Dzieje Polski do XIV stulecia

Autor: Richard Roeppel

Rok wydania: 2005

Liczba stron: 433

Okładka: miękka

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Seria: Wznowienia tom 24

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami, brzegi stron przykurzone

Wznawiane Dzieje Polski (Geschichte Polens) Richarda Roeplla, od 1860 r. honorowego członka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, stanowiły nowatorskie w swoim czasie spojrzenie na epokę piastowską. Ukazały się w 1840 r. w Hamburgu i były oparte na krytycznie opracowanym materiale źródłowym, zbieranym między innymi w archiwach Gdańska i Wielkopolski. Autor przedstawił dzieje monarchii Piastów do 1300 r. w dwóch etapach: powstawania państwa (850-1138) i jego rozpadu (1140-1300),realizując ideał historiografii wypracowany przez Leopolda Rankego. Jednocześnie bliska mu tradycja romantyczna przejawiła się w opisie historyczno-geograficznym Słowiańszczyzny.Książka adresowana głównie do czytelnika niemieckiego, gdyż pisał Roepell "my, Niemcy, z trudem tylko potrafimy bez uprzedzeń pojąć ducha słowiańskiego i oddać mu sprawiedliwość", odniosła sukces nie tylko w Niemczech, lecz i w będącej pod zaborami Polsce. Według słów Klausa Zernacka, wysoka ocena dzieła do dziś zachowała aktualność.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Nota redakcyjna  /7

Wstęp   /9

I. Geografia  /9

II. Słowianie  /16

Księga pierwsza. Monarchia Piastów od 850 r. do 1139 r.  /32

I. Historyczne tradycye Polaków   /32

II. Najdawniejszy stan plemion polskich i utworzenie się monarchii Piastów. Pierwsze starcie się z Niemcami. Zależność Polaków od cesarstwa. Wprowadzenie chrześcijaństwa  /48

III. Dalsze rozpostarcie państwa na północ, południe i zachód oraz kościelne i polityczne uwolnienie się jego z pod bezpośredniego wpływu niemieckiego zwierzchnictwa  /60

IV. Utworzenie się ruskiego państwa. Pierwsze nieprzyjazne starcie się Polski i Rusi   /77

V. Stan wewnętrzny. Koronacya i śmierć Bolesława  /84

VI. Mieczysław II. Wojna z Węgrami, Wznowienie walki z Niemcami. Zdobycie Morawy przez Czechów, a grodów czerwieńskich przez Ruś. Powtórne uznanie zwierzchnictwa cesarza niemieckiego  /92

VII. Reakcya przeciwko władzy książęcej i chrześcijaństwu. Ucieczka czy też wypędzenie wdowy Mieczysławowej i jej syna Kazimierza. Zwycięzki napad czeskiego księcia Brzetysława . Powrót Kazimierza i przywrócenie władzy książęcej  /97

VIII. Nowe podniesienie się polskiej potęgi pod Bolesławem Śmiałym. Zwycięskie boje z Węgrami, Czechami i Rusinami. Koronacya Bolesława na króla. Walka jego z kościołem i wygnanie   /104

IX. Władysław Herman zarzuca tytuł króla. Walki z Pomorzanami. Zbigniew i Bolesław Krzywousty. Rozdział państwa   /113

X. Bolesław II Krzywousty i jego brat Zbigniew. Zwycięskie walki z Pomorzanami, Czechami i Niemcami. Zdobycie zamków nad Notecią i wschodniego Pomorza. Pokój z Czechami. Zamordowanie Zbigniewa   /125

XI. Włodzimierz Monomach wielkim księciem w Kijowie. Napady książąt Włodzimirskiego i Halckiego na Polskę. Zhołdowanie Wołodara Halickiego przez Bolesława. Powstanie i uśmierzenie wschodniego Pomorza. Zdobycie zachodniego Pomorza. Sojusz z Danią  /142

XII. Bezskuteczne wyprawy Bolesława na Ruś i do Węgier. Napady Czechów na Szląsk. Pośrednictwo cesarza Lothara. Podział państwa i wprowadzenie senioratu (starszeństwa)  /156

XIII. Rzut oka na przeszłość. Stan wewnętrzny   /162

Księga druga. Walka o monarchię i zupełne jej rozprzężenie od r. 1140-1300   /185

I. Władysław II wielkim księciem. Jego wygnanie. Wyprawa Konrada III do Polski. Bolesław IV Kędzierzawy utrzymuje się jako wielki książę pomimo napaści Stolicy Apostolskiej i cesarza Fryderyka I. Synowie Władysława II otrzymują Szląsk. Mieczysław III i Kazimierz Sprawiedliwy. Synod w Łęczycy. Strata Pomorza, lecz pomyślne wyprawy Polaków na Wołyń, Halicz i Polesie   /187

II. Walka o Kraków między Mieczysławem Starym a potomkami Kazimierza Sprawiedliwego. Wyniesienie księcia Leszka. Bitwa nad Mozgawą. Osadzenie Romana Włodzimirskiego na księstwie Halickiem. Mieczysław Stary panem na Krakowie Powtórne wygnanie, powrót i śmierć. Wpływ magnatów i duchowieństwa. Początek reformy polskiego kościoła. Spór Władysława Laskonogiego z Henrykiem, arcybiskupem gnieźnieńskim. Wyniesienie księcia Leszka w Krakowie. Zupełne zniesienie prawa starszeństwa, ustanowionego przez Bolesława III  /207

