O powinnościach żołnierskich - Tomy I - IV - komplet

Redakcja: Andrzej Drzewiecki (Tom I, Tom III) Mariusz Kardas (Tom II, IV)

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 401 + 533   + 513  + 233

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm 

Powinności żołnierskie uczyniliśmy przedmiotem debaty na obecnym XIII Ogólnopolskim Forum Historyków Wojskowości. Tom I, który oddajemy do rąk czytelnika opatrzyliśmy podtytułem Na fundamencie historii i tradycji, aby dać wyraz przekonaniu, że historia wojskowości jest mocno osadzona na dwóch filarach: historii i tradycji. O tym, że środowisko historyków wojskowości chce zabrać głos w ważnej, naszym zdaniem, sprawie dotyczącej „powinności żołnierskich” zdecydowano w 2014 roku w Rzeszowie, gdy kończyły się obrady XII Forum i inicjatywę zorganizowania kolejnego spotkania przekazano delegacji Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte. Myśl przewodnia obecnego Forum zrodziła się pod wpływem debaty rzeszowskiej, podczas której wyartykułowano, że brakuje w polskiej historii wojskowej wyrazistego głosu, odnoszącego się wprost do żołnierza. Sprawa wydaje się oczywista – zawarta jest w pytaniu: czym są żołnierskie powinności? Odpowiedź na nie prowokuje kolejne pytania: z jakim żołnierzem mieliśmy do czynienia w przeszłości, jak go kształtowano (wychowywano) i jakiego żołnierza potrzebujemy dziś, by sprostał wyzwaniom współczesnego pola walki i zapewnił bezpieczny byt Rzeczypospolitej.

(fragment Wstępu, Tom I)

Spis treści Tomu I:

Wstęp  /5

Andrzej Aksamitowski - Wielcy ludzie antyku a powinności żołnierskie /9

Jerzy Prochwicz - Cnota męstwa na przestrzeni dziejów /30

Tadeusz Grabarczyk - Wojska pieniężne w XV-wiecznej Polsce, a powinność żołnierska  /51

Andrzej Niewiński - Jakie powinności w sytuacji niewoli militarnej spoczywały na jeńcu i na jego otoczeniu? Wybrane aspekty jeniectwa w późnym średniowieczu w Polsce /66

Aleksander Bołdyrew - Między koniecznością a powinnością. Motywacje podejmowania służby XVI-wiecznej zaciężnej armii koronnej /87

Karol Olejnik - Specyfikacja ustrojowa i społeczna Rzeczypospolitej a wojskowe obowiązki szlachty  /100

Urszula Świderska-Włodarczyk - Szlacheckie powinności żołnierskie w świetle staropolskich zwierciadeł z XVI i XVII wieku  /114

Grzegorz Słowik - Powinności żołnierskie w świetle wybranych XVII-wiecznych pamiętników z epoki Wazów  /134

Dariusz Kupisz - Powinności żołnierzy wystawionych przez sejmiki ziemskie w Koronie w XVII wieku - oczekiwania społeczne a rzeczywistość  /152

Tomasz Ciesielski - Obowiązki i prawa szeregowców autoramentu cudzoziemskiego armii koronnej i litewskiej w świetle artykułów wojskowych (wojennych) oraz regulaminów z lat 1717-1764  /171

Tadeusz Srogosz - Między ideałem prawego rycerza a wizją apokalipsy wojennej w Rzeczypospolitej w XVII wieku  /198

Andrzej Makowski - Tożsamość Polskiej Marynarki Wojennej na tle żołnierskich powinności  /210

Wojciech Włodarkiewicz - Żołnierskie powinności w procesie wychowania i kształcenia w szkole rycerskiej  /224

Monika Chojnacka - Bohaterstwo czy żołnierski obowiązek. Obraz żołnierzy polskich w dziejach oręża polskiego Mariana Kukiela  /244

Andrzej Drzewiecki - Motyw powinności żołnierskich w pieśniach polskich  /253

Adam Suchoński - Problem powinności żołnierskich w świetle wybranych polskich podręczników do nauczania historii  /274

Janusz Odziemkowski - Budowa etosu służby w Wojsku Polskim doby wojen o niepodległość i granice 1918-1920  /280

