Porządek publiczny i bezpieczeństwo w okupacyjnej Warszawie

Pod redakcją: Roberta Spałka

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 508

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Porządek publiczny i bezpieczeństwo to wartości, których ochrony w latach okupacji niemieckiej podjęły się instytucje i organizacje Polskiego Państwa Podziemnego. Dla hitlerowskiego najeźdźcy chaos, znieprawienie, anarchizacja postaw części warszawiaków były czynnikami sprzyjającymi dodatkowemu zastraszeniu ogółu mieszkańców miasta i okolic. Potrzeba bojkotowania niemieckich przepisów prawnych, biernego i czynnego przeciwstawienia się władzy okupanta, choć były konieczne, to stwarzały niebezpieczeństwo wykształcenia nawyków, które przeniesione w przyszłość, do wolnej Polski, stanowić mogły niebezpieczeństwo dla jej rozwoju i bytu. Elity państwa konspiracyjnego walczyły więc o przywracanie mieszkańcom Warszawy minimum bezpieczeństwa egzystencjalnego niezbędnego do przetrwania fizycznego i podtrzymania wzorców moralnych. Nawet jeśli walka ta była ograniczona, często nieskuteczna, a po części iluzoryczna, to pozostawała zauważanym świadectwem moralności i żywotności narodu i państwa podziemnego, zwalczającego zarówno przestępczość pospolitą i bandytyzm, jak i szmalcownictwo, aż po szpiegostwo, kolaborację i zdradę.

Publikowane artykuły stanowią przyczynki, syntezy aż po studia problemów. Niektóre są przede wszystkim podsumowaniem dotychczasowych badań, inne łączą wiedzę szerzej dostępną z nowatorskimi ustaleniami i nieznanymi szczegółami, wreszcie zamieszczamy w tomie i teksty o cechach pionierskich, wytyczające i wskazujące nowe kierunki badań. Lektura całości powinna stanowić przydatne uzupełnienie wiedzy dla zawodowych historyków badaczy, zarazem być może stanie się istotną pozycją dla wielbicieli Klio, w tym nauczycieli, studentów i dziennikarzy.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Słowo wstępne     /7

Grzegorz Górski

Wymiar sprawiedliwości Polskiego Państwa Podziemnego    /15

Bartłomiej Szyprowski

Wojskowy wymiar sprawiedliwości Armii Krajowej w Warszawie w czasie okupacji niemieckiej    /35

Robert Litwiński

Policja granatowa w okupacyjnej Warszawie w obronie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Od podległości wobec okupanta do współpracy z Polskim Państwem Podziemnym     /89

Monika Noszczak

Kedyw Okręgu Warszawskiego i Komendy Głównej AK w akcjach porządkowych i likwidacyjnych – wybrane zagadnienia    /123

Waldemar Grabowski

Państwowy Korpus Bezpieczeństwa – konspiracyjna policja Polskiego Państwa Podziemnego    /141

Robert Spałek

Ekspozytura Urzędu Śledczego PKB w Warszawie – kryptonim Start. Między okupacyjną rzeczywistością a mistyfikacją procesu stalinowskiego (1943–1951)   /167

Kazimierz Krajewski

Patologia w Polskim Państwie Podziemnym. Przestępczość pospolita żołnierzy ZWZ/AK w Warszawie /217

Janusz Marszalec

Porządek i bezpieczeństwo publiczne w powstaniu warszawskim    /255

Sebastian Piątkowski

Przestępczość w okupowanej Warszawie w świetle polskojęzycznej prasy niemieckiej   /271

Janusz Marszalec

Grupa ekspropriacyjno-likwidacyjna Andrzeja Popławskiego „Andrzeja Sudeczki” w podziemnej Warszawie 1943–1944. Między kondotierstwem, walką o niepodległość a mordem    323

Henryk Piskunowicz

Batalion „Miotła” w okresie walki konspiracyjnej    /385

Paweł Kosiński

Bezpieczeństwo publiczne i porządek w Warszawie w dokumentacji niemieckiej   /415

Piotr Zwierzchowski

Sprawiedliwość wojenna i okupacyjna w filmie polskim   /451

Wykaz skrótów   /473

Indeks osób   /477