Mikołaj Kopernik Środowisko społeczne, pochodzenie i młodość

Autor: Krzysztof Mikulski

Rok wydania: 2015

Ilość stron: 450

Oprawa: twarda

Format: 15,5 cm x 22,0 cm

Wybitny historyk francuski Fernand Braudel w swoich pracach o Morzu Śródziemnym stwierdził, że dla zrozumienia działań nawet pojedynczego człowieka konieczny jest szeroki kontekst, jaki tworzą przestrzeń i środowisko społeczne, w którym toczy swoje życie główny bohater. Dla Braudela Filip II, król Hiszpanii, stał się więc tylko pretekstem do analizy całej cywilizacji Morza Śródziemnego w jego czasach. W prezentowanej książce autor posługuje się metodą Braudela, ale odnosi ją do Mikołaja Kopernika – uczonego. Jego biografia pozostaje na marginesie tych rozważań – zdecydowanie ciekawszy dla autora jest bowiem ów kontekst przestrzenny i społeczny, który musiał w jakiejś mierze kształtować osobowość Mikołaja Kopernika i jego horyzonty intelektualne. Kontekst ten tworzą biogramy toruńskich rodzin spokrewnionych i spowinowaconych z astronomem oraz zupełnie odmienna od dotychczas prezentowanych genealogia rodziny Koperników. Autor przedstawia też nowe ustalenia dotyczące pierwszego, toruńskiego okresu życia Mikołaja Kopernika.

Spis treści:

Wstęp JM Rekora  /9

Zamiast wstępu  /11

Rozdział I. Środowisko społeczne: Toruń i jego patrycjat kupiecki  /17

1. Początki toruńskiego handlu dalekosiężnego  /17

2. Patrycjat toruński  /21

3. Toruńskie emporium handlowe w XIV w.  /25

4. Wojny polsko-krzyżackie i kryzys w handlu toruńskim  /46

5. Toruń w czasach Mikołaja Kopernika  /51

6. Frekwencja torunian na studiach uniwersyteckich i ich kariery duchowne w kapitule warmińskiej i chełmińskiej  /58

A. Studia uniwersyteckie torunian w latach 1366-1525  /58

B. Kapituła warmińska  /65

C. Kapituła chełmińska  /70

D. Przyczyny awansu  /75

Rozdział II. Rodzina matki - Watzenrode  /79

1. Pochodzenie rodziny Watzenrode  /79

2. Watzenrodowie na Śląsku  /82

3. Początki pobytu Watzenrodów  w Toruniu  /83

4. Fryderyk II i Jan I  /85

5. Albrecht I  /88

6. Albrecht II  /91

7. Fryderyk III i jego potomkowie  /97

8. Cezary  /106

9. Tylman  /107

10. Elżbieta  /109

11. Łukasz I   /110

12. Początki kariery Łukasza II i jego nieślubny syn Filip Teschner  /119

Rozdział III. Rodziny spokrewnione z Torunia   /129

1. Weke - rodzina praprababki macierzystej  /129

2. Rubit - rodzina praprababki macierzystej  /135

3. Reusse albo Russe - rodzina prababki macierzystej  /157

4. Putten, von - rodzina prababki macierzystej 157

5. Rusop - rodzina babki macierzystej  /177

Rozdział IV. Rodziny spowinowacone z Torunia  /191

1. Knoff - krewni matki  /191

2. Peckaw - wujowie i ciotki astronoma  /200

A. Potomstwo Gobila  /201

B. Potomstwo Tylmana (linia gdańska)  /204

C. Potomstwo Henryka   /206

3. Allen, von - wuj i rodzeństwo cioteczne astronoma  /213

A. Potomstwo Hermana I  /214

B. Gałąź po Gerhardzie I  /217

Rozdział V. Rodzina ojca - Kopernikowie  /253

1. Etymologia nazwiska  /253

2. Sołtysi z Koperników i Iławy na Śląsku  /258

3. Inni Kopernikowie na Śląsku i w Brandenburgii  /264

4. Kopernikowie w Krakowie, Olkuszu i Toruniu  /270

5. Jan Kopernik  /273

6. Koppersmedowie z Nysy  /276

7. Początki kariery Mikołaja Kopernika, ojca astronoma  /282

Rozdział VI. Między Śląśkiem, Krakowem i Toruniem  /285

1. Imigranci ze Śląska w Toruniu  /285

2. Związki Krakowa z Nysą i Toruniem  /290

3. Sweidniczerowie i ich związki z Toruniem  /296

A. Jan Sweidniczer  /296

B. Jerzy Swedniczer  /299

Rozdział VII. Młodość Mikołaja Kopernika - astronoma  /303

1. Przenosiny Mikołaja Kopernika do Torunia  /303

2. Czas i okoliczności małżeństwa Mikołaja Kopernika z Barbarą Watzenrode  /305

3. Dalsze losy Mikołaja Kopernika, ojca astronoma  /306

4. Matka i rodzeństwo astronoma  /309

5. Dom rodzinny Mikołaja Kopernika  /314

6. Chrzest i lata szkolne Mikołaja Kopernika  /321

7. Nauka w Chełmnie  /331

Podsumowanie i wnioski  /335

Bibliografia /349

Spis tablic i wykresów  /369

Aneks: tablice genealogiczne  /371

1. Wywód przodków Mikołaja Kopernika  /371

2. Watzenrode  /372

3. Wenke  /373

4. Rubit  /374

5. Reusse  /376

6. Putten, von  /377

7. Rusop  /378

8. Knoff  /379

9. Peckaw  /380

10. Allen, von, potomstwo Hermana  /381

11. Sołtysi z Koperników  i Iławy  /382

12. Kopernika (Koppersmed)  /383

Indeks geograficzny  /385

Indeks osobowy  /393

Zusammenfassung  /433