Aparat Bezpieczeństwa na Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1956. Organizacja – ludzie – działalność

Pod redakcją: Magdaleny Semczyszyn, Zbigniewa Stanucha

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 680

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,5 cm

Tom studiów poświęcony historii szczecińskiego aparatu bezpieczeństwa w latach 1945–1956. Znalazły się w nim 22 artykuły napisane przez badaczy, którzy w swojej pracy koncentrują się na zagadnieniach związanych z funkcjonowaniem resortu bezpieczeństwa, bądź też korzystają z materiałów wytworzonych przez służby specjalne PRL w toku prac nad różnymi, czasami dalekimi od „polityczno-represyjnej perspektywy” tematami.

Publikacja w ramach cenntralnego projektu badawczego IPN „Struktury i metody działania aparatu bezpieczeństwa w Polsce 1944–1989”.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Magdalena Semczyszyn, Zbigniew Stanuch, Wstęp   /7

Część I. Początki i struktury

Adam Makowski, Aparat bezpieczeństwa w procesach polonizacji Pomorza Zachodniego po 1945 r. /17

Magdalena Dźwigał, Początki Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego na Pomorzu Zachodnim – 1945 r. /31

Katarzyna Rembacka, „...winnych oddam pod sąd polowy”. Relacje pomiędzy polską administracją publiczną a aparatem bezpieczeństwa na Pomorzu Zachodnim w 1945 r.   /85

Tomasz Błaszak, Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego i Wojewódzki Urząd do spraw Bezpieczeństwa Publicznego w Szczecinie w latach 1945–1956. Organizacja, struktura i zarys kompetencji    /111

Marcin Kasprzycki, Formy i kategorie pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa w latach 1944–1955 /145

Maciej Frycz, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego na Ziemi Szczecińskiej – zarys działalności od powstania do wyborów sejmowych 1947 r.   /169

Część II. Ludzie

Paweł Sztama, Życie i działalność Jerzego Kilanowicza – brata Grzegorza Korczyńskiego i pierwszego szefa Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Szczecinie. Droga do bezpieki (1918–1945)    /203

Justyna Dudek, Jan Gorliński – studium biograficzne kariery funkcjonariusza w aparacie bezpieczeństwa   /237

Daniel Koteluk, Krzysztof Mazur, Przyczynek do dziejów Kazimierza Małkiewicza jako utrwalacza władzy komunistycznej na Pomorzu Zachodnim   /275

Łukasz Szkwarek, Od granatowego policjanta do oficera UB – kariera Karola Mrozińskiego jako przykład szabrownictwa wśród funkcjonariuszy PUBP na Pomorzu Zachodnim    /287

Część III. Działalność

Jakub Isański, Damian Gołdyn, Aparat bezpieczeństwa na Pomorzu Zachodnim w świetle relacji osadników na Ziemiach Zachodnich   /305

Ryszard Sodel, Perlustracja korespondencji mieszkańców województwa szczecińskiego prowadzona przez jednostki PUBP i WUBP w latach 1945–1956   /337

Przemysław Benken, Niedomagania w pracy funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa publicznego w województwie szczecińskim i ich wpływ na realizację polityki państwa na wsi na początku lat pięćdziesiątych    /359

Hubert Simiński, Działalność Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Dębnie wobec Polskiego Stronnictwa Ludowego w powiecie chojeńskim w latach 1945–1947 – rozbicie i likwidacja struktur    /387

Przemysław Bartosik, Wybrane kierunki działań operacyjnych Referatu I Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Wałczu w latach 1948–1953   /419

Witold Bagieński, Działalność wywiadu wojskowego bliskiego zasięgu na przykładzie szczecińskiego Punktu Operacyjnego nr 2 Oddziału II Sztabu Generalnego WP w latach 1946–1950    /439

Andrzej Bierca, Działania Powiatowych Urzędów Bezpieczeństwa w Pyrzycach i Stargardzie w osłonie kontrwywiadowczej garnizonu Armii Radzieckiej w Kluczewie (1945–1956)   /515

Daniel Czerwiński, Morze Bałtyckie jako obiekt zainteresowania aparatu bezpieczeństwa. Działalność Wydziałów Żeglugi Morskiej w Gdańsku, Koszalinie i Szczecinie w latach pięćdziesiątych XX w. – zarys problemu    /557

Zbigniew Stanuch, Aparat bezpieczeństwa województwa szczecińskiego wobec Kościoła katolickiego w latach 1945–1956   /573

Magdalena Semczyszyn, Urząd Bezpieczeństwa w walce z konspiracją antykomunistyczną na Pomorzu Zachodnim 1945–1948 – pomiędzy propagandą, mitem i rzeczywistością    /609

Jerzy Romaniuk, Organa bezpieczeństwa publicznego wobec środowisk narodowych w powiecie wałeckim w latach 1949–1956   /637

Wykaz skrótów    /659

Indeks osobowy    /665