- Kategorie
-
Pomorze Wschodnie w okresie rządów księca polskiego Władysława Łokietka
Wpisz swój e-mail |
Wysyłka w ciągu | 24 godziny |
Cena przesyłki | 11 |
Dostępność | Brak towaru 0 szt. |
Kod kreskowy | |
ISBN | 83-85824-08-1 |
EAN |
Zostaw telefon |
Autor: Błażej Śliwiński
Rok wydania: 203
Ilość stron: 608
Oprawa: twarda
Format: 17,5 cm x 24,5 cm
Monumentalna monografia gdańskiego historyka traktuje o kluczowych dla średniowiecznych dziejów Pomorza Wschodniego procesach politycznych, rozgrywających się na tym obszarze w latach 1306-1309. Zamiarem Autora było "rejestrowanie i komentowanie wszystkich wydarzeń politycznych do jakich wówczas doszło". Podjęcie tematu spowodowane jest zbliżającą się rocznicą 700-lecia ówczesnych wydarzeń. We wstępie Błażej Śliwiński omawia dotychczasową historiografię, obfitującą w szereg opracowań niemieckich i polskich. Praca składa się z czterech części, podzielonych na rozdziały. W pierwszej części ("Pomorze Wschodnie na przełomie XIII i XIV wieku") Autor naświetla wybrane zagadnienia polityczne drugiej połowy XIII w., co stanowi wprowadzenie do problematyki. Omówione zostało więc wygaśnięcie miejscowej dynastii książęcej w 1294 r. i wydarzenia rozgrywające się do momentu śmierci Wacława III w 1306 r. Ukazano rolę miejscowych elit możnowładczych, akcentując ich relacje ze zmieniającymi się panującymi; dokładnie przedstawiono protagonistów opisywanych w kolejnych rozdziałach wydarzeń (m.in. rodzinę sędziego pomorskiego Boguszy, kasztelana gdańskiego Wojciecha z Borkowa, etc.) z rodziną Święców na czele. Autor omawia tło konfliktu między tym potężnym rodem a Władysławem Łokietkiem. Następnie syntetycznie przedstawione zostały główne ośrodki miejskie tej części Pomorza (Gdańsk, Tczew, Nowe n/Wisłą, Świecie n/Wisłą), odwołujące się w dużej mierze do prowadzonych po II wojnie światowej badań archeologicznych. Obszernie omówiono stanowisko mieszczan gdańskich, wrogo nastawionych do rządów Władysława Łokietka. Część druga ("Wydarzenia na Pomorzu Wschodnim w latach 1306-1308") otwiera rekonstrukcję politycznych wydarzeń lat 1306-1309. Przedstawione zostały okoliczności przejęcia władzy przez Łokietka po śmierci Wacława III oraz reakcje sąsiadów - głównie margrabiów brandenburskich - na zmiany u steru władzy. Ukazano więc atak Brandenburczyków na ziemie sławieńską latem 1306 r. i obronę Pomorza przez Święców, a także zabiegi biskupa kamieńskiego Henryka von Wachholtz zmierzające do opanowania tego terenu. Następnie omówione zostały zmiany administracyjne związane z przejęciem władzy przez Łokietka i likwidacją wprowadzonych przez Przemyślidów starostw; zaakcentowano próby odsuwania przedstawicieli rodziny Święców od urzędów w Świeciu i Tczewie, przy czym Błażej Śliwiński zajmuje w tej sprawie odmienne stanowisko w porównaniu z dotychczasową historiografią. W dalszej części poddano analizie wypadki wokół przyjazdu Władysława Łokietka na Pomorze w listopadzie 1306 r. i polityczne perturbacje (kwestia złożenia hołdu przez rycerstwo wschodniopomorskie, pertraktacje z rodziną Święców), głównie proces biskupa włocławskiego Gerwarda z Piotrem z Nowego, który doprowadził do odsunięcia się Święców od Łokietka. Piotr z Nowego, stojący przed groźbą ruiny majątkowej, zwrócił się w 1307 r. do Brandenburczyków, doprowadzając tym samym do interwencji zbrojnej Władysława Łokietka w 1307 r., co stanowiło preludium do ataku margrabiów brandenburskich w 1308 r. na Gdańsk. Walki o Pomorze Wschodnie w 1308 r. przedstawione zostały w części trzeciej ("Walka o Pomorze Wschodnie w 1308 roku"). Kolejno omówiono atak margrabiów brandenburskich na Gdańsk latem 1308 r, obronę grodu, wezwanie na pomoc rycerzy krzyżackich za radą przeora dominikańskiego Wilhelma, współdziałanie polsko-krzyżackie i wreszcie zajęcie grodu gdańskiego przez Zakon. Atak Krzyżaków na gród gdański jest odmiennie przedstawiany przez historiografię niemiecką i polską. Błażej Śliwiński krytycznie podchodzi do ustaleń polskich historyków zajmujących się tą problematyką po 1945 r., głównie w sprawie tzw. "rzezi gdańskiej". W ostatniej części ("Rok 1309 na Pomorzu Wschodnim") przedstawiono okoliczności kilkuetapowego zniszczenia miasta lokacyjnego w Gdańsku oraz stosunku władz krzyżackich do miasta Tczewa. Omówiono bezowocne rokowania polsko-krzyżackie, prowadzone w kwietniu 1309 r., a następnie działania wojenne w okolicach Świecia nad Wisłą, zakończone zdobyciem tego grodu przez rycerzy krzyżackich. Autor podejmuje problem odpowiedzialności Władysława Łokietka za utratę kontroli nad Pomorzem, polemizując w wcześniejszymi zarzutami bagatelizowania przez polskiego księcia najazdu krzyżackiego i podważając ahistoryczność twierdzeń historiografii współczesnej. Pracę zamyka epilog, w którym Autor zamieścił uwagi o rokowaniach krzyżacko-brandenburskich z lat 1309-1315 oraz naświetlił późniejsze losy uczestników analizowanych wydarzeń.