Lech Wyszczelski - Model osobowy oficera II Rzeczpospolitej  /296

Aleksandra Skrabacz - Kształtowanie cnót - powinności żołnierskich w okresie II RP  /314

Barbara Kubis - Żołnierski etos w świadomości polskiego społeczeństwa okresu międzwojennego w zapisie autobiograficznym  /323

Dariusz Radziwiłłowicz - Kształtowanie etosu żołnierza Polaka w Błękitnej Armii oraz z podległych jej oddziałach na Syberii  /342

Andrzej Olejko - W dobrych zawodach wystąpiłem, bieg ukończyłem, wiarę ustrzegłem. The Few... spojrzenie na dokonania wojenne i losy powojenne wybranych oficerów Polskich Sił Powietrznych Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie zapisane w nieznanych dokumentach fundacji charytatywnej Stowarzyszenia Lotników Polskich w Londynie /361

Spis treści Tomu II:

Wstęp  /7

Adam Buława - Indywidualne konsekwencje zaangażowania dowódców oddziałów powstańczych w zryw narodowowyzwoleńczy 1863-1864 r.  /10

Karol Jadczyk - Nieetyczne postawy wybranych naczelników partii partyzanckich powstania styczniowego 1863-1864 r.  i ich konsekwencje /35

Janusz Karwat - Cudzoziemcy w powstaniu wielkopolskim 1918/1919. Casus Paula Krenza  /56

Agnieszka Jędrzejewska - Zaszczytny obowiązek czy przykra powinność. Ochotnicy w szeregach Legionów Polskich w latach 1914-1916  /86

Jan Snopko - Kryzys "dymisyjny" w Legionach Polskich (lipiec-listopad 1916)  /102

Waldemar Rezner - Marsz szwadronu ułanów rotmistrza Konstantego Pliskowskiego z Odessy do Bobrujska. Z dziejów powinności żołnierskiej  /115

Paweł Borek - Przeciwko przysiędze. Udział żołnierzy 35 pułku piechoty w "powstaniu zamojskim" 1918 r. jako przykład komunistycznej dywersji wobec odradzającej się Polski  /137

Zdzisław Cutter - Saperzy polscy w służbie społeczeństwa okresu międzywojennego  /156

Piotr Dobrowolski - Bibliotekarz wojskowy jako osoba kształtująca ducha żołnierskiego w latach 1918-1939  /167

Adam A. Ostanek - Wojsko Polskie a zagrożenia bezpieczeństwa wewnętrznego na przykładzie sytuacji w Małopolsce Wschodniej w latach 1921-1939  /183

Halina Łach - Powinności czy obowiązek (rozkaz) ochrony granicy państwowej przez żołnierzy KOP  /208

Małgorzata Wiśniewska - Przygotowanie młodzieży w szeregach Związku Strzeleckiego do wypełniania powinności żołnierskich /222

Aneta Niewęgłowska - Realizacja powinności żołnierskich przez członków organizacji zrzeszonych w Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny  /239

Jan Szkudliński - Spory o kapitulację w kampanii polskiej 1939 r. na wybranych przykładach  /257

Artur Wodzyński - Małoletni żołnierze Wojska Polskiego podczas kampanii 1939 roku w świetle wybranych źródeł  /265

Zygmunt Matuszak - Dowodzenie związkami taktycznymi PSZ w działaniach bojowych w latach 1940-1945 (wybrane problemy)  /278

Józef Smoliński - Władze wojskowe i wyżsi dowódcy Wojska Polskiego wobec klęski Francji w czerwcu 1940 roku  /295

Janusz Zuziak - Wychowanie patriotyczne i obywatelskie w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie w latach II wojny światowej  /312

Piotr Semków - Kształcenie żołnierza-obywatela w opinni Stanisława Sosabowskiego  /329

Rafał Roguski - Dyscyplina i bezpieczeństwo w jednostkach etapowych Armii Polskiej na Wschodzie w latach 1942-1943  /340

Danuta Kisielewicz - O powinnościach żołnierskich w warunkach niewoli niemieckiej podczas II wojny światowej  /354

Maryla Fałdowska - Powinności moralne żołnierzy Wojska Polskiego w niewoli radzieckiej (1939-1941)  /375

Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk - Cnoty żołnierza konspiracji - sposoby kształtowania morale członków i członkiń SZP-ZWZ-AK w latach 1939-1945  /400

Ewelina W. Klimczak - "Tajemnica warunkuje powodzenie". O zasadach pracy konspiracyjnej i obowiązkach żołnierzy wywiadu ZWZ-AK (1939-1945) w świetle materiałów szkoleniowych i wspomnień byłych działaczy  /413

Tomasz Matuszak - Płk. pil. bal. Aleksander Wańkowicz - dowódca 1. pułku aeronautycznego i jego udział w Bitwie Warszawskiej  /435

Maciej Sobieraj - Powinność żołnierska kpt. mw. Jana W. Sobieraja - obrońcy Kępy Oksywskiej, jeńca oflagów  /455

Włodzimierz Nowak - Żołnierska powinność generała Kazimierza Glabisza (1893-1981) w sporcie  /480

Maciej Hubka - Julian Ajzenman ps. Lew. Od Gwardii Ludowej po Urząd Bezpieczeństwa Publicznego  /501

Krzysztof Nowacki - Generał brygady Stanisłw Daniluk-Daniłowski (1896-1955). Żołnierz trzech armii /523

Spis treści Tomu III:

Wstęp  /7

Wiesław B. Łach - Wpływ ceremoniału wojskowego na kształtowanie postaw patriotycznych żołnierzy Wojska Polskiego i ich integrację ze społeczeństwem  /13

Stanisław Czerep - Uchylanie się od poboru i dezercja z Armii Rosyjskiej od końca XIX do zakończenia I wojny światowej  /29

Grzegorz Kała - Wszyscy jesteśmy żołnierzami Polski. Obywatelskie powinności na gruncie spraw wojskowych i obrony państwa w propagandzie Obozu Zjednoczenia Narodowego  /44

Juliusz S. Tym - Model powinności żołnierskich w procesie szkolenia kawalerii II Rzeczypospolitej i jego wojenna weryfikacja /57

Ewa Kowalska - Powinności oficerskie a jeniecka rzeczywistość obozowa lat 1939-40 w świetle korespondencji z obozów specjalnych NKWD  /74

Konrad A. Czernielewski - Żołnierz-obywatel. Wizje a realia Wojska Polskiego 1918-1939. Zarys zagadnienia  /88

Zdzisław Jagiełło - Powinności ordynansa - żołnierza WP w latach 1918-1939. Uwarunkowania - mity i legendy  /109

Jakub Żak - Wracać czy nie wracać? Żołnierze 2. Korpusu Polskiego wobec powojennej rzeczywistości  /128

Krzysztof Łabędź - Wybrane uwarunkowania polityczne funkcjonowania sił zbrojnych  /149

Witold Jarno - Dyscyplina w wojsku polskim w II połowie lat 40. XX wieku  /163

Małgorzata Świder - "Moskiewski pachołek" versus "polski patriota". Niepubliczne opinie o generale Wojciechu Jaruzelskim z lat 1981-1982  /186

Sławomir Sadowski - System indoktrynacji politycznej żołnierzy LWP  /208

Jerzy Będźmirowski - Morale, dyscyplina i profesjonalizm oficerów Polskiej Marynarki Wojennej - absolwentów radzieckich morskich uczelni wojskowych  /235

Robert Pietrygała - Wojska inżynieryjno-saperskie Śląskiego Okręgu Wojskowego w służbie na rzecz gospodarki narodowej w latach 1945-1956  /264

Jerzy Przybylski - Kilka refleksji o "szkoleiu rekruckim" w Marynarce Wojennej w latach 50-tych z perspektywy osobistych doświadczeń  /273

Robert Rybak - Retoryka generała armii Wojciecha Jaruzelskiego w przemówieniach do żołnierzy jako element kształtowania świadomości żołnierskiej w ostatniej dekadzie trwania Układu Warszawskiego  /295

Janusz Oszytko - Zarys wojennych i powojennych losów absolwenta Szkoły Podchorążych Rezerwy Marynarki Wojennej w Okehampton - Walentego Zygmunta Milenuszkina (1921-1989) i jego najbliższej rodziny w świetle zachowanych akt i kartotek organów bezpieczeństwa PRL  /326

