Pamięć w kolorze sepii. Kolekcja fotografii z okresu Powstania Styczniowego w Zbiorach Muzeum Niepodległości w Warszawie

Muzeum Niepodległości w Warszawie, zgodnie ze swymi zadaniami statutowymi, kolekcjonuje zabytki i pamiątki związane z historią narodu i państwa polskiego w jego granicach historycznych.

Do zbiorów trafiają eksponaty ilustrujące polskie dążenia do niepodległości, od Insurekcji Kościuszkowskiej po czasy współczesne. Najwięcej udaje się pozyskać dzięki ofiarności osób prywatnych.

Liczną grupę stanowią obiekty związane ze zrywem niepodległościowym 1863 roku, wśród nich niezwykle cenne fotografie z epoki.

Kolekcja obejmuje ponad 400 zdjęć i jest wciąż rozwijana. Zbiór charakteryzuje się szerokim zasięgiem tematycznym, a także bogatą reprezentacją zakładów fotograficznych (50), zarówno polskich, jak i zagranicznych. Przeważają fotografie w formacie wizytowym (carte de visite). Są także zdjęcia gabinetowe (cabinet portrait) i większego formatu (tableau, portret zbiorowy). Większość to podobizny członków i dowódców oddziałów powstańczych, uczestników manifestacji patriotycznych, zesłańców syberyjskich, zdjęcia przedstawiające sceny bitewne, różne kompozycje pamiątkowe oraz tableau z wizerunkami uczestników powstania.

Część fotografii została przefotografowana, są to często pamiątkowe reprodukcje z litografii lub drzeworytów zamieszczanych w ilustrowanych czasopismach zachodnich. Ta wyjątkowo wartościowa kolekcja nie doczekała się jak dotąd osobnego opracowania. Niniejsza publikacja stara się wypełnić tę lukę.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Tadeusz Skoczek - Fotografia w zbiorach Muzeum Niepodległości na tle strategii działania /7

Lech Lechowicz - Fotografia w sprawie narodowej /13

Marzena Jaworska - Pamięć w kolorze sepii. Kolekcja fotografii z okresu Powstania Styczniowego w zbiorach Muzeum Niepodległości w Warszawie  /25

I. Okres przedpowstaniowy. Lata 1861-1862  /51

1. Manifestacje patriotyczno-religijne, dramatyczne wydarzenia  roku 1861 i 1862  /52

2. Pięciu Poległych /59

3. Członkowie Delegacji Miejskiej do namiestnika carskiego generała Michiła Gorczakowa /65

II. Fotografia portretowa  /73

1. Portret indywidualny /74

2. Portret grupowy /210

3. Zesłańcy syberyjscy z guberni permskiej /230

III. Sceny historyczne i bitewne /245

IV. Pamięć /271

1. Fotograficzne tableau /272

2. Obrazek pamiątkowy, kompozycja alegoryczna, ilustracja satyryczna z epoki  /283

3. Fotoreprodukcja dzieła sztuki /289

V. Noty o wybranych fotografach i zakładach fotograficznych  /298

VI. Bibliografia  /320

VII. Indeks osobowy /325