Historia żywności. Jak żywność zmieniała świat?

Autor: B.W. Higman

Rok wydania: 2012

Ilość stron: 408

Oprawa: miękka

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

Jeść to zaznawać przyjemności lub cierpienia. Żadna inna sfera ludzkich doznań fizycznych nie jest tak dotkliwie dwoista. Niewłaściwe odżywianie się czy wprost głód to najwięksi ludobójcy w dziejach człowieka. Ludzkość od dziesięciu mileniów z okładem spożywa (także w dosłownym sensie) owoce największej rewolucji w swoich dziejach: narodzin rolnictwa. Za tą cywilizacyjną zmianą poszły przemiany gospodarcze, społeczne, polityczne, a nawet obyczajowe. O tym wszystkim, o kilku tysiącach lat światowej historii człowieka, pisze autor tej książki, australijski profesor historii (ur. 1943).
Przedstawia technologiczny rozwój produkcji żywności i jego wpływ na kształt tych przemian. Dowiadujemy się na przykład, że to, co nazywamy kuchnią (jak kuchnia chińska czy francuska), a więc pewien styl przygotowywania potraw, jest raczej wytworem czasów ubóstwa niż wyrafinowania wyższych sfer. Higman śledzi też społeczny i gospodarczy kontekst religijnych tabu żywieniowych czy świeckich zasad odżywiania się, diet opartych na określonym rozumieniu zdrowia. Najwięcej uwagi poświęca czasom najnowszym, uważając, że jest to okres nieporównywalny z żadnym innym w kulturowej historii produkcji i użytkowania żywności. Ten wykład dziejów świata ujętych od tak specyficznej strony, choć zwięzły i rzeczowy, jest nie tylko strawny, lecz stanowi prawdziwie wykwintną food for thought.

Spis treści:

Wstęp  /5

Prolog. Kwestia wyboru?  /9

Źródła  /16

1. Stworzenie światów jedzenia  /17

Zarys mapy jedzenia świata starożytnego  /18

Początki udomowienia zwierząt, rolnictwa i urbanizacji  /24

Regiony żywnościowe w V tysiącleciu p.n.e.  /30

Siedem twierdzeń  /50

Źródła  /55

2. Genetyka i geografia  /59

Dawna i współczesna modyfikacja genetyczna  /61

Zakazy i tabu  /72

Redystrybucja geograficzna  /79

Trzy twierdzenia  /88

Źródła  /90

3. Las, gospodarstwo rolne, fabryka  /93

Leśne ogrody  /94

Krajobrazy rolnictwa dochodowego  /101

Rolnictwo przemysłowe  /115

Pięć twierdzeń  /126

Źródła  /128

4. Myślistwo, pasterstwo, rybołówstwo  /131

Myślistwo  /134

Pasterstwo  /147

Rybołówstwo  /153

Dwa twierdzenia  /163

Źródła  /163

5. Konserwowanie i przetwarzanie  /167

Konserwowanie w starożytności  /167

Starożytne przetwórstwo /172

Młynarstwo współczesne  /176

Pakowanie  /179

Mrożenie i chłodzenie  /181

Mleko, masło, jogurt, ser  /186

Trzy twierdzenia  /198

Źródła  /199

6. Handel  /203

Handel starożytny  /205

Handel współczesny  /213

Globalny supermarket  /221

Dwa twierdzenia  /228

Źródła  /229

7. Gotowanie, klasa i konsumpcja  /231

Kucharze  /232

Gotowanie  /235

Miejsce, gdzie się je  /240

Posiłki i pory posiłków  /252

Źródła  /256

8. Kuchnia narodowa, regionalna i globalna  /259

Kuchnia wysoka, kuchnia niska  /263

Pochodzenie kuchni  /271

Megaregiony i wszechetniczność  /295

Jedzenie światowe  /298

Trzy twierdzenia i kontrtwierdzenia  /304

Źródła  /305

9. Jeść dobrze, jeść byle jak  /309

Odżywianie się i dieta  /310

Postura   /315

Otyłość  /322

Odchudzanie się /328

Wyrzeczenie  /330

Wegetarianizm  /335

Źródła  /342

10. Głodujący  /347

Głód  /349

Głodowe jedzenie  /361

Strategie przetrwania  /364

Pomoc żywnościowa  /369

Wpływ  /376

Dwa twierdzenia  /379

Źródła  /380

Zakończenie. Róg obfitości czy puszka Pandory?  /383

Źródła  /390

Zalecane lektury dodatkowe  /393