Tomasz Neubauer - Dokonania naukowo-dydaktyczne kmdr. dr. hab. inż. Jerzego Kulisia, prod. nadzw. AMW  /353

Henryk Ćwięk - Major Jerzy Sosnowski w służnie niepodległej Polski  /363

Joanna Raftopulos, Mateusz Jasik - Warsztaty edukacyjne do wystawy czasowej "Żołnierska dola. Życie codzienne żołnierzy w czasie II wojny światowej" zorganizowanej przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku  /376

Anna Pastorek - Budowanie morale załóg holenderskich okrętów wojennych w czasie drugiej wojny z Anglią w latach 1665-1667 /381

Maciej Franz - O powinnościach członków  X Mas Flottiglia i gdzie one ich doprowadziły  /394

Paweł Korzeniowski - Charakterystyka alianckich sił lądowych biorących udział w desancie na Półwyspie Gallipoli 25 kwietnia 1915 roku /413

Krzysztof Mroczkowski - Operacja "Dragon Rouge / Noir" - etos dowódczy  /431

Piotr Derengowski - Kwalifikacje oficerów U.S. Colored Troops (USCT) w czasie wojny secesyjnej w świetle sprawozdań komisji egzaminacyjnej z St. Louis (Missouri) 1863-1865  /445

Łukasz M. Nadolski - Esprit de Corps sił obronnych Izraela w bliskowschodnich konfliktach zbrojnych  /461

Paweł Piwoński - Major Herbert George Brackley - postawa oficera-instruktora w pokojowych misjach wojskowych w Japonii po I wś. /482

Piotr Olender - Powinności wojskowe w Cesarskiej Armii Chińskiej w drugiej połowie XIX wieku  /493

Spis treści Tomu IV:

Wstęp  /5

Część I. Sesja plenarna (oprac.A. Drzewiecki)  /9

Karol Olejnik - Motywy towarzyszące wykonywaniu powinności wojskowych  /14

Adam Suchoński - Problem tak zwanych "żołnierzy wyklętych" ze współczesnej perspektywy  /24

Danuta Kisielewicz - Być żołnierzem w niewoli  /31

Andrzej Makowski - Zachowanie tradycji Polskiej Marynarki Wojennej powinnością żołnierską kolejnych pokoleń  /47

Stanisław Zarychta - Dowódca na współczesnym polu walki, relacje oficer - społeczeństwo na przykładzie Centrum Operacji Morskich /54

Waldemar Rezmer - Historia i współczesność ogólnopolskiego Formum Historyków Wojskowych (Wojskowości)  /77

Tadeusz Panecki - Historycy wojskowi w środowisku międzynarodowym. Miejsce i rola Międzynarodowej Komisji Wojskowej (Commission Internationale d`Histoire Militaire - CIHM) w upowszechnianiu polskich dziejów militarnych /85

Część II. Obrady w zespołach problemowych  /94

Panel 1. "Powinności żołnierskie"  w zwierciadle historii (opr. M. Chojnacka)  /94

Panel 2. "Dowodzić, to znaczy szukać zwycięstwa" - o kadrze dowódczej i nie tylko, której powierzono żołnierski los (opr. G. Kała)  /108

Panel 3. "Wojsko nic innego nie jest tylko wyciągnięta siła obronna i porządna z ogólnej siły narodu{ (opr. M. Kardas)  /125

Panel 4. O "powinnościach żołnierskich" z perspektywy współczesnych wyzwań i oczekiwań oraz koncepcji "patriotyzmu jutra" (opr. A. Drzewiecki)  /151

Część III. Oni też wypowiedzieli się w kwestii "powinności żołnierskich"  /175

Łukasz Różycki - O powinnościach żołnierza bizantyńskiego - w świetle traktatów wojskowych /175

Marek Dutkiewicz - Wojna i medycyna. O lekarzach Legionów Polskich  /196

Tomasz Gliniecki - Tworzenie i dekompozycja wzorców osobowych żołnierzy - bohaterów Armii Czerwonej w powojennej Polsce na przykładzie Enrique Vilara  /213