Dzieje malarstwa w Polsce, tom I, II, III - komplet

Autor: Feliks Kopera

Rok wydania: tom I - 2016, tom II - 2017, tom III - 2017

Liczba stron: tom I - 561, tom II - 312, tom III - 561

Okładka: twarda

Format: 21,00 cm x 30,00 cm

Trzytomowe Dzieje malarstwa w Polsce, które oddajemy do rąk czytelników, ukazały się po raz pierwszy w latach 1925-1929. Opracowanie w sposób syntetyczny ukazuje rozwój i przeobrażenia malarstwa polskiego, wpływy i inspiracje oraz charakter wewnętrznych przemian, jakim ulegało w kolejnych epokach. Feliks Kopera jako muzeolog i konserwator wzbogacił publikację o wartościowe i cenne wnioski, związane m.in. z ówczesnym stanem fizycznym i technicznym poszczególnych dzieł, ingerencjami dokonywanymi na przestrzeni stuleci przez twórców, które nierzadko wiązały się z pragnieniem dostosowania prac do bieżących zapatrywań estetycznych i panującej mody. Doszukiwał się analogii i różnic pomiędzy twórczością malarzy polskich i europejskich. Na stronach kolejnych tomów przywołał sylwetki bardziej lub mniej znanych artystów polskich, przybliżył ich dokonania i dorobek, wskazując na rolę, jaką przyszło im odegrać w dziejach sztuki polskiej.

Niezaprzeczalnym atutem przedwojennego wydania były zamieszczone w tomach ryciny, ilustracje dzieł sztuki, m.in. tych, które już wówczas znajdowały się w tragicznym stanie, a po których obecnie nie zachował się materialny ślad. Zamieszczamy je wszystkie w oryginalnej wersji.

Tom I obejmuje dzieje polskiego malarstwa średniowiecznego. Tom II poświęcony został malarstwu od XVI do XVIII stulecia, natomiast zawartość tomu III skupia się na historii malarstwa polskiego w XIX i XX w. (do około 1926 r.).

(opis wydawcy)

Spis treści tomu I:

Przedmowa do wydania drugiego  /5

Przedmowa do tomu I

Rozdział I. Pierwsze przejawy malarstwa w Polsce przed reakcją pogaństwa. Miniatura listu księżniczki saskiej Matyldy do króla Mieszka II z 1027 r. Miniatury w Polsce po przywróceniu kultury chrześcijańskiej. Wpływy krajów nadreńskich, Ratyzbony i Czech oraz wpływy Francji. Kraków, Gniezno, Kruszwica, Płock i kultura dworska za Władysława Hermana, Bolesława Krzywoustego i Bolesława Kędzierzawego. Czy mamy wówczas rodzime usiłowania w zakresie malarstwa miniaturowego? O malarstwie sztalugowym w Polsce w XI i XII w.   /9

Rozdział II. Cystersi i pierwsze ślady polichromii w Jędrzejowie i Sulejowie. Miniatury pod wpływem reform cystersów i miniatury dawnego kierunku z nowoczesnymi usiłowaniami artystycznymi. Zwiększanie się liczby obrazów sztalugowych. Obraz mozaikowy w klasztorze św. Andrzeja w Krakowie  /27

Rozdział III. Wpływy Włoch i Francji, a w szczególności dworu papieskiego w Awinionie na malarstwo miniaturowe w Czechach i w Polsce. Usiłowania Przemysława, Łokietka i Kazimierza Wielkiego wokół podźwignięcia sztuki w Polsce. Malarstwo miniaturowe w XIV i XV w. oraz polscy iluminatorzy tej epoki    /35

Rozdział IV. Malarstwo ścienne w Polsce w XIV i XV w. Malowidła czasów Kazimierz Wielkiego i końca XIV w. na Wawelu, w Niepołomicach, Wiślicy, Czchowie, Gnieźnie oraz malowidła w kościele OO. Augustianów w Krakowie, Cystersów w Lądzie i w kościele OO. Franciszkanów w Krakowie  /67

