Emiliusz Blozjusz Drakoncjusz - Dzieła Tom I. Utwory świeckie i Tom II. Utwory chrześcijańskie

Wstęp i opracowanie całości: Anna Maria Wasyl 

Przekład z komentarzami: Anna Maria Wasyl, Natalia Cichoń-Piecuch, Bartosz J. Kołoczek, Patryk M. Ryczkowski

Rok wydania: 2025 

Liczba stron:  

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Oddajemy do Państwa rąk dwutomowe opracowanie krytyczne całej zachowanej spuścizny Emiliusza Blozjusza Drakoncjusza, jednego z najważniejszych poetów łacińskich schyłku antyku, żyjącego w Afryce pod panowaniem Wandalów. Na twórczość poetycką Drakoncjusza składają się dzieła o tematyce tak chrześcijańskiej, jak świeckiej, inspirowanej tradycją i mitologią klasyczną. Wśród tych pierwszych największy i najważniejszy utwór, Pochwały Boga, to poemat laudacyjny, a Zadośćuczynienie - rodzaj elegii przebłagalno-lamentacyjnej pisanej w więzieniu do króla wandalskiego, Guntamunda. Carmina christiana skomponował Drakoncjusz w szczególnej dla siebie sytuacji, jako afrykański Rzymianin-katolik prześladowany przez władcę-Wandala i arianina, dlatego stanowią one niezwykłe świadectwo literackie i duchowe. To poezja wysokiej próby będąca zarazem głosem w dyskusji teologicznej, swoistym credo autora. Grupę utworów „świeckich” stanowią miniaturowe eposy mitologiczne, dwa epitalamia oraz wierszowane przemówienia. Carmina profana są pełne wirtuozerii formalnej, subtelnych aluzji i gry słowem – zwłaszcza terminologią prawniczą, świetnie znaną poecie, z zawodu sędziemu prokonsularnemu w Kartaginie. Mit, w ujęciu Drakoncjusza, staje się metaforą współczesności, co więcej, poddany zostaje ocenie moralnej, która de facto zamienia się w ocenę standardów etycznych cywilizacji klasycznej. Sam zaś poeta przemawia do nas niczym świadek swojego czasu: schyłku antyku, gdy świat rzymski spotyka się z barbarzyńskim.

Przekładu (drugiego kompletnego na język nowożytny), opatrzonego obszernym komentarzem i poprzedzonego monograficznym wstępem (rozbitym na dwa tomy) dokonał zespół tłumaczy pod redakcją prof. Anny Marii Wasyl (UJ), cały projekt był zaś realizowany w ramach projektu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.

(opis wydawcy)

SPIS TREŚCI TOMU I:

Wprowadzenie /7

Uwagi do wydania /13

Blozjusz Emiliusz Drakoncjusz i jego poezja /19

Autor /19

Vir clarissimus et logatus fori proconsulis almae Carthaginis /19

Poeta in uinculis /26

Dzieła /36

Świecka twórczość Drakoncjusza /37

Drakoncjusz "zaginiony" /37

Drakoncjusz "ocalony" /43

• Zbiór przekazany w Kodeksie Neapolitańskim /43
• Orestis tragoedia / Orestis fabula /53
• Epigramy przepisane przez Bernardina Coria /59
• Fragmenty /62

Chronologia utworów Drakoncjusza /67

Drakoncjuszowe gry (z) gatunkami /71

• Prefacje /71
• Deklamacje wierszowane /76
• Epitalamia /92
• Eposy miniaturowe /98

Tradycja rękopiśmienna utworów świeckich /113

Historia wydań świeckich dzieł Drakoncjusza /120

Bibliografia /125

Blossi Aemilii Dracontii Carmina profana /166

• Conspectum codicum /166

Blozjusz Emiliusz Drakoncjusz Utwory świeckie /167

Praefactio (Romulea 1) /168

Prefacja (Romulea 1)  /169

Hylas (Romulea 2)  /170

Hylas (Romulea 2) /171

Praefatio (Romulea 3) /180

Prefacja (Romulea 3) /181

Verba Herculis cum uideret Hydrae serpentis capita pullare post caedes (Romulea 4) /182

