Polska technika wojskowa do 1500 roku

Pod redakcją: Andrzeja Nadolskiego

Rok wydania: 1994

Liczba stron: 440

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Seria: Z dziejów nauki i techniki 1

Uwagi - książka używana, okładka z zatarciami, brzegi stron zabrudzone

"Potrzeba opracowania obszernego, opartego na bogatym materiale faktograficznym, syntetycznego dzieła obejmującego całość historii polskiej techniki wojskowej była odczuwana już od dłuższego czasu. Zainteresowanie tą tematyką, bardzo niewielkie w Polsce okresu międzywojennego, wzrosło ogromnie po drugiej wojnie światowej, podczas której doszło do szybkiego rozwoju technicznych środków walki i wzrostu ich wpływu na przebieg działań wojennych. Zwrócono wówczas uwagę nie tylko na zagadnienia techniki wojskowej najnowszych czasów, lecz także na jej dawne osiągnięcia, stanowiące punkt wyjścia (lub kolejny etap rozwoju) obecnych form. W Wojskowym Instytucie Historycznym już w latach pięćdziesiątych rozpoczęto badania nad historią polskiej techniki wojskowej, publikując zarówno źródła, jak i prace naukowe i popularnonaukowe z tego zakresu. Dzięki temu Wojskowy Instytut Historyczny mógł na kolokwium Komisji Historii Wojskowej, zorganizowanym podczas XI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Toruniu w 1974 roku, wystąpić z trzema referatami na ten temat, a następnie w księdze opublikowanej w związku z XIV Międzynarodowym Kongresem Nauk Historycznych w San Francisco w 1975 roku zamieścić odpowiadający jednemu z programowych kierunków Kongresu dział zawierający cztery duże prace, które ujmowały w sposób syntetyczny trzy wybrane okresy rozwoju polskiej techniki wojskowej, a mianowicie: wiek XVII, powstania narodowe w XVIII i XIX wieku i drugą wojnę światową. Równocześnie badania nad dziejami niektórych dziedzin techniki wojskowej były prowadzone w kilku innych ośrodkach wojskowych głównie w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie i cywilnych, przede wszystkim w łódzkim Zakładzie Archeologii Polski Środkowej Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN (prace dotyczące bronioznawstwa i fortyfikacji) oraz w odpowiednich zakładach i instytutach Politechnik: Warszawskiej, Krakowskiej, Wrocławskiej i Gdańskiej (prace dotyczące fortyfikacji). W związku z tym konieczne stało się okresowe omawianie dorobku i podsumowywanie badań w tej dziedzinie. Poza tego rodzaju podsumowaniami, obejmującymi całość historii techniki wojskowej, ukazały się prace charakteryzujące rozwój historiografii dwóch jej ważnych działów: artylerii i fortyfikacji". W wyniku działalności naukowej z lat 1951-1980 powstała na przełomie 1981 i 1982 roku możliwość opracowania koncepcji syntetycznego dzieła obejmującego całość zagadnień związanych z historią polskiej techniki wojskowej od X wieku do roku 1980. Koncepcja taka opracowana przez profesora Tadeusza M. Nowaka została przedyskutowana i zaakceptowana na posiedzeniu Rady Naukowej Wojskowego Instytutu Historycznego 21 października 1982 roku. Po przeprowadzeniu dalszych prac został przygotowany, a następnie na posiedzeniu tejże Rady 11 listopada 1985 roku przedyskutowany i zatwierdzony ramowy konspekt całego dzieła, mającego się składać z pięciu tomów obejmujących następujące okresy: tom I: od X wieku do roku 1500, tom II: lata 1500-1795, tom III: lata 1795-1914, tom IV: lata 1914-1945, tom V: lata 19451-980".

(z przedmowy)

Spis treści:

Przedmowa. Tadeusz Marian Nowak  /7

Wstęp. Andrzej Nadolski  /11

Część pierwsza: Lądowa technika wojskowa  

Rozdział pierwszy: Lądowa technika wojskowa od połowy X do połowy XII wieku (Andrzej Nadolski)  
1. Ogólna charakterystyka   /31
2. Uzbrojenie indywidualne   /40
3. Oporządzenie indywidualne   /70
4. Sprzęt taborowy, obozowy i przeprawowy   /79
5. Sprzęt i technika oblężnicza   /83
6. Środki rozkazodawstwa i łączności   /85
7. Konie wierzchowe i zwierzęta pociągowe   /86
8. Organizacja zaopatrzenia   /88
9. Fortyfikacje   /92

Rozdział drugi: Lądowa technika wojskowa od połowy XII do roku 1333 (Andrzej Nadolski)

1. Ogólna charakterystyka   /108
2. Uzbrojenie indywidualne   /118
3. Oporządzenie indywidualne   /135
4. Sprzęt taborowy, obozowy i przeprawowy   /141
5. Sprzęt i technika oblężnicza   /142
6. Środki rozkazodawstwa i łączności   /143
7. Konie wierzchowe i zwierzęta pociągowe   /143
8. Organizacja zaopatrzenia (Jan Szymczak)   /159
9. Fortyfikacje drewniano-ziemne (Jan Szymczak)


Rozdział trzeci: Lądowa technika wojskowa od roku 1333 do końca XV wieku

1. Ogólna charakterystyka (Andrzej Nadolski)   /186
2. Uzbrojenie indywidualne (Andrzej Nowakowski)  /198
3. Oporządzenie indywidualne (Andrzej Nowakowski)   /249
4. Sprzęt taborowy, obozowy i przeprawowy (Andrzej Nowakowski)    /254
5. Sprzęt i technika oblężnicza (Jan Szymczak)   /257
6. Środki rozkazodawstwa i łączności (Andrzej Nowakowski)  /270
7. Konie wierzchowe i zwierzęta pociągowe (Andrzej Nowakowski)  /272
8. Organizacja zaopatrzenia (Jan Szymczak)   /273
9. Fortyfikacje (Jarosław Widawski)  /300

Część druga: Morska technika wojskowa (Przemysław Smolarek)

Rozdział pierwszy: Morska technika wojskowa od X do przełomu XII i XIII wieku 
1. Rodzaje jednostek wojennych  /341
2. Budowa i konstrukcja jednostek wojennych  /350
3. Porty i obrona wybrzeża  /355


Rozdział drugi: Morska technika wojskowa od przełomu XII i XIII do połowy XV wieku

1. Typy statków używanych do zadań wojennych w XIII-XV wieku   /362
2. Budowa i konstrukcja statków w XIII-XV wieku   /371
3. Porty i obrona wybrzeża   /377

Bibliografia  /385

Indeks osób   /402

Indeks nazw geograficznych i etnicznych   /410

Indeks rzeczowy   /418

Summary  /423

Zusammenfassung  /431