Rozdział V. Malarstwo ścienne ruskie  /109

Rozdział VI. Malarstwo sztalugowe XIV i XV w. Włoskie trecento w Polsce, wpływy czeskie i węgierskie. Wizerunki N.P. Marii. Ukrzyżowanie z Korzennej i obrazy pokrewne. Obraz nagrobny z Ruszczy i obrazy dające się pogrupować wokół niego. Pojawienie się tryptyków   /123

Rozdział VII. Dalszy wpływ malarstwa sztalugowego, wpływy kolońskie na dawny kierunek. Tryptyk z Wołowca. Dążenie do okazałości tryptyków. Tryptyk z Tuchowa i jego grupa   /137

Rozdział VIII. Obrazy z drugiej połowy XV w. Obrazy o religijnym nastroju i idealistycznym kierunku oraz obrazy traktowane realistycznie. Obrazy ze Szczepanowa, Dobrzyc, Szańca, Tymowy i im pokrewne. Obraz wotywny przeworskiej fary i jego grupa. Obrazy z przewijającymi się napisami   /145

Rozdział IX. Malarstwo sztalugowe z przewagą realizmu i pierwiastka epicznego. Obrazy z kościoła św. Idziego w Muzeum Narodowym w Krakowie. Ołtarz św. Trójcy w katedrze na Wawelu. Obraz w kościele św. Katarzyny w Krakowie i ołtarz N.P. Marii Bolesnej w katedrze na Wawelu. Wit Stwosz jako malarz. Jan Polak   /159

Rozdział X. Dalszy rozwój form XV. w XVI stuleciu. Tryptyk z Lipnicy Murowanej i Dębna. Tryptyk z kościoła św. Mikołaja i jego twórca Stanisław Skórka. Tryptyk z Olkusza, dzieło Adama z Lublina. Tryptyki z Szydłowca i Bodzentyna. Barok gotycki. Ruskie malarstwo sztalugowe  /175

Rozdział XI. Różne rodzaje malarstwa stosowanego: obrazy haftowane, witraże, drzeworyty   /197

Rozdział XII. Wiadomości o malarzach XIV i XV w. w dawnych aktach i ogólne o nich uwagi  /205

Uzupełnienia  /209

Tablice   /211

Spis treści tomu II:

Rozdział I. Rozkwit malarstwa miniaturowego za Olbrachta i Zygmunta I. Wpływy nadreńskie, flandryjskie i włoskie. Dzieło Tomka i Stanisława - Graduat króla Jana Olbrachta. Dalsza działalność Stanisława i jego pracowni - Pontyfikat Erazma Ciołka, Kodeks Baltazara Behema, Mszał Erazma Ciołka, modlitewniki Zygmunta I, królowej Bony i kanclerza Krzysztofa Szydłowieckiego. Zamiłowanie do portretów - portrety rodziny Szydłowieckich, portrety arcybiskupów gnieźnieńskich i opatów mogilskich. Ewangeliarz biskupa Tomickiego i Modlitewnik biskupa Chojeńskiego. Pracownie klasztorne dominikanów, augustianów i bernardynów w Krakowie. Początek odrębnych miniatur. Hafty  /5

Rozdział II. Drzeworyty pierwszej połowy XVI w. Współczesne historyczne zdarzenia jak wątek drzeworytów. Drzeworyty krakowskie i niemieckie. Hans Baldung Grien ozdabia mszał krakowski drukowany w Augsburgu. Renesansowy ornament kart tytułowych krakowskich druków. Portrety i tematy historyczne, i religijne w drzeworycie. Miedzioryty   /43

Rozdział III. Malowidła ścienne pierwszej połowy XVI w. w kościołach franciszkanów, dominikanów i augustianów w Krakowie, w klasztorze Cystersów w Mogile, w pałacu na Wawelu oraz polichromia drewnianych kościołów w Kozach, Krużlowej, Libuszy i Jeleśni    /59

Rozdział IV. Pierwsze objawy nowoczesnego sztalugowego malarstwa. Obrazy przedstawiające męczeństwo św. Stanisława. Tryptyk św. Jana Jałmużnika w kościele św. Katarzyny w Krakowie. Flamandzcy artyści. Malarze z Niemiec. Hans Suess von Kulmbach i Hans Durer. Ich wpływy  /71

