Funkcjonowanie rodziny w przeszłości w kontekście demograficznym już od dawna zajmuje zachodnioeuropejskich demografów historycznych, a od lat 70 i 80 coraz częściej interesuje także rodzimych badaczy.Niniejsza praca jest przejawem tego zainteresowania.

Spis treści:

Wykaz skrótów /7

Spis wykresów i tabel /9

Wstęp /11

 Rozdział pierwszy. Podstawy prawne funkcjonowania rodziny magnackiej w Wielkim Księstwie Litewskim /53

 1.1. Prawo kanoniczne kościołów: katolickiego, prawosławnego i protestanckich, a możliwości zawarcia małżeństwa i jego rozwiązania w okresie wczesnonowożytnym /54

1.1.1. Kościół rzymskokatolicki i unicki /55

1.1.2. Kościół prawosławny /61

1.1.3. Małżeńskie prawo świeckie ludności ruskiej /68

1.1.4. Kościoły protestanckie /69

1.2. Prawo świeckie /76

Rozdział drugi. Demografia rodziny magnackiej w Wielkim Księstwie Litewskim. Wybrane problemy  /93

2.1. Wiek wstępowania w związki małżeńskie /93

2.1.1. Wiek mężczyzn w chwili zawarcia pierwszego małżeństwa /97

2.1.2. Wiek kobiet w chwili zawarcia pierwszego małżeństwa  /103

2.2. Trwanie małżeństw /112

2.2.1. Małżeństwa pierwsze mężczyzn /115

2.2.2. Kolejne związki mężczyzn /115

2.3. Liczba dzieci w związkach małżeńskich /119

2.3.1. Dzieci urodzone a dzieci dożywające wieku dorosłego /125

2.3.2. Zastępowalność pokoleń /127

2.3.3. Problem dzieci nieślubnych /128

2.3.4.Ograniczanie urodzeń /132

2.3.5. Problem odstępów proto- i intergenetycznych /135

2.4. Długość trwania życia osób dożywających wieku dorosłego /138

2.4.1. Wiek w chwili zgonu mężczyzn dożywających wieku dorosłego /140

2.4.2. Oczekiwana długość życia mężczyzn /142

2.4.3. Wiek w chwili zgonu dorosłych kobiet /144

2.4.4. Oczekiwana długość życia kobiet /145

2.4.5. Śmierć w rodzinie magnackiej - przyczyny /147

Rozdział trzeci. Demografia rodziny magnackiej w Wielkim Księstwie Litewskim na tle elit zachodnioeuropejskich /165

3.1. Wiek w chwili zawierania pierwszych małżeństw przez mężczyzn i kobiety z europejskich rodów arystokratycznych /167

3.2. Trwanie małżeństw arystokracji europejskiej  /175

3.3. Liczba dzieci w arystokratycznych rodzinach europejskich /176

3.4. Oczekiwana długość życia arystokratów europejskich /180

Rozdział czwarty. Powstanie nowej rodziny magnackiej  /187

4.1. Strategie małżeńskie magnaterii Wielkiego Księstwa Litewskiego /189

4.1.1. Cele małżeństwa magnackiego /191

4.1.2. Kto i kiedy dokonywał wyboru partnera życiowego /201

4.1.3. Kryteria wyboru partnera /237

4.2. Rynek matrymonialny /245

4.3. Realizacja strategii małżeńskich /251

4.4. Rodzina magnacka a gospodarstwo domowe /254

Rozdział piąty. Mężczyzna, kobieta i dziecko w rodzinie magnackiej - pozycja i role społeczne  /257

5.1. Mężczyzna /257

5.2. Kobieta /263

5.3. Dziecko /268

5.3.1. Granice dzieciństwa /268

5.3.2. Tylko upragnione czy również kochane? Stosunek do dzieci w rodzinie magnackiej /270

5.3.3. Wychowanie i edukacja /285

Rozdział szósty. Rozpad rodziny magnackiej i jego konsekwencje  /291

6.1. Śmierć i jej konsekwencje /295

6.1.1. Konsekwencje śmierci w rodzinie magnackiej: żony i matki /296

6.1.2. Konsekwencje śmierci w rodzinie magnackiej: męża i ojca /305

6.1.3. Śmierć dziecka /324

6.2. Unieważnienia małżeństw i rozwody /325

6.3. Zanim pożycia małżeńskiego z innych przyczyn /336

6.4. Kres funkcjonowania małżeństwa na skutek wstąpienia do stanu duchownego /339

Rozdział siódmy. Osoby samotne w rodzinie magnackiej w Wielkim Księstwie Litewskim /343

7.1. Celibat /343

7.1.1. Celibat definitywny mężczyzn /345

7.1.2. Celibat definitywny kobiet  /356

Podsumowanie /373

1. Uwarunkowania demograficzne funkcjonowania rodziny magnackiej - cykl życia jednostki i rodziny /373

2. Uwarunkowania społeczne - funkcje rodziny magnackiej /376

Summary /381

Bibliografia /395

Indeks osób /421