Początki Polski w pamięci późnego średniowiecza

Autor: Piotr Węcowski

Rok wydania: 2014

Liczba stron: 456

Okładka: twarda

Format: 16,00 cm x 24,00 cm

Seria: Monografie towarzystwa naukowego societas vistulana, tom 2

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami i zabrudzeniami, brzegi stron lekko przybrudzone

Publikacja Piotra Węcowskiego poświęcona jest późnośredniowiecznym wyobrażeniom na temat Polski czasów Mieszka I i Bolesława Chrobrego. W pierwszej części książki autor omówił źródła i transmisję pamięci historycznej, wskazując nie tylko na źródła pisane, lecz także ikonograficzne, materialne i niematerialne znaki pamięci oraz na przekaz ustny. W części drugiej przedstawił treść późnośredniowiecznej pamięci historycznej, m.in. opowieści o chrzcie Mieszka I, początkach polskiej organizacji kościelnej, działalności św. Wojciecha w Polsce i zjeździe gnieźnieńskim. Poza źródłami historiograficznymi P. Węcowski wykorzystał liczne utwory hagiograficzne oraz liturgiczne, np. sekwencje i hymny, gdyż jego zdaniem to właśnie hagiografia i liturgia były w późnym średniowieczu najbardziej popularnym źródłem informacji o dawnych czasach. Autor nie tylko nowatorsko analizuje  tytułowe zagadnienie, lecz także zastanawia się, na ile w mediewistyce można aplikować współczesne modele badań pamięci społecznej.

Spis treści:

Wstęp  /7

Wyjaśnienia terminologiczne  /7

Dotychczasowe badania  /19

Cel i założenia badawcze  /26

Konstrukcja  /28

Część I. Źródła i transmisja późnośredniowiecznej pamięci historycznej  /33

Rozdział 1. Źródła pisane   /35

1.1.Źródła powstałe przed końcem XIII w.   /35

1.1.1. Kronika Galla Anonima  /35

1.1.2. Kronika Wincentego Kadłubka i komentarz do niej Jana z Dąbrówki  /42

1.1.3. Kronika polska  /64

1.1.4. Kronika węgiersko-polska  /65

1.1.5. Kronika papieży i cesarzy Marcina Polaka  /67

1.1.6. Roczniki i wykazy osób  /69

1.1.7. Vita i sancti Adalberti  /70

1.1.8. Tempore illo  /73

1.1.9. In partibus Germanie locus est opibus locuples  /74

1.1.10. Żywoty św. Stanisława autorstwa Wincentego z Kielc/z Kielczy  /82

1.1.11. Źródła liturgiczne: sekwecje i oficja  /83

1.2. Źródła powstałe w późnym średniowieczu (początek XIV - początek XVI w.)  /86

1.2.1. Kronika Dzierzwy  /86

1.2.2. Żywot Tradunt św. Stanisława i jego przeróbki  /88

1.2.3. Roczniki małopolskie  /91

1.2.4. Rocznik świętokrzyski (mansjonarzy krakowskich) i jego przeróbki  /88

1.2.5. Inne roczniki  /103

1.2.6. Kronika wielkopolska  /105

1.2.7. Twórczość Jana Długosza  /108

1.2.8. Mowy i traktaty polityczne  /112

1.2.9. Katalogi władców  /114

1.2.10. Katalogi dostojników kościelnych /125

1.2.11. Późnośredniowieczne legendy o polskich świętych  /131

1.2.12. Źródła liturgiczne: sekwencje i hymny  /147

1.2.13. Kazania  /152

Rozdział 2. Źródła ikonograficzne  /161

Rozdział 3. Materialne i niematerialne znaki pamięci  /179

3.1. Imiona władców  /179

3.2. Miejsca  /180

3.3. Przedmioty  /189

3.4. Bogurodzica  /202

3.5. Herb Orzeł Biały  /204

3.6. Herby szlacheckie  /205

3.7. Zwyczaje  /209

Rozdział 4. Przekaz ustny  /213

Część II. Treść późnośredniowiecznej pamięci historycznej  /233

Rozdział 5. Chrzest Mieszka I  /235

Rozdział 6. Początki polskiej organizacji kościelnej  /273

Rozdział 7. Działalność św. Wojciecha w Polsce  /297

Rozdział 8. Nieudane starania w Rzymie o koronę królewską  /323

Rozdział 9. Zjazd z Gnieźnie  /341

Rozdział 10. Granice Królestwa Polskiego  /377

Zakończenie  /391

Summary  /397

Wykaz skrótów  /401

Bibliografia  /403

Indeks osób i miejscowości  /441