Rozdział V. Obrazy miejscowych malarzy. Stanisław Krakowianin jako malarz obrazów sztalugowych i jego wpływy   /103

Rozdział VI. Malarstwo czasów Zygmunta Augusta. Jego zamiłowanie do arrasów. Drzeworytnictwo drugiej połowy XVI w.   /113

Rozdział VII. Malarstwo portretowe w XVI w. Marcin Koeber. Polichromia drugiej połowy XVI w. Sgraffito o obrazy cechowe końca XVI w. Ziarnko i Erazm Kamyn   /119

Rozdział VIII. Zygmunt III jako miłośnik i amator. Zamiłowanie i kolekcjonowanie obrazów, pojawienie się galerii. Jakub Troschel. Włoscy malarze i wpływy weneckiego malarstwa. Tomasz Dolabella i inni włoscy malarze   /139

Rozdział IX. Wpływy flamandzkie i stosunki polskie z Niderlandami. Artyści Władysława IV: Piotr Danckerts de Ry, Daniel Frescher, Justus d'Egmont. Wpływy niemieckie - Bartłomiej Strobel, Jerzy Schulz. Malowidła ścienne. Rytownicy: Wilhelm Hondius, Jeremiasz Falck, Jan Engelhart, Maciej Morawa. Malarstwo miniaturowe   /167

Rozdział X. Dalsze wpływy malarstwa włoskiego: Franciszek Lekszycki i Del Bene, Karol Dankwart, Marcin Altmonte i Jerzy Filip Rugendas, Romeyn de Hoogli. Wpływy francuskie: Aleksander Franciszek Desportes, Jan Tretko, Jerzy Siemiginowski. Szkoła malarska w Wilanowie   /183

Rozdział XI. Niderlandzkie wpływy na przełomie XVII i XVIII wieku. Lubienieccy. Wpływy francuskie. Louis se Silvestre. Wpływy włoskie: Szymon Czechowicz i Konicz   /197

Rozdział XII. Wpływy włoskie w zakresie religijnego malarstwa. Malarze za panowania Stanisława Augusta - Bernardo Bellotto (Canaletto), Marcello Baciarelli, Jan Chrzciciel Lampi i Józef Grassi, Antoni Graff i Per Krafft, Jan Kamsetzer, Tadeusz Kościuszko. Pastel i miniatura. Ludwik Marteau, Gustaw Taubert, Karol Bechon, Anna Baciarelli, Wincenty de Lesseur, Józef Kosiński i dyletanci   /209

Rozdział XIII. Inny rodzaj wpływów. Zwrot do natury i studiowanie różnorodnych objawów. Wpływy Rembrandta i Holendrów: Jan Norblin  /239

Rozdział XIV. Inni artyści schyłku XVIII w. Józef Pitschmann, Daniel Chodowiecki, Zygmunt Vogel, Jan Bogumił Plersch i malarstwo dekoracyjne. Uczniowie malarni Baciarellego: Kazimierz Wojniakowski, Józef Wall, Józef Rejchan. Początki akademizmu i pseudoklasycyzmu: Franciszek Smuglewicz i Józef Peszka   /263

Tablice  

Spis treści tomu III:

Przedmowa do wydania trzeciego   /5

Rozdział I. Epigoni czasów Stanisława Augusta i rozpowszechnienie się akademizmu i pseudoklasycyzmu. Franciszek Smuglewicz i jego uczniowie: Józef Peszka, Józef Oleszkiewicz, Józef Pitschmann, Józef Brodowski, Jan Bogumił Plersch, Józef Rejchman i inni uczniowie szkoły Baciarellego. Jan Chrzciciel i Franciszek Lampi, Antoni Brodowski, Antoni Blank, Aleksander Kokular, Karol Schweikart, Antoni Lange, Jerzy Głogowski i inni pokrewni   /7