III. Roman książę Halicki i Włodzimierski. Walki Węgrów, Polaków i Rusinów o Halicz. Przewaga Rusinów. Daniel i Wasilko Romanowicz. Południowo-zachodnia Ruś usuwa się z pod dotychczasowego wpływu Polaków  /217

IV. Władysław Laskonogi i Władysław Odonicz. Przeprowadzenie prawa immunitatis Kościoła. Nowe walki Władysława Laskonogiego z Władysławem Odoniczem i Wrocławskim Księciem Henrykiem. Śmierć Leszka Krakowskiego. Władysław Odonicz, pan Wielkopolski. Konrad Mazowiecki i Prusacy. Przyznanie i utwierdzenie się niemieckiego zakony w ziemi chełmińskiej   /225

V. Początek zniemczenia Szląska. Spory Henryka Wrocławskiego z Konradem Mazowieckim i Władysławem Odoniczem. Pośrednictwo kościoła. Wyprawa krzyżowa polskich książąt do Prus. Połączenie ziemi krakowskiej i zachodnich okolic Wielkopolski z dolnym Szląskiem. Śmierć Henryka Wrocławskiego i Władysława Odonicza   /239

VI. Najście Mongołów. Bitwa nad Kałką. Zdobycie wschodniej Rusi. Wzięcie Kijowa. Posuwanie się ku zachodowi. Spustoszenie Polski i Węgier. Bitwa pod Legnicą. Odwrót   /248

VII. Wielko- i Małopolska usuwają się z pod panowania książąt szlązkich. Walki Bolesława II  wrocławsko-legnickiego z braćmi swemi Henrykiem III i Konradem. Spory książąt z Kościołem. Wielokrotne podziały kraju. Ciąg dalszy niemieckiej kolonizacyi. Rozkwit miast. Przeważne zniemczenie kraju  /254

VIII. Bolesław Wstydliwy i Konrad Mazowiecki. Podziały kraju między potomkami Konrada i Władysława Odonicza. Posuwanie się Niemców przez Średnią Odrę. Zdobycie i zniemczenie Prus przez zakon niemiecki. Stanowisko książąt polskich w obec zakonu i Świętopełka pomorskiego. Napady Prusaków, Litwinów i Rusinów na Polskę. Daniel halicki. Napady Mongołów na Małopolskę. Walki z Jadźwingami. Swarno i Lew Daniłowicz. Paweł biskup krakowski. Powstanie szlachty przeciwko Bolesławowi Wstydliwemu. Śmierć obu Bolesławów Wielkopolskiego i Krakowskiego  /263

IX. Leszek Czarny w Krakowie. Przemysław II w Wielkopolsce. Zwycięstwo Leszka nad Rusinami, Litwą i Jadźwingami. Paweł biskup krakowski i bunt szlachty. Napad Mongołów. Henryk IV Wrocławski. Przemysław II i Władysław Łokietek. Wacław Czeski. Przemysław i Mestwin Pomorski. Koronacya Przemysława na króla polskiego. Nabycie Pomorza. Władysław Łokietek i Henryk Głogowski. Wacław król czeski i polski  /288

X. Nadwerężenie star-polskiej ustawy państwowej w XII i XIII stuleciach   /302

Dodatki   /321

I. O związku narodowym   /321

II. O vicinia czyli opole   /330

III. O pierwszej walce Mieczysława z saskim hrabią Wichmanem   /332

IV. Wprowadzenie chrześcijaństwa   /334

V. O zdobyczach Bolesława Chrobrego na południu i wschodzie   /352

VI. O stanowisku Mieczysława Mieczysława i Bolesława Chrobrego względem Cesarstwa Niemieckiego   /354

VII. O wyprawach Bolesława Chrobrego na Ruś   /356

VIII. O Ryxie, żonie Mieczysława II   /358

IX. O królewskim tytule Władysława Hermana   /360

X. Wiadomości o wyprawie cesarza Henryka V do Polski   /362

XI. O oznaczeniu położenia Wyszogrodu  /363

XII. O ziemiach na północ Noteci podległych panowaniu polskiemu na początku XIII wieku   /364

XIII. O siedmdziesiąt i piętnadziesta  /366

XIV. Spisy urzędników - wedle przywilejów   /367

XV. O znaczeniu wyganania Władysława II   /367

XVI. O widadomościach, które podaje Chron. princ. Pol. na str. 98 o losach księcia Bolesłwa I Wrocławskiego  /368

XVII. O stosunkach Kazimierza II z Haliczem i Włodzimierzem  /370

XVIII. Tabularny wykaz niemieckich i włościańskich osad w Polsce w ciągu trzynastego wieku   /388

XIX. Wykaz tabularny nadań miejskiego niemieckiego prawa w Polsce  /392

XX. O stosunku Władysława Łokietka do Wacława króla czeskiego   /373

Indeks  /397

Posłowie (Klaus Zernack)  /425