Lud ognisty dawnej Rzeczypospolitej. Studia z dziejów artylerii polskiej XVII wieku

Autor: Marek Wagner

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 232

Okładka: miękka

Format: 15,5 cm x 21,5 cm

Publikacja zawiera zbiór 52 artykułów, dotyczących wybranych problemów z dziejów artylerii polskiej w XVII w. Zostały one uporządkowane w pięciu głównych kolumnach – pierwsza obejmuje zagadnienia związane z funkcjonowaniem urzędu generała artylerii koronnej, kolejna z problematyką personelu korpusu, następna opisuje działalność kilku arsenałów koronnych, czwarta przypomina wybrany sprzęt artyleryjski, a ostatnia analizuje taktykę artylerii polskiej w drugiej połowie XVII w.

Część artykułów posiada charakter szkiców i przyczynków naukowych, a część stanowi publikację materiałów źródłowych, niezbędnych przy analizie funkcjonowania korpusu artylerii koronnej. Kilka z tych artykułów zostało już opublikowanych, ale obecnie zostały one znacznie uzupełnione, podobnie jak zamieszczone tutaj biogramy oficerów i inżynierów artylerii polskiej.

Publikacja ma charakter popularnonaukowy, zawiera podstawowy aparat naukowy, a zatem źródła rękopiśmienne i drukowane oraz opracowania – ich opisy bibliograficzne podano w formie uproszczonej. Zastosowano skróty powszechnie przyjęte w krajowej literaturze historyczno-wojskowej, a zatem w odniesieniu do zasobów archiwalnych i bibliotecznych, także do materiałów drukowanych oraz podstawowej literatury historycznej.

Publikacja jest zaproszeniem do poznania historii polskiej artylerii w dobie panowania Jana III Sobieskiego i „rządów” generała Marcina Kątskiego, a jej głównym celem jest zachęcenie historyków do opracowania syntezy dziejów artylerii polskiej oraz naukowej biografii generała Kątskiego.

Spis treści:

Przedmowa  /7

Artykuły  /8

Personel korpusu  /8

Generałowie artylerii  /12

Paweł Grodzicki  /16

Mikołaj Arciszewski  /21

Marcin Kątski  /23

• Przeciw Vaubanowi  /24
• W kręgu przypuszczeń  ,31
• Generalskie gospodarstwo  /36
• Biblioteka i archiwum /43
• Artyleria  /44
• Fortyfikacje /44
• Małżonki generała  /47
• Rodzina generała  /49
• Siostrzeniec generała  /53
• Wydatki generała /55
• Generał i inwestycje /63
• Kłopoty generała  /66
• Memoriał generała  /69

Cejgwart artylerii /71

Cejgwart lwowski  /75

Cejgwart pruski  /75

Cejgwart okopowy  /84

Cejgwart w Neamt  /87

Cejgwart polny  /89

Edelman artylerii /91

Profos artylerii /83

Sztykjunkier artylerii /95

Puszkarz artylerii /96

Porucznik artylerii  /98

Uczony kapitan  /100

Inżynierowie artylerii /103

Dragoni artylerii  /108

Furmani artylerii  /117

Mundury artylerzystów  /121

Arsenały europejskie  /130

Schneider i arsenały  /135

Cekhauzy koronne  /138

"Komora zbrojna"  /147

Arsenał w Barze  /150

Dwa arsenały  /153

Arsenał w Pucku  /155

Arsenał w Stanisławowie  /159

Arsenał w Chocimiu  /161

Arsenał Warszawski w końcu XVII w.  /163

• Funkcje wojskowe  /181
• Funkcje administracyjno-finansowe /189
• Funkcje polityczne /191
• Funkcje mieszkalne  /194
• Funkcje muzealne  /196

Biała Cerkiew  /197

Strzelba miejska  /200

Armaty i cekhauzy  /202

Zbrojownia żółkiewska  /207

Nieznani ludwisarze  /211

"Kooperanci" arsenałów  /213

Lontownice i cyndruty  /215

Prochownie i młyny  /217

Laszki Królewskie  /220

Taktyka artylerii  /222

Na Zadnieprzu  /234

W Kudryńcach  /248

Pod Wiedniem  /250

Sprzymierzeńcy  /253

Zakończenie  /258

Wykaz ilustracji   /261

Wykaz skrótów  /262