Rozdział II. Michał Stachowicz i krakowscy malarze I połowy XIX w.: Dominik Estreicher, Jan Kopf, Józef Sonntag, Józef Antoni Kappeler. Miniaturzyści z XVIII w. pracują dalej: Wincenty Lesserowicz, Józef Kosiński, Jan Rustem, Karol i Józef Bechon, Józef Łęski, Jerzy Klimke, Stanisław Marszałkiewicz, Jan Nepomucen Głowacki i inni   /31

Rozdział III. Szkoła Norblina, Aleksander Orłowski, Michał Płoński, Jan Rustem, Zygmunt Vogel, Wincenty Smokowski. Rytownictwo  /45

Rozdział IV. Kierunek Orłowskiego. Wpływy francuskie. Piotr Michałowski   /71

Rozdział V. Wpływ szkoły nazareńczyków na polskich malarzy. Wojciech Korneli Stattler i malarstwo religijne pierwszej połowy XIX w. Feliks Szynalewski, Rafał Hadziewicz  /85

Rozdział VI. Malarze widoków architektonicznych i krajobrazów oraz późniejsi portreciści pierwszej połowy XIX w.  Marcin Zaleski i Jan Nepomucen Głowacki  /93

Rozdział VII. Wpływy francuskiego malarstwa historycznego. January Suchodolski i Leopold Loeffler, Józef Simmler, Wojciech Gerson, Henryk Pillati i Aleksander Lesser   /105

Rozdział VIII. Portrety w połowie XIX w. Henryk Rodakowski, Leon Kapliński, Tadeusz Górecki, Wilhelm Lepopolski, Andrzej Grabowski, Marceli Myszkowski, Franciszek Tępa  /129

Rozdział IX. Wpływy akademickiego romantyzmu. Ignacy Gierdziejewski, Maksymilian Piotrowski oraz wpływy francuskich malarzy Wschodu. Stanisław Chlebowski, Teofil Kwiatkowski   /147

Rozdział X. Krajobraz połowy XIX w. Józef Szermętowski. Malarze wnętrz. Aleksander Gryglewski   /159

Rozdział XI. Juliusz Kossak. Grupa malarzy historyczno-rodzajowych. Michał Elwiro Andriolli. Aleksander Kostis   /171

Rozdział XII. Jan Matejko   /191

Rozdział XIII. Artur Grottger  /225

Rozdział XIV. Henryk Siemiradzki, Władysław Czachórski, Władysław Bakałowicz, Kazimierz Alchimowicz, Szymon Buchbinder   /253

Rozdział XV. Józef Brandt, Alfred Wierusz-Kowalski, Maksymilian i Aleksander Gierymscy, Józef Chełmoński, Stanisław Witkiewicz, Stanisław Masłowski   /269

Rozdział XVI. Witold Pruszkowski, Adam Chmielowski, Jacek Malczewski   /297

Rozdział XVII. Tadeusz i Zygmunt Ajdukiewiczowie, Kazimierz Pochwalski, Leopold Horowitz, Maurycy Gottlieb, Anna Bilińska, Teodor Axentowicz, Franciszek Żmurko, Piotr Stachiewicz, Wacław Szymanowski, Stasniław Lentz, Wojciech Kossak i inni   /321

Rozdział XVIII. Julian Fałat, Leon Wyczółkowski. Impresjonizm: Jan Stanisławski, Włodzimierz Tetmajer, Apoloniusz Kędzierski. Francuski wpływ na impresjonizm. Podkowiński i Pankiewicz. Władysław Ślewiński. Olga Boznańska. Szkoła Fałata, Wyczółkowskiego i Stanisławskiego. Wojciech Weiss, Stanisław Czajkowski, Stanisław Komocki, Stefan Filipkiewicz   355

Rozdział XIX. Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer, Stanisław Dębicki i inni   /407

Rozdział XX. Malarstwo XX w. Witold Wojtkiewicz, Jan Rembowski, Antoni Gawiński, Kazimierz Sichulski, Fryderyk Pautsch, Władysław Jarocki, Ignacy Pieńkowski, Vlastimil Hoffmann, Jan Gumowski, Zofia Stryjeńska i inni. Formiści. Zakończenie  /427

Tablice  /443

Indeks osobowy   /546