Metternich. Orędownik pokoju

Biografia Klemensa von Metternicha (1773-1859), dyplomaty i wieloletniego kanclerza Austrii, jednej z najważniejszych postaci Kongresu Wiedeńskiego i głównego architekta porządku politycznego, któremu kres przyniosła dopiero I wojna światowa.

Metternich urodził się w Koblencji, pochodził z nadreńskiej szlachty. Z myślą o karierze w dyplomacji studiował prawo w Strasburgu i Moguncji. W 1795 ożenił się z wnuczką ówczesnego kanclerza Austrii Wenzela Antona Kaunitza i zamieszkał w Wiedniu, co związało go z Austrią. Służbę dyplomatyczną rozpoczął w 1897 roku. Po misjach w Dreźnie i Berlinie został ambasadorem Austrii we Francji, potem ministrem spraw zagranicznych. Był jednym z głównych organizatorów Kongresu Wiedeńskiego, przyczynił się również do powstania Świętego Przymierza. W 1821 roku został kanclerzem Austrii. W czasie Wiosny Ludów uciekł do Londynu. Do Wiednia powrócił w 1851 roku, ale nie objął już żadnego stanowiska i nie odzyskał poprzedniej pozycji, choć nieoficjalnie doradzał cesarzowi i ministrom spraw zagranicznych.

Uznawany za jednego z najbardziej uzdolnionych i skutecznych polityków w XIX wieku, Metternich kierował się dyplomatycznym realizmem i hołdował zasadzie zachowania równowagi sił w Europie. Po upadku Napoleona dążył do przywrócenia ładu politycznego bez dominującego mocarstwa. Ukoronowaniem jego starań był Kongres Wiedeński. Przez całe dekady Metternich zawierał pragmatyczne – formalne lub nie – koalicje z innymi państwami i jednocześnie dbał, by sprzymierzone kraje nie urosły zanadto w siłę, a inne nie zostały zbytnio osłabione. Prowadził politykę utrzymującą rozdrobnienie Niemiec i Włoch, przez lata uniemożliwiał powstanie Rzeszy Niemieckiej. Aranżował polityczne małżeństwa władców. Z niezwykłym talentem wykorzystywał sprzeczne interesy innych państw dla wzmacniania Austrii, niekiedy przypisując jej rolę mediatora.

Obraz bohatera byłby niepełny bez wspomnienia o burzliwym życiu prywatnym i otoczeniu Metternicha. Franz Herre barwnie przedstawia młode lata przyszłego kanclerza, jego romanse oraz środowisko z którego się wywodził, czyli tracących znaczenie panów feudalnych gasnącego Cesarstwa.

Biografia jednego z najpotężniejszych i kontrowersyjnych polityków swoich czasów, którego ocena do dziś budzi emocje, to również interesujący obraz ścierających się prądów konserwatywnych z coraz silniejszymi dążeniami narodowościowymi i rewolucyjnymi.

Spis treści:

Koniec pewnego świata  /7

Początkujący dyplomata  /34

Ambasador w Paryżu  /60

Kompromisowy minister spraw zagranicznych  /90

Koalicja antynapoleońska  /121

Pokój dzięki równowadze  /169

Święte Przymierze  /224

System metternichowski  /261

Przerwana tama  /305

"Byłem ostoją porządku"  /346

Tablica chronologiczna  /372

Bibliografia  /375

Indeks osób  /387

Spis ilustracji  /398