Nowiny Lubelskie z marca 1569 roku. Źródło do dziejów sejmu unii lubelskiej

Opracowanie: Piotr Dymnel, Henryk Gmiterek

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 102

Okładka: twarda

Format: 23,5 cm x 32,00 cm

Z okazji 450. rocznicy zawarcia unii lubelskiej Archiwum Państwowe w Lublinie wydało ,,Nowiny Lubelskie”, relację z obrad sejmu lubelskiego w pierwszych dniach marca 1569 r.

Przechowywane w Archiwum Państwowym w Lublinie Nowiny lubelskie to jedno z najcenniejszych źródeł do dziejów sejmu lubelskiego z 1569 r. Nowiny to pisana na bieżąco relacja z obrad toczących się na początku marca 1569 r., czyli w czasie, gdy większość posłów litewskich opuściła Lublin, niezadowolona z warunków unii stawianych przez stronę polską. Tytuł tego dwudziestostronicowego opisu zdarzeń sejmowych pochodzi od pierwszych słów relacji, jej autorem jest najprawdopodobniej Maciej Sawicki, ówczesny pisarz litewski i starosta mielnicki, a odbiorcą kanclerz litewski i wojewoda wileński Mikołaj Radziwiłł ,,Rudy”.

Okrągła rocznica zawarcia unii lubelskiej przypadająca w 2019 r. skłoniła Archiwum Państwowe w Lublinie do wydania Nowin drukiem, w postaci faksymilowej edycji. Wstęp do niej przygotowali Henryk Gmiterek i Piotr Dymmel. Pierwszy z autorów omówił okoliczności powstania Nowin oraz ich treść. H. Gmiterek przygotował także tekst źródła do druku. Natomiast P. Dymmel przedstawił dzieje i postać zewnętrzną rękopisu. Tą zasadniczą część edycji kończy faksymilowe wydanie Nowin. W publikacji czytelnik znajdzie ponadto faksymile artykułu Kazimierza Pułaskiego z 1908 r., poświęconego Nowinom lubelskim oraz cyfrową kopię opinii o ich rękopisie, sporządzoną przez Stanisława Ptaszyckiego w 1925 r.

Publikacja została sfinansowana przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych w Warszawie.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp.  /9

Henryk Gmiterek

 I. "Boć na biednej kokoszy jastrzębia będą zaprawować. "Nowiny lubelskie" z marca 1569 roku - okoliczności powstania i zawartość  /19

Piotr Dymmel

II. Rękopis Archiwum Państwowego w Lublinie - postać i dzieje  /35

III. Zasady edycji   /37

"Nowiny lubelskie". Edycja tekstu  /49

Bibliografia  /51

Summary  /55

Faksymilia  /57

"Nowiny lubelskie". Rękopis Archiwum Państwowego w Lublinie   /81

Kazimierz Pułaski. Nowiny Lubelskie, fragment ze sprawozdań z Sejmu Unii 1569  .99

Stanisław Ptaszycki, [Rękopis p.t. Nowiny Lubelskie. Opinia]