Gnostycyzm i teologia Ireneusza z Lyonu

Autor: ks. Wincenty Myszor

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 221

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 24,0 cm

Seria: Studia Antiquitatis Christianae. Series Nova 11

„Odkrycia z Nag Hammadi zainteresowały wielu badaczy: biblistów, historyków czy dogmatyków, dając możliwość bardziej wnikliwego spojrzenia na gnozę. Na polskim gruncie naukowym badania nad gnozą i gnostycyzmem prowadzi Wincenty Myszor, profesor nauk humanistycznych, historyk Kościoła, patrolog, interesujący się literaturą gnostycką, prądami z pogranicza ortodoksji i tekstami chrześcijańskiej literatury polemicznej. (…) Owocem długoletnich badań profesora Myszora, skoncentrowanych przede wszystkim na badaniu źródeł gnostyckich z II i III w. oraz na studiowaniu koptyjskich utworów z Biblioteki z Nag Hammadi, są liczne tłumaczenia tekstów gnostyckich, ich analiza, komentarze i omówienia wydawane w publikacjach samoistnych oraz w periodykach naukowych. (…) Wybrane teksty, choć wybiórczo i fragmentarycznie ukazują gnostycki światopogląd, dają jednak możliwość w miarę całościowego spojrzenia na ten nurt. Kryterium doboru tekstów i ich kompozycji nie była chronologia – czas powstawania i ukazywania się poszczególnych artykułów, ale poruszana w nich problematyka”.

(Ludmiła Lach-Bartlik, fragm. wprowadzenia)

Spis treści: 

Wykaz skrótów /9

Od Redakcji /11

Na tropach tajemnej wiedzy /15

Gnostycyzm, manicheizm i mandaizm /44

Koptyjska biblioteka z Nag Hammadi /78

Znaczenie tekstów z Nag Hammadi w badaniach pierwotnego chrześcijaństwa /88

Biblioteka z Nag Hammadi: formy literackie /93

Chrystologia gnostyków: podstawowe problemy /106

Jezus w Ewangelii Judasza /115

Oikonomia w gnostyckim Tractatus Tripartitus z I kodeksu z Nag Hammadi (NHC I, 5) /120

Gnostycka motywacja ascezy i walki ze złem /135

Nauka o grzechu w przekazach gnostyckich /142

Zagadnienie modlitwy gnostyków /155

Stwórca świata i szatan w pismach gnostyków /167

Pradzieje biblijne w tekstach z Nag Hammadi /180

"Ekklesia" i "Kościół" w ujęciu gnostyków II i III w. /206

Eucharystia w problematyce doketyzmu i gnostycyzmu /218

"Feniks" w gnostyckim traktacie O początku świata (NHC II, 5, p. 121,27-123,2) /224

Symbolika perły w utworach gnostyków i manichejczyków /229

Ewangelia Jana a niektóre teksty z Nag Hammadi /237

Herakleon, Fragmenty. Wstęp i komentarz /252

Paweł Apostoł nauczycielem gnostyków? /281

Gnostycyzm jako faktor rozwoju teologii w II w. /292

Jedność i rozłam /307

Eucharystia w wypowiedziach Ireneusza z Lyonu /317

Symbolika krzyża według Ireneusza z Lyonu /329

Tysiąc lat panowania Chrystusa na ziemi. Millenaryzm w ujęciu Ireneusza z Lyonu (Adversus haereses V, 30, 4-36,3) /335

Ireneusz z Lyonu: Dzieło zbawienia i odnowy świata (w świetle komentarza do Listu do Rzymian 8,19-21) /358

Ireneusz z Lyonu o autorytecie Kościoła Rzymskiego /364

Wykaz pierwodruków /371

Indeks biblijny /373

Indeks cytowanych dzieł starożytnych /376

Indeks cytowanych autorów /378

Summary /382