Polityka ustawodawcza rzymskich cesarzy chrześcijańskich w sprawach religijnych

Autor: Antoni Dębiński

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 236

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 23,0 cm           

Spis treści:

Table des matières  /9

 Wykaz skrótów  /13

 Wstęp  /17

 Rozdział 1. PROBLEMATYKA RELIGIJNA W USTAWODAWSTWIE CHRZEŚCIJAŃSKICH CESARZY RZYMSKICH OKRESU DOMINATU  /33

1.1. Ustawy w sprawach religijnych w ustawodawstwie cesarzy rzymskich IV i V wieku  /33
1.1.1. Codex Theodosianus  /33
1.1.2.  Novellae Posttheodosianae  /37
1.1.3. Constitutiones Sirmondianae  /38
1.2. Ustawy w sprawach religijnych w ustawodawstwie justyniańskim  /39
1.2.1. Codex Iustinianus  /39
1.2.2. Novellae Iustiniani  /42
1.3. Ustawy karne w sprawach religijnych  /45
1.3.1. Systematyka ustaw karnych dotyczących spraw religijnych  /45
1.3.1.1. Ustawy przeciwko heretykom  /47
1.3.1.2. Ustawy przeciwko apostatom  /48
1.3.1.3. Ustawy przeciwko poganom  /48
1.3.1.4. Ustawy przeciwko żydom  /49
1.3.1.5. Ustawy zabraniające udzielania i przyjmowania powtórnego chrztu  /50
1.3.1.6. Ustawa zabraniająca rzeźbienia lub malowania krzyża  /51
1.3.2. Charakterystyka formalna ustaw karnych w sprawach religijnych  /51

Rozdział 2. USTAWODAWSTWO CESARZY RZYMSKICH PRZECIWKO PRZESTĘPSTWU HEREZJI  /57

2.1.   Znaczenie słowa "herezja"  /57
2.2.   Ustawowe określenie herezji  /58
2.3.   Kwestia manichejczyków  /65
2.4.   Herezja i schizma w ustawodawstwie cesarskim  /68
2.5.   Ustawowe ograniczenia dotyczące grup heretyckich  /70
2.5.1. Zakaz organizowania zgromadzeń  /70 
2.5.2. Pozbawienie własności miejsc kultu  /77
2.5.3. Ograniczenia dotyczące przywódców grup heretyckich  /81
2.6.   Sankcje karne /85
2.6.1. Herezja jako przestępstwo prawa rzymskiego  /85
2.6.2. Kara śmierci  /90
2.6.3. Infamia prawna, pozbawienie prawa występowania w charakterze świadka  /94
2.6.4. Kara wygnania  /98
2.6.5. Pozbawienie prawa sprawowania urzędów i wybranych profesji  /105
2.6.6. Konfiskata majątku  /110
2.6.7. Pozbawienie zdolności sporządzania testamentu, dziedziczenia, dokonywania i przyjmowania darowizn  /111
2.7.   Charakterystyka ustawowych sankcji i ograniczeń wobec heretyków  /118

Rozdział 3. APOSTAZJA JAKO PRZESTĘPSTWO PRAWA RZYMSKIEGO  /123

 3.1.   Znaczenie słowa "apostazja"  /123
3.2.   Ustawowe określenie apostazji  /126
3.2.1. Porzucenie religii chrześcijańskiej  /126
3.2.2. Przyjęcie religii niechrześcijańskiej  /130
3.3.    Apostazja jako czyn ustawowo zabroniony  /136
3.4.   Sankcje karne  /140
3.4.1. Kwestia kary śmierci  /140
3.4.2. Infamia prawna i pozbawienie prawa występowania w charakterze świadka  /143
3.4.3. Kara wygnania  /144
3.4.4. Konfiskata majątku  /146
3.4.5. Pozbawienie prawa sporządzania testamentu i dziedziczenia  /147

Rozdział 4. USTAWOWE OGRANICZENIA WOBEC RELIGII POGAŃSKIEJ I JEJ WYZNAWCÓW /153

 4.1.   Ustawowe określenie wyznawców religii pogańskiej  /153
4.2.   Zakaz sprawowania kultu pogańskiego  /154
4.3.   Ustawowe ograniczenia wobec wyznawców religii pogańskiej  /170
4.3.1. Pozbawienie prawa sprawowania urzędów  /170
4.3.2. Ograniczenie prawa dziedziczenia, pozbawienie prawa występowania w charakterze świadka i dokonywania aktów prawnych  /172
4.3.3. Ograniczenie prawa nabycia własności  /174
4.4.   Karny charakter ustaw przeciwko religii pogańskiej i jej wyznawcom  /177

Rozdział 5. USTAWODAWSTWO OGRANICZAJĄCE PRAWA ŻYDÓW  /183

 5.1.   Ustawowa nazwa żydów i ich religii  /183
5.1.1. Kwestia Caelicolae i samarytan  /184
5.2.   Zakaz prozelityzmu  /186
5.3.   Zakaz obrzezania  /190
5.4.   Zakaz małżeństw mieszanych  /193
5.5.   Ograniczenia dotyczące budowy synagog  /195
5.6.   Zakaz nabywania niewolników-chrześcijan  /197
5.7.   Ograniczenie zdolności sporządzania testamentu i zdolności występowania w charakterze świadka  /203
5.8.   Ograniczenie prawa sprawowania urzędów  /206
5.9.   Karny charakter ograniczeń w sytuacji prawnej żydów  /210

Zakończenie /213

Sommaire /215

Wykaz źródeł /221

Bibliografia  /227