Słowa Herkulesa, gdy ujrzał, że głowy wężowej Hydry po odcięciu puszczają nowe pędy (Romulea 4) /183

Controuersia de statua uiri fortis (Romulea 5) /186

Kontrowersja na temat posągu dzielnego męża (Romulea 5) /187

<Epithalamium in fratirubus dictum >(Romulea 6) /206

Epitalamium dla braci (Romulea 6) /207

Epithalamium Joannis et Vitulae (Romulea 7)/214

Epitalamium dla Jana i Wituli (Romulea 7) /215

De raptu Helenae (Romulea 8) /224

Porwanie Heleny (Romulea 8) /225

Deliberat Achilles, an corpus Hectoris uendat (Romulea 9) /258

Achilles rozważa, czy powinien sprzedać ciało Hektora (Romulea 9)  /259

Medea (Romulea 10) /270

Medea (Romulea 10) /271

Orestis tragoedia /302

Tragedia Orestesa /303

Epigrammata et fragmenta /350

• De mensibus (Anthologia Latina 874a) /350

Epigramaty oraz fragmenty /351

• Miesiące /351
• De origine rosarum (Anthologia Latina 874b)  /352
• Narodziny róż /353
• Romuelon (?) (Mirella Ferrari, 1973) /354
• flor. Ver. (fol.1 col. 2 v.1) Bloxus in Romulea` /354
• Fragmenty nieznanego dzisiaj Romuleon (?) /355
• Fragment nieznanego utworu przytoczony we Florilegium Veronense (fol. 1` col. 2 v.1 ) /355

Komentarz /357

Indeks autorów /437

Indeks postaci /441

SPIS TREŚCI TOMU II: 

Blozjusz Emiliusz Drakoncjusz i jego poezja /7

Dzieła /7

Chrześcijańska twórczość Drakoncjusza /7

• Zadośćuczynienie (Satisfactio) /8
• Pochwały Boga (De laudibus Dei)  /29

Drakoncjusz Eugeniusza  z Toledo /51

Tradycja rękopiśmienna chrześcijańskich utworów Drakoncjusza /59

• Satisfactio /59
• De laudibus Dei/63

Historia wydań chrześcijańskich dzieł Drakoncjusza /80

Poeta doctus - poeta lector. Drakoncjusz i jego dzieła /89

Język i styl Drakoncjusza /123

Recepcja poezji Drakoncjusza /138

• Pochwały Boga na centoniczną modłę /152

Aneks. W kręgu poezji Drakoncjusza /161

• Repozjanus, Schadzka Marsa i Wenery (Concubitus Martis et Vereris) /161
• Zgryzota Perdykasa (Aegritudo Perdicae)/163
• Na chwałę Słońca (In laudem Solis) /170
• Mieczysław Brożek, De laudibud Dei; Laudes Solis /177

Bibliografia /178

Blossii Aemilii Dracontii Carmina christiana/186

• Conspectus codicum /186

Blozjusz Emiliusz Drakoncjusz Utwory chrześcijańskie /187

• Satisfactio /188
• Zadośćuczynienie /189
• De laudibus Dei /204
• Pochwały Boga /205

Komentarz /321

Corollarium /376

Conspectus codicum /376

Reposianus, Concubitus Martis et Vereris /376

Aneks /377

• Repozjanus, Schadzka Marsa i Wenery /377
• Anonymi, Aegritudo Perdicae /386
• Anonim, Zgryzota Perdykasa  /386
• Anonymi, In laudem Solis /400
• Anonim, Na chwałę Słońca /401
• Miecislaus Broscius, De laudibus Dei /404
• Mieczysław Brożek, Pochwały Boga /405
• Miecislaus Broscius, Laudes Solis /406
• Mieczysław Brożek, Pochwały Słońca /407

Komentarz do Aneksu /409

Indeks autorów /427

Indeks postaci /433