Księstwa Rzeczpospolitej. Państwo magnackie jako region polityczny

Autor: Mariusz Kowalski

Rok wydania: 2013

Liczba stron: 396

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Uwagi - okładka i brzegi stron zabrudzone, delikatnie zagięte narożniki

Badania historyczne dotyczące statusu państw magnackich w ramach systemu ustrojowego Rzeczpospolitej Obojga Narodów, związanego z określeniem ich miejsca w krajobrazie geograficzno-politycznym.

Spis treści:

1. Wstęp /9

2. Perspektywa badawcza /13

2.1. Badania geograficzno-polityczne i ich historyczna perspektywa /13

2.2. Region polityczny jako element krajobrazu polityczno-geograficznego /25

2.3. Cel, założenia i hipotezy badawcze /37

3. Tradycje polityczno-administracyjnej terytorializacji w Królestwie Polskim i Wielkim Księstwie Litewskim przed Unią Lubelską /49

3.1. Rozbicie dzielnicowe Polski /49

3.2. Nowy status księstw piastowskich /51

3.3. Nowe księstwa lenne w Królestwie Polskim /55

3.4. Władze duchowne /56

3.5. Terytoria wielkich miast królewskich /59

3.6. Ruś Czerwona /61

3.7. Przejawy wzrostu statusu polskich możnowładców /68

3.8.Przywileje polskiej szlachty /75

3.9. Ustrój terytorialny Litwy i Rusi /79

3.10. Książęta a kniaziowie /86

3.11. Nowe księstwa i hrabstwa w ramach Wielkiego Księstwa Litewskiego /89

4. System władzy publicznej Rzeczpospolitej Obojga Narodów /95

4.1. Rzeczpospolita Obojga Narodów jako nowa przestrzeń polityczna /95

4.2. Władze centralne Rzeczpospolitej /100

4.3. Hetman /104

4.4. Zarząd terytorialny /108

4.5. Urząd starosty grodowego /111

4.6. Urzędy i godności ziemskie /112

4.7. Osłabienie władzy centralnej /113

4.8. Państwa magnackie jako ośrodki władzy /120

4.9. Próby reformy administracji publicznej Rzeczpospolitej w XVIII w. /124

5. Państwa magnackie w systemie politycznym Rzeczpospolitej Obojga Narodów /129

5.1. Status prawno-ustrojowy szlachcica i jego posiadłości /129

5.2. Księstwa alodialne /133

5.3. Ordynacje /162

5.4. Książęta litewsko-ruscy a książęta lenni Rzeczpospolitej /179

5.5. Księstwa duchowne /182

5.6. Hrabstwa i państwa /183

5.7. Inne formy państw magnackich /188

5.8. Złożoność państw magnackich /190

5.9. Związki dynastyczne magnatów /193

5.10. Starania magnatów o wzmocnienie instytucjonalnych i terytorialnych podstaw władzy /200

5.11. Państwa magnackie w oczach współczesnych /215

5.12. Organizacja państwa magnackiego na przykładzie Ordynacji Zamojskiej i księstw Radziwiłłów birżańskich /224

5.13. Cechy państwa magnackiego /244

6. Tradycje państw magnackich po rozbiorach /251

6.1. Nowe położenie państw magnackich /251

6.2. Szczególny status arystokracji i jej dóbr w czasach zaborów /255

6.3. Status arystokracji i jej posiadłości w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim /256

6.4. Polska arystokracja w Galicji /263

6.5. Posiadłości arystokratyczne o szczególnym statusie w zaborze pruskim /264

6.6. Terytoria miejskie /270

6.7. Relikty państw magnackich po upadku systemu monarchicznego /217

7. Wpływ terytorializacji władzy czasów Rzeczpospolitej na dzisiejsze środowisko geograficzne i życie społeczne /277

7.1. Sfera społeczno-gospodarcza i polityczna /277

7.2. Sfera kultury /282

7.3. Sfera religii /286

7.4. Granice administracyjne /293

7.5. Krajobraz wiejski i naturalny /295

7.6. Ciągłość arystokratycznych tradycji /295

8. Miejsce państw magnackich w krajobrazie polityczno-geograficznym nowożytnej Europy  /301

8.1. Strefy polityczno-ustrojowe nowożytnej Europy /301

8.2. Rzeczpospolita - szczególny przypadek /306

8.3. Uwarunkowania rozwoju Europy Środkowo-Wschodniej /313

8.4. Uwarunkowania geopolityczne /317

9. Wnioski /323

10. Zakończenie /337

Literatura /340

Inne źródła (źródła historyczne, opracowania statystyczne, bazy danych, słowniki, encyklopedie, opracowania kartograficzne) /381

The Dutchies of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The magnate lordship as a political region - summary /385