Koleje i granice. A jednak kolej! Tom 4

Redakcja naukowa: Bartosz Kruk, Marek Zawadka

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 335

Okładka: twarda

Format: 16,00 cm x 24,00 cm

Oddajemy w Państwa ręce 4 tom artykułów poświęconych historii kolei i jej funkcjonowania opublikowanych w ramach projektu A jednak kolej! W  prezentowanych opracowaniach autorzy poruszają tym razem zagadnienie szeroko pojętej granicy. Kreślą nowe jej aspekty, przedstawiają nieznane dotąd materiały źródłowe i odmienne od dotychczasowych interpretacje oraz oceny zachodzących w jej obrębie przemian.

Kolej jako środek transportu nie tylko ułatwiła przemieszczanie się, ale też przekroczyła granice – prędkości, wyobraźni, strachu, państw mniejszych i większych. Powstała z czasem sieć kolejowa również wyznaczyła granice nie tylko państw, ale też odmiennych rozstawów torów i odmiennych wartości napięcia sieci trakcyjnych, a także przepisów. Podobnie stacja kolejowa stała się miejscem granicznym zarówno w dosłownym znaczeniu przekraczania granicy, jak i zmiany środka transportu, a także miasta i państwa. Owa relacja wobec granicy ulegała też zmianom – gdy państwa wzmacniały lub ograniczały kontrole graniczne, gdy zmianie ulegał sam przebieg granicy państwowej.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Bartosz Kruk, Marek Zawadka – Wstęp  /7

Andrzej Mielcarek - Przestępstwa, wykroczenia na kolejach i ich ściganie przez Policję Kolei Rzeszy w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku  /10

Dariusz Opaliński - Na styku dwóch światów. Realia podróżne na kolejowych przejściach granicznych między Galicją a zaborem rosyjskim  /33

Anna Pachowicz - Koleją za granicę, czyli o podróżach tym środkiem transportu do pracy we Francji w okresie międzywojennym  /54

Bartosz Kruk - Granica państwa a szerokość toru kolejowego. O sposobach pokonywania różnic  /72

Jakub Halor - Kolejowy ruch transgraniczny w okręgu katowickim w XIX wieku we wspomnieniach Antona Oskara Klaußmanna  /102

Jacek Kurek - O granicach, które przekraczamy, podróżując z dziełami artystów  /130

Marcin Jarząbek - Dworzec (lat pięćdziesiątych XIX w.) jako miejsce graniczne, czyli stacja na scenie w dwu odsłonach (Podróżomania Józefa Korzeniowskiego i Z Przemyśla do Przeszowy Aleksandra Fredry)  /130

Karolina Załęska - Nie-miejsca nowoczesności. Angielska powieść przemysłowa połowy XIX wieku wobec komunikacyjnych wyzwań industrializacji  /162

Maciej Kędzierski - Historia stacji granicznej w Zbąszynku. Od idei miasta-ogrodu do wizyty Kim Ir Sena  /175

Tomasz Krzemiński - Dworzec kolejowy w Aleksandrowie. Dzieje stacji kolejowej na granicy prusko-rosyjskiej w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku  /186

Weronika Dragan - Graniczna stacja kolejowa jako biegun rozwoju – przykład Prostek  /202

Michał Jerczyński Zespół stacji granicznych Skalmierzyce – Szczypiorno – Kalisz. Geneza, układ przestrzenny i architektura, funkcjonowanie, przemiany po zniesieniu granicy /222

Paweł Glugla Poza granicą wolności – 14 VI 1940 r. z Tarnowa do KL Auschwitz. Pierwszy i kolejne kolejowe transporty Polaków  /265

Rafał Cichy, Maciej Andrzejewski, Ralf Meinsen Współczesne uwarunkowania techniczne i prawne w międzynarodowym ruchu kolejowym  /295

Seweryn Pieniążek Kolej wąskotorowa Przeworsk – Dynów w latach 1918–1939. Przełamywanie i obrona granic (plany rozbudowy kolei oraz „rywalizacja” z transportem drogowym)  /310