Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa

Autor: Kamil Janicki

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 384

Oprawa: twarda

Format: 15,0 cm x 21,0 cm

Czy polscy chłopi byli niewolnikami? Odpowiedź jest więcej niż oczywista. O niewolnictwie wspominali nie tylko obrońcy ludności wiejskiej, ale i obcokrajowcy oburzeni polskimi stosunkami. Tak zresztą określał kmieci każdy, kto mówił o nich: chłopi pańszczyźniani, a w domyśle: niewolnicy pańszczyźniani. Dlatego pojawia się też inne pytanie. Czy w oczach polskiej elity chłopi byli w ogóle ludźmi? O tej najliczniejszej i najważniejszej części społeczeństwa pisano: bydło, psy, chodzące rzeczy.
Dziś nadal mówi się o rzekomym przywiązaniu chłopów do ziemi, ich poddaństwie i dalece wyolbrzymionej krzywdzie. Kamil Janicki sprawnie rozprawia się z wizją sielankowej, dawnej polskiej wsi. Według niego radości prowincjonalnego życia były zarezerwowane tylko dla dziedzica i zarządcy jego majątku. Dla chłopów zostawała marna egzystencja bez perspektyw na przyszłość, a jedyną rzeczą, jaką mogli uczynić w takiej sytuacji, to po prostu zbiec.

Spis treści:

Prolog. Mózgi w kształcie pługów /9

I. Upodlenie. Jak polscy chłopi stracili swoje prawa?  /23

II. Zezwierzęcenie. Jak ludzie stali się bydłem? /63

III. Wyzysk. Na czym dokładnie polegała pańszczyzna?  /111

IV. Rozbój. Ile zdzierano z naszych przodków?  /144

V. Prawo bata. Przemoc i kara na wsi pańszczyźnianej /168

VI. Nadzór absolutny. Jak szlachta inwigilowała i ogłupiała poddanych? /203

VII. Karczma. Jak szlachta dla własnej korzyści rozpijała chłopów? /229

VIII. Cena za człowieka. Handel żywym towarem w Polsce szlacheckiej   /258

IX. Apogeum nędzy. Jak mieszkali i wyglądali chłopi pańszczyźniani?  /274

X. Opór. Długi cień pańszczyzny  /286

Uwagi o nowożytnych pieniądzach  /301

Uwaga o języku źródeł /303

Bibliografia  /305

Przypisy  /323