Inwentarze pośmiertne z małych i średnich miast Małopolski (w XVI - XVIII wieku)

Autor: Katarzyna Justyniarska-Chojak

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 652

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Tematem niniejszej publikacji są inwentarze pośmiertne, wpisane pomiędzy XVI-XVIII stuleciem do ksiąg miejskich małopolskich miasteczek i miast średniej wielkości. Inwentarze pośmiertne, czyli spisy wszelkich dóbr nieruchomych i ruchomości, jakie zmarły po sobie zostawił, powstawały z myślą o ochronie praw spadkowych spadkobierców, szczególnie nieletnich. W praktyce chodziło o spisanie i zabezpieczenie majątku zmarłego oraz określenie zobowiązań  natury finansowej, jakie po nim pozostały. Wiązało się to z obowiązkiem  uregulowania wszelkich długów zmarłego przez osoby biorące udział w spadkobraniu. Inwentarze pośmiertne umożliwiają badanie kwestii związanych z praktycznym funkcjonowaniem prawa spadkowego w miastach, rządzących się prawem magdeburskim. Pośmiertne rejestry mienia są również jedynym w swoim rodzaju źródłem,  pozwalającym na poznanie wielu aspektów mieszczańskiej kultury materialnej, w tym istnienia przedmiotów będących symbolami statusu społecznego. Pośrednio niosą ze sobą informacje dotyczące powiązań rodzinnych i społecznych osób, których mienie spisywano oraz przykłady świadczące o funkcjonowaniu władz miejskich w małych i średnich ośrodkach miejskich.

Spis treści:

Wstęp /9

Rozdział I. Inwentarz pośmiertny a prawo spadkowe 

1.1. Wykładnia prawa /25

1.2. Podział dóbr /32

1.3.  Ugody pomiędzy spadkobiercami /51

1.4. Wycena dóbr /57

1.5. Inwentarze cząstkowe. Spisy gerady i hergewetu /64

1.6. Quasi-inwentarze - inne typy rejestrów /77

1.7. Inwentarze pośmiertne szlachty i chłopów wpisane do ksiąg miejskich /91

Rozdział II. "Urzędne popisanie rzeczy" - strona formalna inwentarzy pośmiertnych 

2.1. Nagłówki /99

2.2. Datacja /107

2.3. Osoba zmarłego /111

2.4. Inicjatywa i okoliczności powstania rejestrów /117

2.5. Porządek wpisów /124

2.6. Ponowne spisywanie inwentarzy /136

2.7. Odmowa spisania inwentarza /139

2.8. Unieważnienie inwentarza /140

2.9. Powody spisania inwentarza /142

2.10. Miejsce sporządzenia inwentarza /149

2.11. Czas sporządzenia inwentarza /152

2.12. Władze miejskie a sporządzanie rejestrów /162

2.13. Procedura inwentarzowa /173

2.14. Opłata za sporządzenie inwentarza /181

2.15. Inwentarz i testament należące do tej samej osoby /185

Rozdział III.  Świat przedmiotów 

3.1. Kosztowności i przedmioty ze srebra /207

3.2. Odzież jako część spuścizny /241

3.2.1. Odzież męska /259

3.2.2. Odzież damska /283

3.2.3. Wycena odzieży /322

3.3. Odzież spodnia /338

3.4. Nakrycia głowy /351

3.5. Pościel /370

3.6. Bielizna pościelowa i stołowa /378

3.7. Naczynia /388

3.7.1. Naczynia i przedmioty z żelaza /413

3.8. Meble /417

3.8.1. Inne elementy wyposażenia wnętrz /439

3.9. Obrazy, instrumenty muzyczne i bibeloty /451

3.10. Książki, dokumenty, broń /464

3.10.1. Dokumenty /478

3.10.2. Broń /481

3.11. Dewocjonalia /489

3.12. Pojazdy /496

3.13. Rzeczy dla dzieci /508

3.14. Rzeczy stare, zniszczone i zużyte /517

3.14.1. Reczy nowe /524

3.14.2. Reczy rzadziej spotykane i nietypowe /526

3.15. Nieruchomości /532

3.16. Zasoby gotówki /538

3.17. Kramy i spisy towarów /549

3.18. Warsztaty rzemieślnicze i ich wyposażenie /556

3.18.1. Narzędzia /567

3.19. Zwierzęta, zboża, produkty spożywcze /572

Zakończenie /591

Tabele statystyczne /601

Bibliografia /625

Indeks geograficzny /649