Cesarz Karol V. Klęska polityki, triumf idei

Autor: Filip Kubiaczyk

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 245

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Uwaga - przetarta, zarysowana okładka

Postać cesarza Karola V wzbudza ambiwalentne odczucia. Z jednej strony uważa się go za idealistę i  utopistę, z drugiej za pragmantyka i tyrana.  Dla jednych jest uosobieniem obrońcy chrześcijańskiej Europy, dla innych twórcą pierwszej nowożytnej hegemonii. Niektórzy widzą w nim bigota i strażnika ortodoksji katolickiej, inni podkreślają, że swoją polityką doprowadził do powstania państw narodowych w Europie. Jaka jest prawda o tym ostatnim cesarzu Zachodu? Aby odpowiedziećna to pytanie, autor analizuje idearium polityczne Karola V, starając się zgłębić idee, które legitymizowały jego politykę. Dowodzi, żę sednem cesarskiego projektu politycznego była erazmiańska idea jedności chrześcijańskiej Europy. Jednak w warunkach XVI w., kiedy rodziły się państwa narodowe, idea uniwersalnej jedności chrześcijańskiej, tak droga Erazmowi, była trudna do zrealizowania. Chociaż w wymiarze politycznym Karol V poniósł klęskę, jego idea przetrwała do dzisiaj. W obliczu zła, którego w swojej historii Europa doświadczyła ze strony różnych nacjonalizmów oraz poważnego kryzysu tożsamości jaki dziś przeżywa, odwołująca się do chrześcijańskiej tradycji karolińska idea jedności nabiera jeszcze większej aktualności.

(fragment Wstępu)

Spis treści:

Wstęp /9

Wprowadzenie. Karol V w historiografii  /17

Rozdział I. Habsburskie korzenie Karola /23

1. Habsburgowie dynastią europejską  /23
2. Maksymilian I i burgundzkie dziedzictwo  /27
3. Karol z Gandawy spadkobiercą czterech dynastii  /32

Rozdział II. Formowanie imaginarium politycznego Karola  /35

1. Edukacja na dworze w Mechelen  /35
2. Pełnoletność i pierwsze rządy w Niderlandach  /43
3. Złożona osobowość Karola  /47

Rozdział III. Hiszpańska sukcesja  /55

1. Hiszpania: od jedności do ekspansji  /55
2. Polityka europejska Królów Katolickich  /60
3. "Palec Boży" czy zamach stanu? Karol Habsburg królem Hiszpanii  /66
4. Hiszpania i erazmianizm  /70

Rozdział IV. Wokół idei imperialnej Karola V  /81

1. Uniwersalizacja idei imperialnej  /81
2. Elekcja cesarska i wojna propagandowa  /89
3. Dworskie dyskursy na temat idei imperialnej  /93
4. Kanclerz Gattinara i koncepcja monarchii uniwersalnej  /97
5. Erazmianiści hiszpańscy i idea Universitas Christiana /113
6. Uniwersalizm tradycji i humanizmu  /124
7. Ku hegemonii europejskiej?  /129

Rozdział V. Europa vs. Christianitas  /137

1. Reakcje na dekonstrukcję Christianitas  /137
2. Francja i agresywny nacjonalizm  /146
3. Niemcy i wojny religijne  /154
4. Turcja i zagrożenie islamskie  /163
5. Państwa jagiellońskie w polityce wschodniej Karola V  /179
6. Druga Europa. Karol V wobec Nowego Świata  /185

Epilog. Z perspektywy XXI wieku: Karol V a idea zjednoczenia Europy  /195

Zakończenie /211

Bibliografia  /217

Summary  /233

Indeks osobowy  /237