Obrzędy rodzinne Słowian

Autor: Rafał Merski

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 300

Okładka: miękka

Format: 15,0 cm x 21,0 cm

Tematem niniejszej pracy są obrzędy rodzinne Słowian. Ta część praktyk religijnych stanowi jeden z fundamentów słowiańskiej kultury. Obrzędowość rodzinna celebruje momenty szczególne, przełomowe w życiu człowieka, stanowiąc rytualne przejście z jednego stanu w drugi. Dotyczy to każdego z obrzędów. Całość tej części kultury duchowej Słowian skupiona jest w istocie Rodu. Ród tworzą wszyscy członkowie rodziny: ci, którzy już umarli, żyjący, a także ci, którzy dopiero co przyszli na ten świat lub mają się narodzić. Duchy przodków często są gośćmi wzywanymi do udziału w obrzędach rodowych i mają bezpośredni wpływ na uczestników uroczystości. Poszczególne praktyki rytualne pokazują, jak bardzo świat duchów przodków przenika się z rzeczywistością żyjących.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /7

1. OGIEŃ   /9

2. RODZANICE  /29

Boginie wyznaczające los dziecka po jego narodzeniu  /30

Rodzanice /30

Inne materiały etnograficzne  /34

Zabiegi ułatwiające poród  /37

Wierzenia i zabiegi związane z łożyskiem  /43

Wierzenia i praktyki związane położeniem dziecka na ziemi  /49

Zagrożenia dla matki i dziecka  /57

Pierwsza kąpiel dziecka  /73

Wylewanie wody po kąpieli dziecka  /77

Materiały uzupełniające  /97

Oczyszczenie matki i dziecka, przyjęcie do wspólnoty rodowej /98

Dziecko a duchy przodków  /107

Rytualna uczta  /113

3. POSTRZYŻYNY  /125

4. KOSOPLECINY  /141

5. SWAĆBA  /147

1. Ogień  /149

2. Woda  /151

3. Dzieża  /152

4. Korowaj  /153

5. Weselne drzewko  /154

6. Stół  /158

7. Święty kąt, próg /159

8. Kłosy i ziarno  /161

9. Błogosławieństwo ze strony zmarłych członków rodu  /161

10. Kożuch w obrzędzie weselnym /162

11. Rozpleciny  /162

Ad. 1. Ogień  /166

Ad. 2. Woda  /168

Ad. 3. Dzieża  /170

Ad. 4. Stół  /172

Ad. 5. Drzewko weselne  /174

Ad. 6. Korowaj  /176

Ad. 7. Ziarno /180

Ad. 8. Kożuch  /182

Swaćba a duchy przodków  /185

6. OBRZĘDY POGRZEBOWE  /189

Część pierwsza, kroniki  /191

Obyczaje Słowian ruskich w świetle „Powieści dorocznej”  /192

Część druga, materiały archeologiczne  /197

Obrzędy pogrzebowe pogańskich Czeremisów  /204

Część trzecia, obrzędy pogrzebowe w świetle źródeł etnograficznych  /212

Praktyki związane ze śmiercią  /212

Dary składane do trumny i grobu  /214

Uderzanie trumną o próg  /218

Znaczenie i właściwości wody w obrzędach pogrzebowych  /220

Praktyki mające na celu uniemożliwienie powrotu duszy do domu  /226

Wierzenia związane z przebywaniem duszy po śmierci wśród ludzi żyjących  /229

Śmierć człowieka przed ślubem  /238

Uczta pogrzebowa Tryzna-Stypa  /244

Pominki  /249

Dodatek, ciekawe teksty  /252

7. REINKARNACJA  /255

Przykłady legend  /271

Bibliografia /289

Pozycje zwarte  /289

Czasopisma  /299