Panie Lutosławskie. Losy niezwykłych kobiet na tle historii dwóch stuleci

Autor: Tomasz Szymański

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 184

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 15,00 cm x 21,00 cm

Sofia Casanova Lutosławska wprowadziła do historii rodu element międzynarodowy. Z mężem porozumiewała się po hiszpańsku, polskiego uczyła się z trzynastozgłoskowego poematu Mickiewicza (który nawet dzisiejszej młodzieży nastręcza problemy w odszyfrowaniu niektórych słów), a w Drozdowie z rodziną Lutosławskich mogła początkowo porozumieć się wyłącznie w języku francuskim. Poślubiła polskiego szlachcica z dalekiej północy, z kraju, którego nie było na mapie, według paszportu – obywatela Rosji. Ówczesna Europa w pigułce.

Maria Lutosławska w dworze zwanym Górnym założyła przychodnię, w której udzielała porad i leczyła. Nie brała za to żadnych pieniędzy, a zgłosić mógł się każdy. Sama sporządzała lekarstwa, również wręczane za darmo. Miała własny ambulans zaprzężony w konie, którym udawała się do najbardziej potrzebujących. Dawała tym piękny przykład traktowania wysokiej pozycji społecznej i zawodu jako misji. [...] Witold, który od pomocy matce przy lekach zawsze wolał grę na fortepianie, jej zawdzięczał pierwsze kroki w muzyce.

Powieść Izabelli Lutosławskiej „Córka” miała sprzedaż bestsellerową, a twórczość autorki porównywano z prozą Zofii Nałkowskiej, Jerzego Andrzejewskiego, a nawet giganta powieści francuskiej Honoriusza Balzaka. Józef Jankowski określił nawet „Córkę” mianem „najlepszej polskiej powieści XX wieku”, pisał: „Uważam Córkę za najlepszą polską powieść XX stulecia, za dzieło, które pozostanie w literaturze jako świadectwo wysokiego poczucia moralnego tradycji rodowej”. Dla nas współczesnych to zdumiewające. Ilu Polaków zna tę powieść? Pół wieku PRL sprawiło, że zapomnieliśmy sporą część przedwojennego dziedzictwa (fragmenty książki).

Spis treści:

Przedmowa /5

Słowem wstępu  /9

Rozdział I. Dwie Matki-Polki  /15

Gdyby nie kobieta... /15

Maria /17

Paulina 21

Rozdział II. Artystka słowa i patriotka dwóch ojczyzn  /35

Miłość od pierwszego wejrzenia i trudne małżeństwo /35

Świadectwo o historii tragicznego stulecia /48

Twórczość typowana do literackiego Nobla /59

Rozdział III. Doktor Lutosławska – lekarka, społeczniczka i matka geniusza  /75

Zurych, Londyn, Drozdowo /75

Piętno rewolucji /80

Zaangażowanie obywatelskie i troska o dzieci /83

Rozdział IV. Córka  /89

Początki /89

II Rzeczpospolita, czyli czas najlepszy  /92

Wojna, emigracja, czyli czas smutku /108

Rozdział V. „Na szali leży tak szalone szczęście”  /119

Miłość od pierwszego wejrzenia i udane małżeństwo /119

Kobieta i wichry historii /121

Rozdział VI. Grande dame Narodowej Demokracji  /133

Małżeństwo w cieniu Cytadeli /133

Świadectwo o przyjacielu /136

Obrona rodu Lutosławskich /139

Rozdział VII. Kontemplacja i pomoc bliźnim  /147

Nena /147

Powstanie /150

Zakon /154

Rozdział VIII. Kustosz rodzinnej pamięci  /161

Korzenie /161

Pamięć /164

Zakończenie /169

Bibliografia /171