Historia Panamy

Autor: Marcin Florian Gawrycki

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 264

Okładka: miękka

Format: 15,00 cm x 21,00 cm

Seria: Biblioteka Iberyjska

Odkrycie Panamy dawało Hiszpanom nadzieję na znalezienie złota i znalazło swoje odzwierciedlenie w nazwie, jaką jej wówczas nadano (Castilla de Oro). Choć pewne ilości cennego kruszcu rzeczywiście tam znaleziono, to nie spełniało to oczekiwań konkwistadorów. Jednak Panama miała coś cenniejszego niż złoto – swoje położenie geograficzne. Łącząc dwa oceany, Atlantyk i Pacyfik, stała się newralgiczną częścią imperium hiszpańskiego, skąd kontynuowano podbój Ameryki Południowej i transportowano bogactwa do Hiszpanii. To strategiczne znaczenie towarzyszyło Panamie przez całą jej historię nie tylko kolonialną, ale także gdy była częścią Kolumbii, a potem niepodległym państwem, choć naznaczonym silną dominacją północnoamerykańską. To położenie geograficzne było zarówno skarbem, jak i przekleństwem, choć to drugie zwykle przeważało.

Niniejsza praca jest częścią szerszego projektu, realizowanego wspólnie z Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, który poświęcony jest historii nieznanych i marginalnych regionów Ameryki Łacińskiej. Do tej pory ukazały się w ramach tej serii „Historia Malwinów (Falklandów)”, „Historia Paragwaju”, „Historia południowoamerykańskiej Antarktydy”, „Historia Araukanii”, „Historia Patagonii”, „Historia wysp hispanoamerykańskiego Pacyfiku”, „Historia Amazonii” (w dwóch tomach), „Historia Santa Cruz de la Sierra”, „Historia Potosí” oraz „Historia Minas Gerais”.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp /9

Rozdział I. Przybycie Hiszpanów /11

Ludność prekolumbijska /11

Odkrywanie Panamy /17

Darien /22

Pedrarias /30

Rozdział II. Powstanie hiszpańskiej kolonii /41

Castilla de Oro /41

Społeczeństwo i obrona /46

Kraj pogranicza /49

Cimarrones i korsarze /53

Rozdział III. Strategiczne znaczenie przesmyku /65

Podbój Veragui /65

Carrera de Indias /73

Założenie Portobelo i atak Francisa Drake`a /76

Rozdział IV. Piraci i korsarze w Panamie /81

Henry Morgan /83

Spalenie miasta Panamy /86

Darien i inne ataki pirackie /90

Rozdział V. Panama w imperium hiszpańskim (I) /95

Panama w XVII wieku /95

Lud Guna i Darien /99

Projekt Darien /100

Rozdział VI. Panama w imperium hiszpańskim (II) /121

Wojny hiszpańsko-brytyjskie i zagrożenia wewnętrzne /121

Atak Edwarda Vernona na Portobelo /123

Walka Gunas o autonomię /127

Tak zwany bunt Contrerasa /141

Rozdział VII. Erozja władzy hiszpańskiej na przesmyku /149

Panama w XVIII wieku /149

Gregor MacGregor /151

John Illingworth /155

Niepodległość /157

Rozdział VIII. Kolumbia (I) /165

Dążenia autonomiczne /165

Federalizm /170

Regeneracja /177

Wojna Tysiąca Dni /180

Rozdział IX. Kolumbia (II)  /185

Gospodarka /185

Kolej przez przesmyk /188

Kalifornijska gorączka złota /191

Kanał francuski /193

Rozdział X. Północnoamerykański protektorat (I) /201

Północnoamerykańskie zaangażowanie w Panamie /201

Secesja Panamy /205

Traktat Hay-Bunau-Varilla /209

Budowa Kanału Panamskiego /212

Strefa Kanału /215

Rozdział XI. Północnoamerykański protektorat (II) /219

Panama w pierwszych dekadach niepodległości /219

Protesty społeczne w pierwszej połowie XX wieku /226

Wojna o Coto /229

Panama w pierwszej połowie XX wieku /232

Rozdział XII. Proces emancypacji, dyktatura i demokracja /239

Omar Torrijos /239

Traktaty Torrijos-Carter /243

Manuel Noriega /246

Inwzaja północnoamerykańska i przywrócenie demokracji /251

Bibliografia /257