Oficer - urzędnik - dworzanin. Kariery szlachty śląskiej w państwie pruskim (1740-1806)

Autorka: Małgorzata Konopnicka

Rok wydania: 2014

Liczba stron: 408

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

"Specyfikę śląskiej prowincji w kwestiach wojskowych określała jej niezależność od władzy VI departamentu Generalnego Dyrektorium. Prowincja posiadała odrębnego ministra do spraw Śląska, który był odpowiedzialny również za sprawy armii. W chwili ataku pruskiego na Śląsk w 1740 r., jeszcze przed ukonstytuowaniem pruskich organów administracji prowincjonalnej najwyższą władzę wojskową na okupowanych terenach sprawował Generalny Komisariat Wojenny. Podlegał on bezpośrednio królowi. Początkowo miał pełnić funkcję intendentury wojskowej, najwyższej pruskiej władzy na okupowanych terenach, z czasem, w miarę zajmowania śląskiej prowincji przez wojsko pruskie, przejął również funkcje administracji tymczasowej. [...] Generalny Komisariat Wojenny był odpowiedzialny w pierwszej kolejności za zaopatrzenie armii, następnie za magazyny i transport żywności oraz kasy wojenne. 

(fragment Rozdziału I, Rozwój i organizacja królewskiej armii staropruskiej, Administracja wojskowa prowincji śląskiej, s.19)

Spis treści:

Wstęp  /5

Rozdział I. Obszary aktywności publicznej szlachty w Królestwie Pruskim w XVIII w.  /19

Rozwój i organizacja królewskiej armii staropruskiej  /19

• Administracja wojskowa prowincji śląskiej  /19
• Armia fryderycjańska na Śląsku. Liczebność i organizacja wojsk  /33

Szlachta w pruskim korpusie oficerskim  /41

Struktury organizacyjne administracji fryderycjańskiej w XVIII w.  /51

• Organizacja administracji i sądownictwa na Śląsku po 1740 r.  /57

Narodziny i rozwój "preussisches Beamtenthum", udział szlachty w administracji  /69

Specyfika dworu brandenbursko-pruskiego  /78

• Geneza, kształtowanie i typologia urzędów dworskich  /87
• Podniesienia do stanu wyższego jako elementu monarszej polityki personalnej  /93

Obecność szlachty pruskiej na dworze  /97

Rozdział II. Szlachcic śląski w służbie wojskowej  /101

Feldmarszałkowie i generałowie ze Śląska  /101

Szlachta śląska wśród oficerów /128

Model kariery wojskowej  /142

• Oficerowie w świetle tablic wasalnych z drugiej połowy XVIII w. i na początku XX w. Kwantytatywny wymiar grupy  /142
• Czynnik ekonomiczny w wyborze kariery wojskowej  /148
• Motywy pozaekonomiczne  /159
• Przebieg kariery wojskowej  /163
• Nobilitacje oficerów śląskich  /184
• Wynagrodzenia dodatkowe: prebendy, dobra ziemskie, ordery  /192
• Wpływ kariery wojskowej na życie osobiste  /198
• Oficer w służbie cywilnej  /203

Rozdział III. Szlachta śląska w strukturach administracyjno-sądowych prowincji  /211

Szlachta w administracji państwowej prowincji. Skład osobowy kamer wojenno-dominalnych  /211

Szlachta w śląskich sądach głównych  /223

Szlachta w administracji lokalnej  /237

Model kariery urzędniczej  /250

• Okoliczności warunkujące karierę urzędniczą  /252
• Przebieg kariery urzędniczej  /265
• Urzędnicze kariery szlachty śląskiej poza prowincją  /278
• Wynagrodzenie i dodatkowe korzyści płynące z kariery urzędniczej  /283
• Zjawiska negatywne towarzyszące karierze urzędniczej  /290

Rozdział IV. Szlachcic śląski w kręgu dworu pruskiego  /297

Szlachta śląska na dworze pruskim. Rzeczywiste urzędy dworskie  /297

Wyznaczniki lokalnego prestiżu. Dziedziczne urzędy dworskie na Śląsku  /307

Udział szlachty śląskiej w dworskich gremiach administracji centralnej  /317

Podniesienia do stanu wyższego szlachty śląskiej. Nowi śląscy książęta, hrabiowie i baronowie  /324

Śląska szlachta dworska  /331

Zakończenie  /343

Aneks  /349

Bibliografia  /454

Wykaz skrótów  /383

Indeks osobowy  /385

Spis tabel i ilustracji  /399

Zusammenfassung  /403